Sielec (rejon kamionecki)
 Cerkiew w Sielcu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Rejon | |
| Populacja (2001) • liczba ludności |
|
| Kod pocztowy |
80413 |
Położenie na mapie obwodu lwowskiego  | |
Położenie na mapie Ukrainy  | |
 50°11′15″N 24°24′29″E/50,187500 24,408056
| |
Sielec (ukr. Сілець, Siłeć) – wieś na Ukrainie. Należy do rejonu kamioneckiego w obwodzie lwowskim i liczy 581 mieszkańców.
Historia
W czasach przedrozbiorowych królewszczyzna (tenuta Sielce Bieńkowe), objęta kolonizacją wołoską, istniejąca co najmniej od początku XVI w., lub nawet wcześniej. [1]
W roku 1564–70 należała do starostwa kamioneckiego, a w 1764 przydzielona do starostwa buskiego. W XVI w. wieś liczyłą 18.25 łanu, osadnicy płacili dań dwudziestego barana. W 1578 jest wójtostwem. Jednym z wójtów był Bieńkowski, skąd nazwa wsi. W północnej części wsi zwanej Kuźnią przed rozbiorami była hamernia poruszana siłą wody Bugu i wykorzystująca stosunkowo ubogą rudę żelaza (limonit, ruda bagienna), którą kopano jeszcze na początku XIX w. za czasów Józefa Miera[2]. Dlatego w okolicy do końca XVIII w. rozwinięty był przemysł kowalski.[2]
W 1699 jej posesorką była Anna z Ożgów Wielhorska (zm. 1706). W roku następnym przekazała ją synowi Wacławowi Ksaweremu (zm. 1707/09). Przez wiele następnych lat Sielce dzierżyły wdowy po przedwcześnie zmarłych męskich przedstawicielach rodu Wielhorskich. Po śmierci Ludwiki vel Ludwiny z Zamoyskich w 1737 dzierżawę nadano Janowi Karolowi Mniszchowi (zm. 1759), zaś ten w 1746 odstąpił ją Michałowi Wielhorskiemu (zm. 1794). W 1760 Michał Wielhorski dokonał cesji Sielców i nowo założonej Rudy Sieleckiej na rzecz Józefa Miera, starosty trzcinnickiego i późniejszego wojewody pomorskiego.[3]
Dziedzicem majątku był hr. Karol Mier (zm. 1885)[4]. Pod koniec XIX wieku właścicielką majątku była jego żona hr. Helena Mierowa[5].
Za II Rzeczypospolitej do 1934 wieś stanowiła samodzielną gminę jednostkową w powiecie kamioneckim w woj. tarnopolskim. W związku z reformą scaleniową została 1 sierpnia 1934 włączona jako gromada, do nowo utworzonej wiejskiej gminy zbiorowej Dobrotwór (oraz częściowo do gminy Nieznanów) w tymże powiecie i województwie [6]. Nowo utworzona gromada obejmowała miejscowości Bratasze, Doliny, Kuźnia Ruska, Osowiec, Perekałki, Sielec Bieńków, Terebinie i Tyczek. Jednocześnie z części dawnej gminy Sielec utworzono gromadę Gawliki obejmującą przysiółki: Brzezina, Gawliki, Kuźnia Polska, Ptaszniki, Zabuże i Zapotok[7].
W czasie okupacji niemieckiej Karol Buczkowski, Polak z Kamionki Strumiłowej pracujący w Sielcu Bieńków, udzielał tutaj pomocy Żydowi Ottowi Rajniszowi, a następnie zapewnił mu fałszywe dokumenty na nazwisko Jan Adamczyk i ulokował w Niezwiskach. W 1983 roku Instytut Jad Waszem uhonorował za to Buczkowskiego tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata[8].
W 1944 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali tutaj w różnych okolicznościach 31 Polaków[9].
Po wojnie wieś weszła w struktury administracyjne Związku Radzieckiego.
Przypisy
- ↑ Andrzej Janeczek, Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego od schyłku XIV do początku XVII w., Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991.
- ↑ a b Bronisław Faliński, Powiat Kamionka Strumiłowa, Kamionka Strumiłowa 1935.
- ↑ Wiesław Bondyra, Własność ziemska w województwie bełskim w czasach saskich, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Skłodowskiej Curie, 2015, ISBN 978-83-7784-601-8.
- ↑ Jerzy Sewer Dunin-Borkowski: Almanach błękitny. Genealogia żyjących rodów polskich. Lwów / Warszawa: 1908, s. 635.
- ↑ Obwieszczenie. „Gazeta Lwowska”. Nr 109, s. 6, 12 maja 1889.
- ↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 21 lipca 1934 r. o podziale powiatu kamioneckiego w województwie tarnopolskiem na gminy wiejskie. [online]
- ↑ Rozporządzenie Wojewody Tarnopolskiego z dnia 20 września 1934, Tarnopolski Dziennik Wojewódzki, nr 15, poz. 125, 1934.
- ↑ Buczkowski Karol. collections.yadvashem.org. [dostęp 2024-09-16]. (ang.).
- ↑ Henryk Komański, Szczepan Siekierka, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939–1946, wyd. 2, Wrocław: Nortom, 2006, s. 208, ISBN 83-89684-61-6, ISBN 978-83-89684-61-5, OCLC 156875487.
Bibliografia
- informacja o wsi w haśle Dobrotwór, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 78.