Septoria convolvuli

Plama na liściu kielisznika zaroślowego wywołana przez Septoria convolvuli
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	Dothideomycetes
Rząd	Capnodiales
Rodzina	Mycosphaerellaceae
Rodzaj	Septoria
Gatunek	Septoria convolvuli
Nazwa systematyczna
Septoria convolvuli Desm. Annls Sci. Nat., Bot., sér. 2 17: 108 (1842)
Multimedia w Wikimedia Commons

Septoria convolvuli Desm. – gatunek grzybów z klasy Dothideomycetes^[1]. Grzyb mikroskopijny pasożytujący na kieliczniku zaroślowym (Calystegium sepii) i powoju polnym (Convolvulus arvensis). Powoduje u nich plamistość liści^[2].

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Septoria, Mycosphaerellaceae, Capnodiales, Dothideomycetidae, Dothideomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[1].

Synonimy^[3]:

• Septoria convolvuli var. amphigena Unamuno 1930
• Septoria convolvuli Desm., Annls Sci. Nat., var. convolvuli
• Septoria convolvuli var. convolvuli-persici O. Săvul. & Eliade 1957
• Septoria convolvuli var. dolichospora Sacc. 1915
• Septoria convolvuli var. soldanellae Brunaud 1886

Objawy na liściu

W miejscach rozwoju grzybni Septoria convolvuli na górnej stronie liści tworzą się mniej więcej okrągłe plamy. U powojnika osiągają średnicę 2–5 mm, u kielisznika 5–10 mm^[2]. Występują oddzielnie, lub łączą się z sobą. Takie połączone plamy czasami zajmują dużą część powierzchni liścia i mają nieregularne kształty. Początkowo są żółtobrązowe do jasno szarobrązowych, potem brązowe do ciemnobrązowych, w końcu szarobrązowe z wyraźnym, ciemnym obrzeżem. Na dolnej stronie liści początkowo występują tylko słabo widoczne odbarwienia, potem stają się coraz bardziej wyraźne, szarobrązowe, bez wyraźnej linii granicznej^[4].

Cechy mikroskopowe

Grzybnia rozwija się w tkance miękiszowej wewnątrz liści. Pyknidia występują na górnej stronie liścia, rzadko na dolnej, w rozproszeniu, czasami w skupiskach (zwykle dwa pyknidia stykają się ścianami). Mają średnicę (65–) 80–140 μm, są ciemnobrązowe do czarnych, zagłębione w liściu i otoczone ciemniejszymi komórkami^[4]. Ostiole pojedyncze, o średnicy 88–140 μm, widoczne w środkowej części plam na górnej stronie liści. Wewnątrz pyknidiów powstają nitkowate, proste lub nieco wygięte konidia o wymiarach 34–68 × 1,5–2 μm^[2].

Znane jest występowanie S. convolvuli w Ameryce Północnej (USA i Kanada), w większości krajów Europy, licznych krajach Azji, w Ameryce Południowej (Argentyna, Chile), Afryce (Libia), Australii i Nowej Zelandii. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski podano liczne stanowiska^[2].