Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Słubice

Ten artykuł dotyczy miasta. Zobacz też: Słubice (ujednoznacznienie).
Słubice
miasto w gminie miejsko-wiejskiej
Ilustracja
Główna część miasta widziana z lotu ptaka
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 lubuskie

Powiat

słubicki

Gmina

Słubice

Data założenia

XIII wiek

Prawa miejskie

1253 (1945 jako samodzielne miasto)

Burmistrz

Marzena Słodownik[1]

Powierzchnia

19,2[2] km²

Wysokość

17,5–60 m n.p.m.

Populacja (31.12.2019)
• liczba ludności
• gęstość


16 644[3]
866,9 os./km²

Strefa numeracyjna

(+48) 95

Kod pocztowy

69-100 do 69-102

Tablice rejestracyjne

FSL

Położenie na mapie gminy Słubice
Mapa konturowa gminy Słubice, po lewej znajduje się punkt z opisem „Słubice”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Słubice”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Słubice”
Położenie na mapie powiatu słubickiego
Mapa konturowa powiatu słubickiego, blisko lewej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Słubice”
Ziemia52°21′15″N 14°34′08″E/52,354167 14,568889
TERC (TERYT)

0805054

SIMC

0935736

Hasło promocyjne: Miasto Hanzeatyckie
Urząd miejski
ul. Akademicka 1
69-100 Słubice
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Słubice (do 1945 niem. Frankfurt (Oder)-Dammvorstadt) – miasto w województwie lubuskim, siedziba powiatu słubickiego i gminy miejsko-wiejskiej Słubice, w obrębie Lubuskiego Przełomu Odry, nad rzeką Odrą. Według danych GUS z 31 grudnia 2019 r. Słubice liczyły 16 644 mieszkańców[3]. Wraz z Frankfurtem nad Odrą, którego część stanowiło do 1945, tworzy aglomerację transgraniczną liczącą ok. 80 tys. mieszkańców. Jest to ośrodek akademicki – siedziba Collegium Polonicum. Znajduje się tu historyczny stadion SOSiR oraz inne atrakcje turystyczne, między innymi cmentarz żydowski – jeden z najstarszych w Europie, pierwsza wzmianka o nim pochodzi z 1399 r., zabytki architektury, ścieżka rowerowa na Promenadzie Nadodrzańskiej, szlaki turystyczne, oraz rezerwat przyrody i wiele innych. Część miasta objęta jest obszarem Kostrzyńsko-Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej, należy ono również do Euroregionu Pro Europa Viadrina. Słubice były ponadto członkiem Związku Miast Polskich, jednak zostały z niego wyprowadzone przez burmistrza Tomasza Ciszewicza[4][5].

Geografia

Położenie Miasto położone jest przy granicy z Niemcami nad rzeką Odrą przy drogach krajowych nr 29 oraz nr 31, w odległości 70 km od Berlina, 80 km od Gorzowa Wlkp., 87 km od Zielonej Góry, 150 km od Szczecina, 180 km od Poznania, 249 km od Wrocławia i 490 km od Warszawy. Na południe od Słubic przechodzi autostrada A2. Miasto położone jest między Pradoliną Warszawsko-Berlińską a Pradoliną Toruńsko-Eberswaldzką, na Pojezierzu Lubuskim i w dolinie Odry Środkowej[6].

Słubice leżą w historycznej ziemi lubuskiej[7].

W latach 1975–1998 miasto administracyjnie należało do woj. gorzowskiego.

Osiedla mieszkalne Słubic: Folwarczne, Grzybowe, Kochanowskiego, Komes, Kopernika, Krasińskiego, Królów Polskich, Leśne, Mała Moskwa (w tym Świerkowe), Nadodrze, Paderewskiego, Sady, Słowiańskie, Transportowa, Witosa, Wimar, Wojska Polskiego, Zielone Wzgórza. Do strefy podmiejskiej zaliczają się Kunowice, Nowy Lubusz i Świecko.

Okoliczne wsie: Drzecin, Golice, Kolonia Lubusz, Kunice, Lisów, Nowe Biskupice, Pławidło, Rybocice, Stare Biskupice, Starków, Sułów, Sułówek, Zielony Bór.

Struktura użytkowania gruntów

Struktura użytkowania gruntów[8].
Rodzaj użytku powierzchnia [ha] Udział w pow. miasta [%]
Użytki rolne 1129 58,8
Grunty zabudowane 485 25,26
Grunty leśne 168 8,75
Nieużytki 73 3,8
Grunty pod wodami 56 2,92
Tereny różne 9 0,47

Według danych z 1 stycznia 2009 powierzchnia miasta wynosiła 19,2 km²[2].

Gleby

We wschodniej części miasta i okolic występują głównie gleby typu bielicowego, utworzonych z piasków i glin zwałowych, natomiast w części północnej i południowej występują mady ilaste i gleby typu bagiennego[6].

Nazwa miasta

Geneza nazwy Słubice wywołuje wiele sporów. Niektórzy wywodzą nazwę od plemienia Słupian, zajmującego obszar między Sprewą a Odrą. W dokumencie z 992 wymieniona została między innymi Zulbica. Według innych źródeł historycznych po prawej stronie Odry leżała w średniowieczu osada Zbiwitz, Zbirwitz lub Zliwitz. Nazwę Słubice można też wywieść od wyrazów słub, słup.

Do 1945 r. miasto stanowiło część Frankfurtu noszącą nazwę Dammvorstadt. Nazwa ta nie jest obecnie używana przez Niemców. Określając polską część transgranicznej aglomeracji, używają oni polskiej nazwy urzędowej bądź upraszczają ją do postaci Slubice (wymawianej ['slʊbɪtsə]). Nazwa ta stosowana jest również w języku oficjalnym, przykładowo na stronie internetowej miasta Frankfurt nad Odrą[9], a jedna z tamtejszych ulic nosi nazwę Slubicer Straße[10].

W 1946 r. nadano urzędowo polską nazwę Słubice[11].

W dwudziestoleciu międzywojennym i zaraz po II wojnie światowej nazwa Słubice albo Słubice nad Odrą mogła odnosić się również do lewobrzeżnej części lub do całości, jednak ostatecznie nigdy nie została przypisana Frankfurtowi nad Odrą[12][13][14].

Historia

Deptak Jedności Robotniczej – tzw. „Starówka”

Swój początek Frankfurt nad Odrą wraz ze Słubicami mają w XIII wieku, pierwsza wzmianka mówi o osadzie handlowej nad Odrą, której w 1225 r. Henryk I Brodaty miał nadać przywilej targowy i rzekomo prawo składu. W 1253 r. osada otrzymuje prawa miejskie, a w dokumencie widnieje nazwa Vrankenvorde, później Frankfurt nad Odrą[15]. Od tego czasu do 1945 r. prawobrzeże stanowiło część Frankfurtu nad Odrą pod nazwą Dammvorstadt (dosł. Przedmieście na wale). Po wybuchu wojny o przynależność regionu, w 1319, miasto i region objął książę wołogoski Warcisław IV[16], a w 1324 ostatecznie przypadły one Wittelsbachom, stanowiąc część Brandenburgii. W 1326 w okolice miasta dotarł najazd polsko-litewski[17].

Po okresie rządów Wittelsbachów, w 1373 r. Elektorat Brandenburgii i leżący na jego terenie Frankfurt nad Odrą (w tym także teren dzisiejszych Słubic) dzięki staraniom cesarza rzymskiego i króla czeskiego Karola IV, stał się częścią Korony Królestwa Czech. Okres panowania czeskiego trwał 42 lata i skończył się w 1415 r., kiedy to król rzymski i węgierski oraz namiestnik Królestwa Czeskiego Zygmunt Luksemburski podarował Brandenburgię dynastii Hohenzollernów, którzy rządzili nią aż do końca I wojny światowej[18]. Z 1399 pochodzi pierwsza pisemna wzmianka na temat miejscowego cmentarza żydowskiego, co czyni go najstarszym nadal istniejącym cmentarzem żydowskim w Europie Środkowo-Wschodniej. Według przypuszczeń cmentarz mógł zostać uruchomiony nawet 100 lat przed jego najstarszą, zachowaną wzmianką.

W 1749 w przedwojennych Słubicach powstało najstarsze przedsiębiorstwo przemysłowe Frankfurtu nad Odrą, czyli fabryka towarów z pszczelego wosku, oraz bielnik wosku. W latach 1777–1945 firmę prowadziła rodzina Harttungów[19]. W 1769 do użytku oddano okazałą fabrykę jedwabiu, przebudowaną później na budynek mieszkalny. Wśród lokatorów budynku był m.in. późniejszy prezydent Reichstagu i pierwszy przewodniczący Reichsgericht w Lipsku Eduard von Simson[20].

W 1785 większość obszaru dzisiejszych Słubic znalazła się pod wodą wskutek wiosennej powodzi roztopowej. Jedyną śmiertelną ofiarą tamtych dni był siostrzeniec króla Fryderyka Wielkiego i komendant garnizonu Frankfurt nad Odrą książę Leopold von Braunschweig-Wolfenbüttel, zwany potocznie Leopoldem Brunszwickim. 1 sierpnia 1787 odsłonięto pomnik księcia Leopolda i był to najstarszy pomnik w historii całego Frankfurtu nad Odrą[21].

W 1811 na tzw. Wzgórzach Żydowskich otwarto cmentarz miejski (Frankfurter Dammvorstadt-Friedhof), który od zakończenia wojny funkcjonuje jako cmentarz komunalny w Słubicach. II połowa XIX wieku to rozkwit przemysłu, wtedy to swoją działalność rozwinęły m.in. fabryka broni Wilhelma Collatha i Georga Teschnera (dzisiejszy teren sklepu Biedronka przy ul. Kościuszki), a także odlewnia żelaza A. Guttmanna (dzisiejszy teren Galerii Prima).

23 stycznia 1898 r. ruszyła sieć tramwajowa we Frankfurcie nad Odrą, która przez most na Odrze docierała także do części prawobrzeżnej, czyli dzisiejszych Słubic[22]. W latach 1914–1927 pod kierunkiem Otto Morgenschweisa wybudowano Stadion SOSiR (ówcześnie Ostmarkstadion) przez rosyjskich jeńców wojennych pojmanych podczas I wojny światowej[23], wzniesiony na podstawie planów Grunewaldstadion w Berlinie. W dniach 4–7 lipca 1930 na stadionie odbyły się 24. Brandenburskie Zawody Gimnastyczne (24. Brandenburgisches Kreisturnfest), które przyniosły rekord frekwencji na obiekcie.

9 stycznia 1919 powstańcy wielkopolscy mieli rzekomo dokonać nalotu odwetowego z lotniska Ławica na lotnisko wojskowe w prawobrzeżnej części Frankfurtu nad Odrą (tak wg książki Kazimierza Sławińskiego „Ławica – poznańskie lotnisko” z 1975 r. oraz publikacji powołujących się na tę książkę). Informacji tych nigdy nie potwierdziły ani Centralne Archiwum Wojskowe ani Instytut Pamięci Narodowej. Mit o rzekomym nalocie zdementowały już Muzeum Powstania Wielkopolskiego w Poznaniu i Towarzystwo Historyczne we Frankfurcie nad Odrą. Według najnowszych ustaleń naukowych, m.in. dra Mariusza Niestrawskiego (autora książki „Polskie wojska lotnicze w okresie walk o granice Państwa Polskiego (1918–1921)” z 2017 r.) i dra Marka Rezlera (współautora „Encyklopedii powstania wielkopolskiego” z 2018 r.) jest to jedynie legenda i do rzekomego nalotu nigdy nie doszło. Pilot Wiktor Pniewski faktycznie był jednym ze zdobywców lotniska wojskowego Ławica pod Poznaniem i groził Niemcom nalotem odwetowym na Frankfurt nad Odrą, jednak wbrew słowom Sławińskiego, groźby nalotu odwetowego nigdy nie spełniono, w żadnym z zachowanych polskich czy niemieckich raportów wojskowych z 1919 r. nie ma ani jednej wzmianki o rzekomym nalocie na lotnisko wojskowe we Frankfurcie nad Odrą, a także żadna polska czy niemiecka gazeta sprzed 1975 r. nie wspominała o takim zdarzeniu. W PRL-owskich źródłach pisano o rzekomym wzięciu sześciu 25-kilowych bomb (czyli razem 150 kg), mimo że udźwig samolotów LVG C.V wynosi połowę mniej[24][25][26].

26 stycznia 1945 Frankfurt nad Odrą został ogłoszony twierdzą (Festung Frankfurt (Oder)), jednak teren dzisiejszych Słubic nie uległ praktycznie wojennym zniszczeniom. W lutym 1945 ludność cywilna została ewakuowana, a 19 kwietnia 1945 niemieccy żołnierze wysadzili w powietrze kamienny most na Odrze. Walki w mieście trwały do 20 kwietnia. Poległo w nich ponad 100 żołnierzy 11 korpusu pancernego gwardii 1 Frontu Białoruskiego i 7 Wojska Polskiego (ku ich czci 22 lipca 1949 r. odsłonięto Pomnik Zwycięstwa i Braterstwa Broni na pl. Bohaterów)[27].

Herb Słubic obowiązujący od 1945 do 2006 r.

Od 1945 r. jako samodzielne miasto pod administracją polską. Pierwszym burmistrzem został Henryk Jastrzębski, zaś pierwszym kapłanem Maximilian Loboda – niemiecki ksiądz polskiego pochodzenia z parafii Świętego Krzyża we Frankfurcie nad Odrą[28]. Od sierpnia 1945 do stycznia 1946 komendantem wojennym miasta był ppor. Józef Krupa[29]. W 1950 r. Słubice stały się stolicą powiatu rzepińskiego, przekształconego w 1959 r. w powiat słubicki.

Słubice w 1964 r.

W 1972 r. Słubice rozpoczęły współpracę z Frankfurtem nad Odrą, otwarto wtedy przejście graniczne. Trzy lata później, w 1975, w ramach reformy administracyjnej kraju wprowadzającej dwustopniowy podział administracyjny, zlikwidowano powiat, a utworzono Urząd Miasta i Gminy (UMiG). W 1981 w budynku Słubickiego Miejskiego Ośrodka Kultury (SMOK) otwarto „Galerię Prowincjonalną”, której twórcą i kuratorem w latach 1980–2002 był laureat Paszportu „Polityki”, Ryszard Górecki[30]. Obecnie w jej miejscu funkcjonuje galeria „OKNO” prowadzona przez Annę Panek-Kusz[31]. W 1987 r. miasto zdobyło tytuł Mistrza Gospodarności.

W 1993 r. po raz pierwszy zwołano sesję dwóch miast jednocześnie – Frankfurtu nad Odrą i Słubic. Tego samego roku otwarto wysypisko odpadów komunalnych w pobliskich Kunowicach.

21.12.2007 r. – radość tłumów na moście granicznym po wejściu Polski do strefy Schengen

W 1994 r. rozpoczęto budowę domów akademickich („Amicus”, „Arcadia”, „Gaudium”, „Juventa”, „Sapientia”, dom doktoranta), a w 1995 r. rozpoczęto budowę Collegium Polonicum. W 1996 otwarto oczyszczalnię ścieków. W 1997 r. utworzono Kostrzyńsko-Słubicką Specjalną Strefę Ekonomiczną (K-SSSE). Tego samego roku Frankfurt i Słubice broniły się przed powodzią tysiąclecia[32]. W 1998 otwarto Collegium Polonicum, natomiast w 1999 r., w ramach reformy administracyjnej kraju przywracającej trzystopniową strukturę podziału terytorialnego, ponownie utworzono powiat słubicki. W 2006 rozpoczęto budowę domu akademickiego „Forum”, a w 2008 r. w SMOK-u otwarto nową salę kinową.

Przynależność polityczno-administracyjna

Przynależność polityczno-administracyjna (podkreślenie – następująca zmiana):

  • Przed 1120: przynależność sporna z powodu braku zachowanych źródeł pisanych
  • 1120–1138: Monarchia wczesnopiastowska, ziemia lubuska (przynależność bezpośrednia, bez zwierzchności lennej)
  • 1138–1146: Księstwo śląskie, ziemia lubuska jako dzielnica Władysława II Wygnańca
  • 1146–1163: Księstwo śląskie, ziemia lubuska jako dzielnica Bolesława IV Kędzierzawego
  • 1163–1201: Księstwo śląskie, ziemia lubuska jako dzielnica Bolesława I Wysokiego
  • 1201–1206: Księstwo śląskie Henryka I Brodatego, ziemia lubuska
  • 1206–1209: Księstwo wielkopolskie Władysława III Laskonogiego, ziemia lubuska
  • 1209–1210: Marchia Dolnołużycka Konrada II Wettyna
  • 1211–1218: Księstwo śląskie Henryka I Brodatego, ziemia lubuska
  • 1218–1225: Księstwo wielkopolskie Władysława III Laskonogiego, ziemia lubuska
  • 1225–1230: Święte Cesarstwo Rzymskie, Marchia Brandenburska
  • 1230–1238: Księstwo śląskie Henryka I Brodatego, ziemia lubuska
  • 1239–1241: Księstwo śląskie Henryka II Pobożnego, ziemia lubuska
  • 1241–1242: Księstwo lubuskie (wydzielone z księstwa śląskiego), pod rządami Mieszka Lubuskiego
  • 1243–1248: Księstwo śląskie, ziemia lubuska jako dzielnica Bolesława II Rogatki
  • 1250–1252: Ziemia lubuska jako kondominium margrabiego Brandenburgii Ottona III i arcybiskupa magdeburskiego Wilbranda von Käfernburga
  • 1252–1319: Święte Cesarstwo Rzymskie, Marchia Brandenburska (dyn. Askańczyków), prowincja Nowa Marchia, od 1253 r. miasto Frankfurt nad Odrą, przedmieście na prawym brzegu Odry pod różnymi nazwami (m.in. „Über die Oder”)
  • 1319–1324: Święte Cesarstwo Rzymskie, Księstwo pomorskie (dyn. Gryfitów)[16]
  • 1324–1373: Święte Cesarstwo Rzymskie, Marchia Brandenburska (dyn. Wittelsbachów), prowincja Nowa Marchia, miasto Frankfurt nad Odrą, przedmieście na prawym brzegu Odry pod różnymi nazwami (m.in. „Über die Oder”)
  • 1373–1415: Święte Cesarstwo Rzymskie, Kraje Korony Czeskiej (dyn. Luksemburczyków), Marchia Brandenburska, prowincja Nowa Marchia, miasto Frankfurt nad Odrą, przedmieście na prawym brzegu Odry pod różnymi nazwami (m.in. „Über die Oder”)
  • 1415–1618: Święte Cesarstwo Rzymskie, Marchia Brandenburska (dyn. Hohenzollernów), prowincja Nowa Marchia, miasto Frankfurt nad Odrą, przedmieście na prawym brzegu Odry pod różnymi nazwami (m.in. „Über die Oder”)
  • 1618–1701: Święte Cesarstwo Rzymskie, Brandenburgia-Prusy (dyn. Hohenzollernów), Marchia Brandenburska, prowincja Nowa Marchia, miasto Frankfurt nad Odrą, przedmieście Gartenstadt, potem Dammvorstadt
  • 1701–1806: Święte Cesarstwo Rzymskie, Królestwo Prus (dyn. Hohenzollernów), prowincja Nowa Marchia, miasto Frankfurt nad Odrą, przedmieście Dammvorstadt
  • 1806–1815: Królestwo Prus (dyn. Hohenzollernów), prowincja Nowa Marchia, miasto Frankfurt nad Odrą, przedmieście Dammvorstadt
  • Związek Niemiecki 1815–1866: Związek Niemiecki, Królestwo Prus (dyn. Hohenzollernów), prowincja Brandenburgia, rejencja frankfurcka, Nowa Marchia, miasto Frankfurt nad Odrą, przedmieście Dammvorstadt
  • 1866–1867: Królestwo Prus (dyn. Hohenzollernów), prowincja Brandenburgia, rejencja frankfurcka, Nowa Marchia, miasto Frankfurt nad Odrą, przedmieście Dammvorstadt
  • Związek Północnoniemiecki 1867–1871: Związek Północnoniemiecki, Królestwo Prus (dyn. Hohenzollernów), prowincja Brandenburgia, rejencja frankfurcka, Nowa Marchia, miasto Frankfurt nad Odrą, przedmieście Dammvorstadt
  • Cesarstwo Niemieckie 1871–1918: Cesarstwo Niemieckie (II Rzesza Niemiecka), Królestwo Prus, prowincja Brandenburgia, rejencja frankfurcka, Nowa Marchia, miasto Frankfurt nad Odrą, przedmieście Dammvorstadt
  • 1919–1933: Republika Weimarska, kraj związkowy Prusy, prowincja Brandenburgia, rejencja frankfurcka, Nowa Marchia, miasto Frankfurt nad Odrą, przedmieście Dammvorstadt
  • III Rzesza 1933–1945: III Rzesza Niemiecka, Marchia Brandenburska, rejencja frankfurcka, Nowa Marchia, miasto Frankfurt nad Odrą, przedmieście Dammvorstadt
  • 1945: Rzeczpospolita Polska, Ziemie Odzyskane, okręg Pomorze Zachodnie, miasto Słubice (nad Odrą)
  • Polska 1945–1946: Rzeczpospolita Polska, województwo poznańskie, powiat rypiński, miasto Słubice
  • Polska 1946: Rzeczpospolita Polska, województwo poznańskie, powiat rzepiński, miasto Słubice
  • Polska 1946–1950: Rzeczpospolita Polska, województwo poznańskie, powiat rzepiński, gmina Słubice, miasto Słubice
  • Polska 1950–1952: Rzeczpospolita Polska, województwo zielonogórskie, powiat rzepiński, gmina Słubice, miasto Słubice
  • Polska 1952–1954: Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo zielonogórskie, powiat rzepiński, gmina Słubice, miasto Słubice
  • 1954–1957: Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo zielonogórskie, powiat rzepiński, gromada Kunowice, miasto Słubice
  • 1958: Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo zielonogórskie, powiat rzepiński, gromada Słubice, miasto Słubice
  • 1959–1972: Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo zielonogórskie, powiat słubicki, gromada Słubice, miasto Słubice
  • 1973–1975: Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo zielonogórskie, powiat słubicki, gmina Słubice, miasto Słubice
  • 1975–1989: Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo gorzowskie, gmina Słubice, miasto Słubice
  • Polska 1989–1998: Rzeczpospolita Polska, województwo gorzowskie, gmina Słubice, miasto Słubice
  • Polska 1999–teraz: Rzeczpospolita Polska, województwo lubuskie, powiat słubicki, gmina Słubice, miasto Słubice

Zabytki

Kościół NMP Królowej Polski z 1775 r.
Pałacyk przy ul. Mickiewicza 3
Nowy Pomnik Bohaterów w Słubicach
Pomnik Wikipedii

Według listy Narodowego Instytutu Dziedzictwa do rejestru zabytków wpisane są[33]:

Inne zabytki, chronologicznie, według daty powstania:

  • kościół NMP Królowej Polski przy ul. 1 Maja, wybudowany w 1775 r. jako dom strzelecki (Schützenhaus);
  • kamienice z XIX i początku XX wieku;
  • budynek „Czerwonego Folwarku” z XVIII w. przy ul. Folwarcznej, do 1945 r. pod nazwą Rotvorwerk;
  • pałacyk przy ul. Mickiewicza 3, wzniesiony ok. 1900 r. dla posiadacza dóbr rycerskich M. Herrgutha; siedziba Powiatowego Urzędu Pracy
  • neoklasycystyczna willa z XIX w. przy ul. 1 Maja 12, wzniesiona jako willa Deckera, siedziba Banku Pekao od 1951 do 2014 r. (opuszczona);
  • „Jedynka” zwana potocznie „ratuszem” z końca XVIII w. przy ul. Seelowskiej (dawniej Gospoda pod Siedmioma Szwabami, następnie szkoła, aktualnie handlowa Galeria Jedynka);
  • budynek dawnego kasyna oficerskiego przy ul. Mickiewicza 11, wzniesionego ok. 1890 r.;
  • budynek Katolickiego Centrum Studenckiego przy pl. Jana Pawła II 1, wzniesiony w latach 1912–1913 jako łaźnia miejska Marienbad III;
  • budynek pokoszarowy z ok. 1912 r. – była siedziba Straży Granicznej przy ul. Konstytucji 3 Maja; obecnie budynek mieszkalny;
  • willa z początku XX w. przy ul 1. Maja 24;
  • willa z lat 20. XX w. przy ul. Mickiewicza 7 (opuszczona).

Obiekty historyczne (już nieistniejące), które znajdowały się w prawobrzeżnej części Frankfurtu nad Odrą i nie przetrwały II wojny światowej:

  • pomnik Leopolda odsłonięty 1 sierpnia 1787 r. (zdemontowany w 1945 r.)
  • wieża Kleista zbudowana w latach 1891–1892 (wysadzona przez Niemców 20 lutego 1945 r.)
  • kamienny most na Odrze z 1895 r. (wysadzony przez Niemców 19 kwietnia 1945 r.)
  • wieża Bismarcka wzniesiona z 1901 r. (wysadzona przez Niemców 20 lutego 1945 r.)

Obiekty historyczne, które przetrwały II wojnę światową, istniały w Słubicach i zostały wyburzone po 1945 r.:

  • kamienica tzw. apteka Victorii z początku XX wieku (częściowo spłonęła w 1945 r. i ostatecznie wyburzona po wojnie)
  • fabryka jedwabiu z 1769 r. (wyburzona w 1952 r.)
  • dom mieszkalny przy ul. 1 Maja 14, wzniesiony ok. 1830 r. (wyburzony w grudniu 2012 r.)
  • willa z lat 20. XX w. przy ul. 1 Maja 15; dawna siedziba przedszkola „Pinokio” (wyburzona w lutym 2020 r.[38]);

Przez miasto przebiega polski odcinek drogi św. Jakuba, czyli Camino Polaco.

30 maja 2012 uroczyście otwarto też „Ścieżkę edukacyjną po historycznych miejscach Słubic”, czyli sieć 12 polsko-niemieckich tablic informacyjnych. Tablice zawisły w miejscach, tj. m.in.:

  • dom doktoranta przy ul. Akademickiej 2 (dawna fabryka wosku i obóz specjalny NKWD nr 6);
  • DS „Forum” przy ul. Piłsudskiego 18 (dawne koszary wojskowe);
  • Katolickie Centrum Studenckie przy Placu Jana Pawła II 1 (dawna łaźnia Marienbad III);
  • biblioteka miejska przy ul. Jedności Robotniczej 18 (historia ulicy);
  • budynek sądu przy ul. Mickiewicza 3 (historia ulicy i dawny pomnik księcia Leopolda Brunszwickiego);
  • Collegium Polonicum przy ul. Kościuszki 1 (m.in. dawna fabryka jedwabiu);
  • Galeria „Prima” przy ul. Daszyńskiego 1 (dawna odlewnia żelaza A. Gutmann, hotel Polonia);
  • stadion SOSiR przy ul. Sportowej 1, powstały w latach 1914–1927;
  • cmentarz komunalny przy ul. Sportowej 2, otwarty w maju 1814 r.

Na Placu Frankfurckim odsłonięto w październiku 2014 r. pierwszy na świecie pomnik Wikipedii.

Demografia

Według danych z 31 grudnia 2019 r. miasto Słubice zamieszkiwało 16 644 mieszkańców[39]. Gminę zamieszkiwało 20 071 mieszkańców[40]. Dodatkowo według danych z 2015 r. na terenie miasta przebywało ok. tysiąc osób. Liczba cudzoziemców w mieście to 668 osób, głównie Niemcy i Ukraińcy[2].


W tym miejscu powinien znaleźć się wykres. Z przyczyn technicznych nie może zostać wyświetlony. Więcej informacji

Źródło[41][42]:

  • Piramida wieku mieszkańców Słubic[43].

Gospodarka

Galeria handlowa „Jedynka” zwana „ratuszem” przy Placu Przyjaźni (dawniej budynek Szkoły Podstawowej nr 1)
Hotel Cargo w Słubicach

Przemysł

Jeszcze pod koniec lat 90. XX wieku w Słubicach istniały fabryki jak np. Słubickie Fabryki Mebli (tzw. „Terenówka”) produkująca meble (obecnie galeria handlowa AXA) oraz jedne z największych w kraju produkujące odzież dżinsową Zakłady Przemysłu Odzieżowego „Komes” założone w 1957 r., a zlikwidowane w 1998 r. i ostatecznie wyburzone w 2008 r. W najlepszym momencie zatrudniały ok. 2 tys. pracowników[44].

Obecnie Słubice są ośrodkiem handlowo-usługowym. Istnieją tu przedsiębiorstwa, które działają w branżach: samochodowej, metalowej, obuwniczej, maszynowej, elektronicznej, budowlanej, spożywczej, betonowej oraz drewnianej. W 1997 utworzono tu Kostrzyńsko-Słubicką Specjalną Strefę Ekonomiczną, w której zatrudnienie wynosi 747 osób w 2011 r., z czego najwięcej – 173 osoby – zatrudnia firma przewozowa Transhand. W mieście działa także wiele firm spedycyjnych i logistycznych.

Handel i usługi

Pod koniec 1987 r. Powszechna Spółdzielnia Spożywców „Społem” w Słubicach posiadała 34 lokale oraz ośrodek wypoczynkowy w Mrzeżynie, Zrzeszenie Prywatnego Handlu miało 42 placówki, Przedsiębiorstwo Upowszechniania Prasy i Książki „Ruch” 14 kiosków, Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska” w Słubicach 12 placówek, Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Handlu Wewnętrznego 8 placówek, Zakład Rolny Białe w Słubicach 3 sklepy, Przedsiębiorstwo Eksportu Wewnętrznego „Pewex” 2 sklepy, Wojskowa Centrala Handlowa 2 sklepy, Centrala Przemysłu Ludowego i Artystycznego „Cepelia” 1 sklep, Przedsiębiorstwo Techniczno-Handlowe Motoryzacji „Polmozbyt” 1 sklep, a Spółdzielnia Pracy „Przyjaźń” miała 1 sklep[45].

Największym zakładem pracy pozostaje Targowisko Miejskie (bazar) u zbiegu ul. Kupieckiej i ul. Sportowej.

Rolnictwo

W Słubicach działały dwa państwowe gospodarstwa rolne: Zakład Rolny Białe w Słubicach wchodzący w skład Lubuskiego Kombinatu Rolnego w Rzepinie, znajdujący się w części miasta Przedmieście Północne, oraz Szkolne Gospodarstwo Rolne Czerwony w Słubicach należące do Technikum Rolniczo-Łąkarskiego w Słubicach, znajdujące się w części miasta Śliwice (os. Folwarczne).

Transport

Droga dwupasmowa w centrum Słubic (al. Młodzieży Polskiej) w ciągu drogi krajowej nr 31

Słubice z racji położenia przy granicy z Niemcami spełniają funkcję przygranicznego węzła komunikacyjnego. Przechodzą tu ważne drogi kołowe i jedna kolejowa.

Transport drogowy

W latach 70. XX wieku w Słubicach oddano do użytku drogę dwupasmową o długości 1,5 km, przechodzącą przez centrum miasta w biegu ulic Kościuszki, 1 Maja, Konopnickiej, alei Młodzieży Polskiej i Placu Przyjaźni. Od kilkunastu lat jest także planowana obwodnica miasta, która miałaby się zaczynać od skrzyżowania z drogą krajową nr 29 w okolicach strefy przemysłowej i kończyć na skrzyżowaniu z drogą krajową nr 31 w okolicach wsi Drzecin[46].

Transport kolejowy

W Słubicach mieści się przystanek kolejowy Słubice, który znajduje się na linii kolejowej nr 3 Słubice–Poznań–Warszawa[47], która z kolei jest częścią międzynarodowej linii kolejowej E20 łączącej Berlin z Moskwą. W pobliskich Kunowicach istnieje też przystanek kolejowy Kunowice, który również znajduje się na linii kolejowej nr 3. W 2005 r. w wyniku modernizacji linii kolejowej, Kunowice przestały być stacją. Od 1949 do 2007 r. odbywały się tu odprawy celna i paszportowa. Przystanek posiadał bocznicę na rozebraną w 2013 r. linię kolejową nr 386, która prowadziła przez Urad do Cybinki[48]. Mieszkańcy Słubic korzystają także ze stacji kolejowych we Frankfurcie nad Odrą oraz w Rzepinie, które stanowią węzły kolejowe[49].

Transport wodny

Port rzeczny zarządzany przez Nadzór Wodny Słubice

W Słubicach swoją siedzibę ma Nadzór Wodny Słubice, który od 2018 r. wchodzi w skład Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu działającego w ramach Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie. Przed reformą, która miała miejsce na przełomie 2017 i 2018 r., Nadzór Wodny w Słubicach był pod zarządem RZGW w Szczecinie. Nadzór zarządza portem rzecznym, który jest jednym z najważniejszych na Odrze i kontroluje odcinek Odry od ujścia Nysy Łużyckiej do ujścia Warty w Kostrzynie nad Odrą. Do słubickiego portu przypływają także rzeczne statki wycieczkowe[50][51].

Transport miejski i pozamiejski

23 stycznia 1898 r. oficjalnie ruszyła sieć tramwajowa we Frankfurcie nad Odrą, początkowo tramwaje kursowały na dwóch liniach – z czego jedna prowadziła przez most nad Odrą i dzisiejszą ulicę 1 Maja do Kościoła NMP Królowej Polski (wtedy dom strzelecki). W 1927 r. linia została przedłużona do stadionu, a pętla tramwajowa mieściła się w miejscu obecnego bazaru miejskiego. W 1945 r. prawobrzeżna część miasta jako Słubice znalazła się w granicach Polski i tym samym funkcjonowanie komunikacji tramwajowej stało się niemożliwe. Tory tramwajowe używano jeszcze po wojnie do rozbiórki zniszczonych budynków i ostatecznie 28 września 1945 r. komunikacja tramwajowa została wyłączona[52].

W 1929 r. komunikację tramwajową w prawobrzeżnej części Frankfurtu nad Odrą (dzisiejsze Słubice) uzupełniono uruchomieniem linii autobusowej, która z okolic mostu ruszała poprzez dzisiejsze: ulicę Jedności Robotniczej, Plac Przyjaźni, ulicę Wojska Polskiego, ulicę Piłsudskiego (koszary), Plac Bohaterów oraz Plac Wolności i wracała ponownie do mostu. W 1936 r. powstała dodatkowa służbowa linia kursująca od stadionu do lotniska wojskowego (dzisiejsza strefa przemysłowa). Komunikacja autobusowa została zlikwidowana w wyniku działań wojennych i przyłączenia prawobrzeża jako Słubic do Polski[52].

 Osobny artykuł: Linia autobusowa nr 983 w Słubicach i Frankfurcie nad Odrą.

Od 9 grudnia 2012 r. kursują autobusy miejskie na pierwszej w historii polsko-niemieckiej transgranicznej miejskiej linii (nr 983) autobusowej komunikacji publicznej, łączącej Słubice z Frankfurtem nad Odrą. Jej funkcjonowanie oparte jest na porozumieniu pomiędzy Gminą Słubice a Miejską Spółką Komunikacyjną Frankfurt nad Odrą (SVF). Cena biletu uiszczana jest w euro[53][54].

 Osobny artykuł: Przedsiębiorstwo Transportowo-Handlowe „Transhand”.

W lutym 2013 r. Urząd Miasta w Słubicach poinformował o rozpoczęciu procedur przetargowych w sprawie uruchomienia linii autobusowej na terenie miasta. Przetarg na obsługę linii wygrało przedsiębiorstwo „TransHand” Słubice i 18 marca tego samego roku ruszyła pierwsza w Słubicach własna autobusowa komunikacja miejska[55][56]. 1 maja 2015 r. komunikacja autobusowa objęła także miejscowość Kunowice[57]. 2 stycznia 2019 wycofano komunikację miejską z Kunowic[58]. Od stycznia 2019 r. istnieje 7 linii[59]:

  • 1: Słubice, ul. Grzybowa – Świecko, Terminal,
  • 2: Świecko, Terminal – Słubice, ul. Grzybowa,
  • 3: Słubice, ul. Grzybowa – Świecko, Terminal,
  • 4: Słubice, ul. Chopina – Słubice, ul. Grzybowa,
  • 5: Słubice, ul. Grzybowa – Słubice, ul. Boh. Warszawy (Sąd),
  • 6: Słubice, ul. Chopina – Słubice, ul. Grzybowa,
  • 7: Słubice, ul. Boh. Warszawy (Sąd) – Słubice, ul. Grzybowa.

Miasto posiada także połączenia pozamiejskie obsługiwane przez przedsiębiorstwa PKS w Słubicach, Myśliborzu i Zielonej Górze. Z dworca autobusowego umiejscowionego koło Urzędu Miejskiego można się dostać do okolicznych miast: Cybinki, Dębna Lubuskiego, Gorzowa Wielkopolskiego, Kostrzyna nad Odrą, Myślibórza, Ośna Lubuskiego, Rzepina, Zielonej Góry. Ponad to, istnieje 9 kierunków do niektórych wsi powiatu (otwarte przewozy szkolne). Wszystkie połączenia są obsługiwane wyłącznie w dni nauki lub dni robocze od poniedziałku do piątku[60]. Wyjątkiem jest połączenie obsługiwane przez „FlixBus” Polska (dawne Eurolines Polska) do Gorzowa Wielkopolskiego, które nie odjeżdża z dworca autobusowego i jeździ codziennie[61].

Klimat (1979-2013)

Średnia temperatura i opady dla Słubic
Miesiąc Sty Lut Mar Kwi Maj Cze Lip Sie Wrz Paź Lis Gru Roczna
Rekordy maksymalnej temperatury [°C] 14.7 17.5 22.9 30.7 32.2 36.1 37.8 37.7 31.0 26.4 18.2 14.8 37,8
Średnie temperatury w dzień [°C] 1,8 3,1 7,8 14,1 19,6 22,0 24,2 23,9 18,9 13,4 6,6 3,0 13,2
Średnie dobowe temperatury [°C] -0,5 0,2 3,9 8,7 13,8 16,6 18,7 18,2 13,9 9,1 4,1 0,9 9,0
Średnie temperatury w nocy [°C] -3,5 -3,2 -0,1 3,4 8,0 11,1 13,1 12,7 9,2 5,0 1,1 -1,8 4,6
Rekordy minimalnej temperatury [°C] -26.5 -22.0 -15.7 -6.6 -1.7 1.7 5.8 5.0 1.2 -6.3 -11.3 -19.2 −26,5
Opady [mm] 35 29 36 30 50 56 78 57 44 33 36 40 523
Średnia liczba dni z opadami 9 8 9 7 9 10 11 10 8 8 8 10 107
Źródło: Na podstawie 35-lecia 1979-2013[62]

Opieka zdrowotna

Na terenie miasta świadczenia zdrowotne zapewniają[potrzebny przypis]:

  • Wielospecjalistyczny Szpital Powiatowy im. prof. Ludwika Rydygiera z 1964, przy którym działają pogotowie ratunkowe oraz Szpitalny oddział ratunkowy. Trzykondygnacyjny budynek szpitala powiatowego przy ul. Nadodrzańskiej 6 zbudowano w formie prostopadłościanu na osi północ-południe. Posiada oddziały ginekologiczny, dziecięcy i wewnętrzny. Od lat 70. XX w. w praktyce nie używa się w nazewnictwie oficjalnie przyjętego patrona, ale też nigdy nie podjęto uchwały o rezygnacji z patronatu. Szpital administrowany jest obecnie przez spółkę NZOZ „Szpital Powiatowy” w Słubicach Sp. z o.o., w której 100% udziałów posiada powiat słubicki[63].
  • NZOZ „Galmed”
  • Przychodnia rejonowa
  • Centrum operacji plastycznych „NZOZ Chirurgia Plastyczna E.A. Barańscy s.c.”
  • apteki (12)

Oświata

Collegium Polonicum w Słubicach, ul. Kościuszki 1 (widok od strony ul. 1 Maja)
 Osobny artykuł: Lista szkół w Słubicach.

W Słubicach istnieje 6 szkół podstawowych (w tym jedna specjalna i jedna prywatna), 3 szkoły ponadgimnazjalne, 2 licea ogólnokształcące oraz Państwowa Szkoła Muzyczna I stopnia[potrzebny przypis].

W 1992 r. w Słubicach zostało otwarte Collegium Polonicum, jako wspólna placówka dydaktyczno-naukowa dwóch partnerskich uniwersytetów: Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM) oraz Uniwersytetu Europejskiego Viadrina (EUV) we Frankfurcie nad Odrą[potrzebny przypis].

Na terenie miasta funkcjonują jeden żłobek oraz 8 przedszkoli (w tym 3 niepubliczne)[64]. Istnieją tu także internat oraz sześć domów studenckich (Arcadia, Forum, Gaudium, Iuventa, Sapientia)[65].

Kultura

Domy kultury

Biblioteka Miejska w Słubicach, wzniesiona w latach 1970–1975, do 1945 teren hali maszynowej Franza Richtera
Dawny pomnik Sybiraków. Dawniej w tym miejscu wznosiło się popiersie Lenina
Fontanna znajdująca się przy Placu Przyjaźni w Słubicach

W Słubicach działało niegdyś kilka ośrodków kultury[potrzebny przypis]:

  • Powiatowy Dom Kultury (1957–1975): Stanisław Stefański (1957–1960), Tadeusz Zdon (1960–1971), Jadwiga Oberleitner (po 1971);
  • Zakładowy Dom Kultury przy ZO „Komes” (1961–1977): Stanisław Stefański (1961–1962), Henryk Weiser (po 1962);
  • Słubicki Dom Kultury (1975–1977);
  • Słubicki Międzyzakładowy Ośrodek Kultury (od 1977, z połączenia PDK i ZDK przy ZO „Komes”): Henryk Weiser (1977–1979), Zygmunt Walkowiak (1979–1983), Anna Mikos (1983–1984), Henryk Sterma (1984–1987), Henryk Weiser (1987–1989);
  • Wojskowy Ośrodek Kultury: por. Ryszard Patkowski, kpt. Juliusz Pałka, kpt. Józef Jurek, mjr Mieczysław Ratajczak, sierż. szt. Ryszard Koryciński, mjr Franciszek Czarnik i kpt. Andrzej Jesikiewicz[66].

25 listopada 1962 r. przy PDK w Słubicach powstało Słubickie Towarzystwo Kultury (STK), którego pierwszym prezesem został Jan Krompiewski, zaś sekretarzem – Zygmunt Walkowiak. W 1987 r. przekształcono je w Towarzystwo Miłośników Ziemi Słubickiej[66].

Główną instytucją kultury w mieście pozostaje dziś Słubicki Miejski Ośrodek Kultury (SMOK), w którym działają Galeria „Okno”, młodzieżowy dom kultury, kino oraz sala widowiskowa. W Słubicach odbywają się zajęcia tańca towarzyskiego w Studio Tańca „Bohema”, odbywają się również zajęcia tańca nowoczesnego (break dance, street dance). W mieście działają także zespół tańca nowoczesnego „Frajda”, zespół wokalny „Rytmos” oraz Grupa Filmowa „Wolf”[potrzebny przypis].

Cykliczne imprezy kulturalne

W latach 1989–2008 w Słubicach odbyło się łącznie 17 edycji organizowanego przez SMOK Święta Odry, zastąpionego przez Miejskie Święto Hanzy (niem. HanseStadtFest), w latach 2004–2008 odbywające się wyłącznie we Frankfurcie nad Odrą, a od 2009 r. współorganizowane przez oba miasta. W latach 2020–2021 obchody święta zostały odwołane w związku z obostrzeniami przeciwko pandemii COVID-19[67]. W latach 2012–2014 gmina gościła festiwal hiphopowy „Break The Border”, a w latach 2013–2016 Słubice i Fundacja EDM+ z Gdyni organizowały Międzynarodowy Festiwal Sztuki „Most/ Die Brücke”[68].

Jednocześnie od 1997 r. w Słubicach i Frankfurcie nad Odrą odbywa się Festiwal Teatralny UNITHEA, od 2004 r. – Festiwal Piosenki Autorskiej i Muzyki Świata transVocale[69], a od 2010 r. – Festiwal Nowej Sztuki „lAbiRynT”.

Inne instytucje kulturalne

W mieście funkcjonują ponadto: Biblioteka Miejska przy ul. Jedności Robotniczej 18, która posiada jedną filię przy ul. Słubickiej 18 w Kunowicach[70], a także Biblioteka Collegium Polonicum przy ul. Kościuszki 1. Biblioteka Pedagogiczna miała siedzibę w kamienicy przy ul. Chopina 19, jednak uległa likwidacji.

W Słubicach mieści się Słubickie Towarzystwo Muzyczne, które jest organizatorem cyklicznych Koncertów Noworocznych oraz Międzynarodowych Spotkań Muzycznych „Musica Autumna”, które na stałe wpisały się w kalendarz imprez kulturalnych miasta. Pod patronatem towarzystwa działa w Słubicach Chór Kameralny „Adoramus”.

Życie kulturalne miasta współkreują także niektóre lokalne stowarzyszenia (Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Słubickiej, Związek Sybiraków Koło w Słubicach, Stowarzyszenie Nasza Mała Ojczyzna).

Turystyka

Szlaki turystyczne w okolicach[potrzebny przypis]

Trasy rowerowe w okolicach

Media

W Słubicach wydawane są: biuletyn samorządowy „Gazeta Słubicka” oraz gazety lokalne: „Przekrój Lokalny” oraz „Pogranicze Lubuskie” (do dawnych tytułów należą „Echo Słubickie”, „Kurier Słubicki” oraz „Tylko Kostrzyn-Słubice”). W Słubicach swoje przedstawicielstwo posiada regionalna Gazeta Lubuska.

W mieście swoją siedzibę ma operator telewizji kablowej Vectra. Lokalnym kanałem telewizyjnym jest Horyzont TV Słubice (HTS), który jest dostępny w telewizji kablowej Vectra oraz w internecie[71]. Oprócz oficjalnej strony Urzędu Miejskiego działają tu także lokalne portale informacyjne, takie jak I Love Słubice, Nasze Słubice.pl i Słubice24.pl[72].

Rozrywka

Starodrzew i staw przy boiskach bocznych stadionu w Słubicach

Wspólnoty wyznaniowe

Kościół Świętego Ducha przy ul. Wojska Polskiego

Sport i rekreacja

Stadion SOSiR
Boisko Zespołu Szkół Ekonomiczno-Rolniczych przy al. Niepodległości w 2009 r., zbudowane w 1974 r.
Miejska Sala Sportowa
Zespół basenów odkrytych przy Stadionie SOSiR

Głównym organizatorem życia sportowego w mieście jest Słubicki Ośrodek Sportu i Rekreacji mieszczący się przy ul. Sportowej 1, który zarządza największą bazą sportową w powiecie słubickim. SOSiR posiada stadion zbudowany w latach 1914–1927, 4 boiska treningowe (w tym 1 ze sztuczną nawierzchnią oraz oświetleniem 4-masztowym), salę gimnastyczną, zespół basenów odkrytych, korty tenisowe, pole golfowe oraz zaplecze gastronomiczne[82].

Słubicki Ośrodek Sportu i Rekreacji okala Park Rozrywki i Rekreacji znany także jako Park „Odra” z trasami spacerowymi, biegowymi, kolarskimi, torem saneczkowym oraz ruinami wieży Kleista.

W mieście istnieje Miejska Sala Sportowa mieszcząca się przy ul. Piłsudskiego, należąca do SOSiR-u. W 2010 r. zostało oddane do użytku Szkolne Centrum Sportowe, które mieści się przy Szkole Podstawowej nr 1. W wyniku realizacji projektu powstała m.in. wielofunkcyjna hala widowiskowo-sportowa o powierzchni 1059 na 39 m[83].

Najstarszym klubem sportowym w Słubicach jest piłkarski Miejski Klub Sportowy „Polonia” Słubice, który jest spadkobiercą pierwszego w mieście klubu piłkarskiego „Kotwica”, założonego w sierpniu 1945 r. Do osiągnięć Polonii Słubice zaliczyć można 1/16 finału Pucharu Polski, zdobyty Puchar Polski na szczeblu wojewódzkim oraz uzyskane dwukrotnie czwarte miejsce w III poziomie rozgrywek piłkarskich w sezonach 1997/1998 i 2006/2007. Klub ten występuje w rozgrywkach IV ligi lubuskiej[84].

W 2002 i 2006 r. miasto było gospodarzem Mistrzostw Polski w kolarstwie przełajowym kobiet i mężczyzn.

W Słubicach znajdują się takie obiekty sportowe jak:

  • stadion SOSiR,
  • 4 boiska treningowe SOSiR,
  • zespół basenów odkrytych,
  • korty tenisowe przy Hotelu Sportowym,
  • Miejska Sala Sportowa przy ul. Piłsudskiego,
  • stadion ZSE-R,
  • pola golfowe,
  • strzelnica miejska,
  • Szkolne Centrum Sportowe z własną halą sportową,
  • 5 boisk wielofunkcyjnych wyremontowanych w ramach programu Orlik 2012.

W Słubicach swoją siedzibę mają takie kluby jak[potrzebny przypis]:

Struktura miasta, nazewnictwo ulic i placów

Centrum miasta: ul. Wojska Polskiego i północna pierzeja Placu Przyjaźni

Rzeki i potoki:

Mosty na Odrze:

  • Most drogowy (typu śródmiejskiego) – łączący Słubice i Frankfurt nad Odrą (dla ruchu pieszego, rowerowego, pojazdów do 3,5 t, autobusów miejskich i autokarów, zakaz ruchu ciągników siodłowych)
  • Most kolejowy – łączący Słubice z Frankfurtem nad Odrą
  • Most drogowy (typu autostradowego) – łączący Świecko z Frankfurtem nad Odrą, w granicach gminy Słubice, ale poza granicami miasta Słubice

Wzniesienia:

  • Wzgórze bez nazwy (w okresie niemieckim – Kleista) – 60 m n.p.m.
  • Zielone Wzgórze
Lp. Nazwa obecna (alfabetycznie) Nazwa niemiecka do 1945 r. Uwagi
1 Aleja Młodzieży Polskiej od co najmniej 1846 r. Roßstraße (ul. Konna) Nadanie obecnej nazwy ok. 1977 r.
2 Aleja Niepodległości Am Schützenhaus (Przy domu strzeleckim)
3 Osiedle Grzybowe Am Elsenbruch
4 Osiedle Komes – Nadanie obecnej nazwy 24.06.2021
5 Osiedle Krasińskiego Kornbusch
6 Osiedle Przemysłowe Fliegerhorst Dawniej lotnisko, obecnie strefa ekonomiczna
7 Osiedle Słowiańskie od co najmniej 1846 r. Kleine Fruchtstraße (Mała ulica owocowa)
8 Osiedle Świerkowe Pulverweg W okresie PRL koszary WOP u zbiegu ul. Dzierżyńskiego i ul. Hożej
9 Osiedle Wimar od co najmniej 1846 r. Sonnenburger Straße (ul. Słońska)
10 Park Pionierów Słubic Park am Schützenhaus
11 Plac Bohaterów od co najmniej 1846 r. Neuer Markt (Nowy Targ) Krótko po wojnie pod nazwą Plac Stalina i Plac Poległych
12 Plac Frankfurcki od co najmniej 1846 r. Roßstraße (ul. Konna)
13 Plac Jana Pawła II od co najmniej 1846 r. Neuer Markt (Nowy Targ) Do 2005 r. jako część Placu Wolności. Nadanie obecnej nazwy 29.09.2005
14 Plac Przyjaźni od co najmniej 1846 r. Roßmarkt (Targ Konny) Nadanie obecnej nazwy 01.10.1945
15 Plac Sybiraków skwer u zbiegu Kleine Fruchtstraße i Große Fruchtstraße W okresie PRL jako Plac Lenina
16 Plac Wolności od co najmniej 1846 r. Neuer Markt (Nowy Targ) Nadanie obecnej nazwy 01.10.1945
17 Plac Żołnierzy Wyklętych od co najmniej 1931 r. Kleine Blumenstraße Nadanie obecnej nazwy 29.04.2021
18 Rondo Pograniczników – Nadanie obecnej nazwy 23.06.2022
19 Rondo Solidarności nieoficjalnie „Victoria-Platz” W okolicy obecnego ronda wznosił się budynek mieszkalny po fabryce jedwabiu
20 Rondo Tajnej Organizacji Nauczycielskiej – Nadanie obecnej nazwy 29.04.2021
21 Ulica 1 Maja od co najmniej 1846 r. Crossener Straße (ul. Krośnieńska) Nadanie obecnej nazwy 01.10.1945
22 Ulica Akademicka –
23 Ulica Adama Asnyka
24 Ulica Aroniowa –
25 Ulica Bohaterów Warszawy Trettiner Straße (ul. Drzecińska) W okresie PRL ul. Bohaterów Stalingradu
26 Ulica Borówkowa –
27 Ulica Bratkowa –
28 Ulica Brzozowa –
29 Ulica Bukowa –
30 Ulica Fryderyka Chopina od co najmniej 1903 r. Frauendorfer Straße (ul. Pamięcińska) Nadanie obecnej nazwy 01.10.1945
31 Ulica Bolesława Chrobrego od co najmniej 1926 r. Leißower Straße (ul. Lisowska)
32 Ulica Cicha – Nadanie obecnej nazwy 24.02.2022
33 Ulica Dąbrówki od co najmniej 1846 r. Roßstraße (ul. Konna)
34 Ulica Ignacego Daszyńskiego od co najmniej 1846 r. Mittelstraße (ul. Środkowa)
35 Ulica Michała Drzymały od co najmniej 1926 r. Sandfurtweg
36 Ulica Folwarczna od co najmniej 1931 r. Vorwerksweg (Droga folwarczna) Przyjęto tłumaczenie nazwy przedwojennej
37 Ulica Gołębia –
38 Ulica Mariana Grabarskiego od co najmniej 1846 r. Sonnenburger Straße (ul. Słońska) Nadanie obecnej nazwy ok. 2012 r.
39 Ulica Grzybowa od co najmniej 1895 r. Am Wiesenhaus, potem od co najmniej 1935 r. Am Elsenbruch
40 Ulica Władysława Jagiełły od co najmniej 1928 r. Sternberger Straße (ul. Torzymska)
41 Ulica Jaskółcza
42 Ulica Jastrzębia
43 Ulica Jedności Robotniczej od co najmniej 1897 r. Friedrichstraße (ul. Fryderyka III) Krótko po wojnie ul. Armii Czerwonej. Nadanie obecnej nazwy ok. 1949 r.
44 Ulica Kanałowa Kunitzer Straße (ul. Kunicka)
45 Ulica Kazimierza Wielkiego –
46 Ulica Jana Kilińskiego Faberstraße, potem od co najmniej 1932 r. Kattowitzer Straße (ul. Katowicka)
47 Ulica Jana Kochanowskiego od co najmniej 1846 r. Weidendamm
48 Ulica Klonowa –
49 Ulica Marii Konopnickiej od co najmniej 1931 r. Kleine Blumenstraße (ul. Mała Kwiatowa)
50 Ulica Konwaliowa –
51 Ulica Konstytucji 3 Maja An der Wachsbleiche/ Pulverweg W okresie PRL ul. Feliksa Dzierżyńskiego
52 Ulica Mikołaja Kopernika od co najmniej 1846 r. Holzhofstraße (ul. Tartaczna) Nadanie obecnej nazwy 01.10.1945
53 Ulica Tadeusza Kościuszki od co najmniej 1846 r. Blumenstraße (ul. Kwiatowa) Krótko po wojnie ul. Michała Żymierskiego
54 Ulica Królowej Jadwigi Sternberger Straße (ul. Torzymska)
55 Ulica Krucza –
56 Ulica Krótka Sternberger Straße (ul. Torzymska) W okresie PRL ul. gen. Aleksandra Zawadzkiego
57 Ulica Bolesława Krzywoustego od co najmniej 1934 r. Neue Schwiebuser Straße (Nowa ulica Świebodzińska)
58 Ulica Kupiecka
59 Ulica Kunowicka Reppener Chaussee (Szosa Rzepińska) Nadanie obecnej nazwy 30.05.2019 (wcześniej jako Szosa Rzepińska)
60 Ulica Letnia – Nowa ulica w miejscu dawnego czołgowiska
61 Ulica Lisia –
62 Ulica Władysława Łokietka Kunitzer Straße (ul. Kunicka)
63 Ulica Makowa –
64 Ulica Malinowa –
65 Ulica Adama Mickiewicza An der Seidenfabrik/ Roßstraße (ul. Konna) Nadanie obecnej nazwy 01.10.1945
66 Ulica Mieszka I od co najmniej 1846 r. Torfstraße, potem od co najmniej 1931 r. Hirtenstraße (ul. Pasterska) W okresie PRL ul. Hoża
67 Ulica Mirosławskiego Seydlitzstraße (ul. Friedricha Wilhelma von Seydlitza) Uchwała o nadaniu nazwy zawiera błąd literowy, gdyż miała upamiętniać Ludwika Mierosławskiego
68 Ulica Nadodrzańska od co najmniej 1901 r. Prinzenufer (Książęcy brzeg) W okresie PRL ul. Wilhelma Piecka
69 Ulica Gabriela Narutowicza od co najmniej 1846 r. Wiesenstraße (ul. Łąkowa) Nadanie obecnej nazwy 01.10.1945
70 Ulica Tomasza Nocznickiego od co najmniej 1928 r. Wiesenplan, potem od co najmniej 1931 r. Torfweg
71 Ulica Obozowa
72 Ulica Ogrodowa od co najmniej 1928 r. Lagower Straße (ul. Łagowska)
73 Ulica Ignacego Jana Paderewskiego od co najmniej 1846 r. Sandstraße (ul. Piaskowa) Nadanie obecnej nazwy 01.10.1945
74 Ulica Papcia Chmiela – Nadanie obecnej nazwy 25.03.2021. Była to pierwsza ulica Papcia Chmiela w Polsce
75 Ulica Piska – Nadanie obecnej nazwy ok. 1987
76 Ulica Józefa Piłsudskiego od co najmniej 1903 r. Frauendorfer Straße (ul. Pamięcińska), potem od co najmniej 1930 r. Schwiebuser Straße (ul. Świebodzińska) W okresie PRL ul. Świerczewskiego
77 Ulica Podchorążych od co najmniej 1912 r. Dragonerstraße (ul. Dragonów)
78 Ulica Południowa – Nowa ulica w miejscu dawnego czołgowiska
79 Ulica Pomarańczowa –
80 Ulica Powstańców Wielkopolskich od co najmniej 1939 r. Schwetiger Weg (Droga do Świecka)
81 Ulica Poziomkowa –
82 Ulica Prosta
83 Ulica Północna – Nowa ulica w miejscu dawnego czołgowiska
84 Ulica Przedwiośnie –
85 Ulica Macieja Rataja – Nadanie obecnej nazwy 28.10.2021
86 Ulica Mikołaja Reja od co najmniej 1871 r. Leopoldstraße, potem od co najmniej 1912 r. Krumme Straße (ul. Krzywa) Nadanie obecnej nazwy 01.10.1945
87 Ulica Różana –
88 Ulica Rysia od co najmniej 1937 r. Zohlower Straße (ul. Sułowska)
89 Ulica Rzepińska od co najmniej 1846 r. Wiesenstraße (ul. Łąkowa), potem od co najmniej 1928 r. Reppener Straße (ul. Rzepińska) Przyjęto tłumaczenie nazwy przedwojennej
90 Ulica Sadowa –
91 Ulica Seelowska od co najmniej 1846 r. Roßmarkt (Targ Konny)
92 Ulica Henryka Sienkiewicza od co najmniej 1846 r. Ziegelstraße (ul. Ceglana), potem od co najmniej 1848 r. Schützenstraße (ul. Strzelecka) Nadanie obecnej nazwy 01.10.1945
93 Ulica Juliusza Słowackiego od co najmniej 1846 r. Kurze Straße (ul. Krótka, cz. zach.)/ od co najmniej 1846 r. Leopoldstraße (ul. Leopolda, cz. wsch.)
94 Ulica Jana III Sobieskiego –
95 Ulica Sokola –
96 Ulica Sosnowa –
97 Ulica Sowia –
98 Ulica Sportowa Birkenalle, potem od co najmniej 1931 r. Friedrich-Ludwig-Jahn-Weg i dalej od 1934 r. Am Hängebusch
99 Ulica Stanisława Staszica od co najmniej 1939 r. Meseritzer Straße (ul. Międzyrzecka)
100 Ulica Strzelecka
101 Ulica Ks. Augustyna Szamarzewskiego od co najmniej 1939 r. Drenziger Straße (ul. Drzeńska)
102 Ulica Szczecińska od co najmniej 1931 r. Küstriner Oderdamm (Kostrzyński Wał Odrzański)
103 Ulica Śliwkowa –
104 Ulica Transportowa Crossener Chaussee (Szosa Krośnieńska), Chaussee nach Ziebinigen (Szosa do Cybinki)
105 Ulica Tulipanowa –
106 Ulica Wałowa Damm-Straße
107 Ulica Wandy od co najmniej 1912 r. Bruchstraße (ul. Przełomowa)
108 Ulica Ks. Piotra Wawrzyniaka od co najmniej 1846 r. Dammeistergasse W okresie PRL ul. Ociepki
109 Ulica Widokowa –
110 Ulica Wilcza –
111 Ulica Wiosenna – Nowa ulica w miejscu dawnego czołgowiska
112 Ulica Wincentego Witosa Wiesenplan, potem od co najmniej 1922 r. Brauerweg (Droga Browarnicza) w okresie PRL ul. Marcelego Nowotki
113 Ulica Wodna od co najmniej 1846 r. Wasserstraße (ul. Wodna) Przyjęto tłumaczenie nazwy przedwojennej
114 Ulica Wojska Polskiego od co najmniej 1846 r. Sonnenburger Straße (ul. Słońska)
115 Ulica Wrocławska od co najmniej 1894 r. Dobrasch-Gasse, od 1903 r. Kunersdorfer Straße (ul. Kunowicka) Nadanie obecnej nazwy 01.10.1945
116 Ulica Wschodnia – Nowa ulica w miejscu dawnego czołgowiska
117 Ulica Zacisze – Nadanie obecnej nazwy 28.04.2022
118 Ulica Zimowa – Nowa ulica w miejscu dawnego czołgowiska
119 Ulica Zygmunta I Starego –
120 Ulica Stefana Żeromskiego od co najmniej 1846 r. Große Fruchtstraße (Wielka ulica owocowa) Nadanie obecnej nazwy 01.10.1945
121 Ulica Żurawia –
122 Ulica Żwirki i Wigury od co najmniej 1912 r. Ackerstraße (ul. Uprawna)

Administracja

Urząd Miejski przy ul. Akademickiej 1

Mieszkańcy Słubic wybierają do swojej rady miejskiej 13 radnych (9 z 15). Pozostałych 2 radnych wybierają mieszkańcy terenów wiejskich gminy Słubice[86]. Organem wykonawczym władz jest burmistrz. Siedzibą władz miejskich jest poddany rewitalizacji budynek powojskowy przy ul. Akademickiej.

Miasto jest siedzibą Starostwa powiatu słubickiego.

Parlamentarzyści są wybierani z okręgu wyborczego Zielona Góra, a posłowie do Parlamentu Europejskiego z okręgu wyborczego Gorzów Wielkopolski.

Burmistrzowie Słubic

Polska Rzeczpospolita Ludowa:

  1. Henryk Jastrzębski – burmistrz (24 maja 1945 – 31 lipca 1945)
  2. Władysław Pawlak – burmistrz (1 sierpnia 1945 – 31 sierpnia 1945)
  3. Józef Mager – burmistrz (1 września 1945 – 26 maja 1946)
  4. Stanisław Twardowski – burmistrz (27 maja 1946 – czerwiec 1948)
  5. Stanisław Selzer (Sokulski) – burmistrz (czerwiec 1948 – czerwiec 1950)
  6. Romuald Kaznocha – naczelnik (1 listopada 1973 – 31 maja 1975)
  7. Józef Szmańda – naczelnik (9 lipca 1975 – 15 marca 1976)
  8. Wojciech Szczęsny – naczelnik (16 marca 1976 – 13 października 1985)
  9. Juliusz Żwirek – naczelnik (14 października 1985 – 18 czerwca 1990)

III Rzeczpospolita Polska:

  1. Józef Rapcewicz – burmistrz (19 czerwca 1990 – 26 marca 1991)
  2. Ryszard Bodziacki (KLD) – burmistrz (26 marca 1991 – 5 lipca 1994)
    • Wiktor Jasiewicz – wiceburmistrz (1991 – 1992)
    • Jan Tokarski – wiceburmistrz (1992 – 1994)
  3. Ryszard Bodziacki (UW) – burmistrz (5 lipca 1994 – 1998)
  4. Stanisław Ciecierski (SLD) – burmistrz (1998-2002[87])
    • Tadeusz Wójtowicz (SLD) – zastępca burmistrza (1998 – 2002)
  5. Ryszard Bodziacki (KWW Gmina- Nasz Dom) – burmistrz (2002 – grudzień 2006)
    • Edward Chojka – zastępca burmistrza (2002 – maj 2006)
  6. Ryszard Bodziacki (KWW Słubice Razem) – burmistrz (grudzień 2006 – 13 grudnia 2010[88])
    • Marcin Jabłoński (PO) – zastępca burmistrza (25 maja 2006 – 9 maja 2007), następnie starosta słubicki
    • Katarzyna Mintus-Trojan – zastępczyni burmistrza (31 grudnia 2007[89] – 13 grudnia 2010), wcześniej sekretarz gminy
  7. Tomasz Ciszewicz (KWW Słubiczanie Razem) – burmistrz (13 grudnia 2010[90][91] – 1 grudnia 2014)
    • Piotr Łuczyński – zastępca burmistrza (od 13 grudnia 2010[92]– 1 grudnia 2014)
  8. Tomasz Ciszewicz (KWW Tomasza Ciszewicza) – burmistrz (1 grudnia 2014 – 22 listopada 2018)[93]
    • Roman Siemiński – zastępca burmistrza (15 grudnia 2014 – 1 lutego 2019[94])
  9. Mariusz Olejniczak (KWW Mariusza Olejniczaka) – burmistrz (22 listopada 2018 – 7 maja 2024)[95]
    • Adriana Dydyna-Marycka – zastępczyni burmistrza (1 lutego 2019 – 7 maja 2024)
  10. Marzena Słodownik (KWW Marzeny Słodownik) – burmistrz (od 7 maja 2024)[96]
    • Tomasz Stefański – zastępca burmistrza (od 7 maja 2024)

Przewodniczący rady miejskiej

Polska Rzeczpospolita Ludowa:

  1. Tadeusz Kowalik (PZPR) – przewodniczący (lipiec 1975 – luty 1978)
  2. Grzegorz Śmiech (PZPR) – przewodniczący (luty 1978 – marzec 1981)
    • Henryk Kraszula (PZPR) – wiceprzewodniczący (luty 1978 – marzec 1981)
    • Krystyna Kurpisz (SD) – wiceprzewodnicząca (luty 1978 – marzec 1981)
  3. Jan Szymański (SD) – przewodniczący (12 marca 1981 – luty 1982)
  4. Henryk Kraszula (PZPR) – przewodniczący (luty 1982 – maj 1990)

III Rzeczpospolita Polska:

  1. Leon Timofiejczyk – przewodniczący (7 czerwca 1990 – czerwiec 1992)
  2. Waldemar Lewandowski – przewodniczący (sierpień 1992 – lipiec 1994)
  3. Aleksander Kozłowski – przewodniczący (5 lipca 1994 – 1998)
    • Stanisław Ciecierski (SLD) – wiceprzewodniczący (5 lipca 1994 – 1998[87]), następnie burmistrz
  4. Juliusz Żwirek (SLD) – przewodniczący (1998-2002)
  5. Tomasz Ciszewicz (KWW Gmina – Nasz Dom) – przewodniczący (2002 – 26 listopada 2006)
    • Piotr Kiedrowicz (KWW Gmina – Nasz Dom) – wiceprzewodniczący (2002 – 26 listopada 2006)
  6. Piotr Kiedrowicz (KWW Słubice Razem) – przewodniczący (27 listopada 2006 – 1 grudnia 2010)
    • Juliusz Żwirek (SLD) – wiceprzewodniczący (2006 – 12 grudnia 2010)
    • Mariusz Olejniczak (PO) – wiceprzewodniczący ds. wsi (2006 – 12 grudnia 2010)
  7. Piotr Kiedrowicz (PO) – przewodniczący (2 grudnia 2010[54] – 1 grudnia 2014)
    • Krystyna Baczyńska (bezpartyjna) – wiceprzewodnicząca (13 grudnia 2010 – 1 grudnia 2014)
    • Mariusz Olejniczak (PO) – wiceprzewodniczący ds. wsi (13 grudnia 2010 – 1 grudnia 2014)
  8. Mariusz Olejniczak (KWW Tomasza Ciszewicza) – przewodniczący (1 grudnia 2014 – 22 listopada 2018[93])
    • Maria Skalniak (KWW Tomasza Ciszewicza) – wiceprzewodnicząca (1 grudnia 2014 – 22 listopada 2018)
    • Jarosław Sadowski (KWW Tomasza Ciszewicza) – wiceprzewodniczący (1 grudnia 2014 – 22 listopada 2018)
  9. Grzegorz Cholewczyński (KWW Mariusza Olejniczaka) – przewodniczący (od 22 listopada 2018[97])
    • Piotr Gołdyn (KWW Mariusza Olejniczaka) – wiceprzewodniczący (22 listopada 2018 – 28 maja 2020[98][99])
    • Ewa Guzik (KWW Mariusza Olejniczaka) – wiceprzewodnicząca ds. wsi (od 22 listopada 2018[100])
    • Maria Skalniak (KWW Mariusza Olejniczaka) – wiceprzewodnicząca (od 25 czerwca 2020[101])

Współpraca międzynarodowa

Miasta partnerskie Słubic – ściana jednego z budynków widziana od strony Al. Młodzieży Polskiej (2006). W zestawieniu brakuje Kłecka, Lubusza, Szostki i Elektrenów
Miasto Kraj Uchwała Rady Miejskiej Data podpisania umowy
Frankfurt nad Odrą  Niemcy 1975/ 2 lutego 1989 1975/ 16 kwietnia 1991
Kłecko  Polska – –
Heilbronn  Niemcy ? 5 lipca 1998
Tijuana  Meksyk 1998 –
Yuma  Stany Zjednoczone 2000 –
Lubusz  Niemcy 22 grudnia 2003[102] ?
Szostka  Ukraina 2 października 2008[103] 17 października 2008
Elektreny  Litwa 17 czerwca 2009[104] 19 maja 2010

Oficjalne wizyty państwowe w Słubicach

Wyróżnieni przez władze Słubic

Honorowi obywatele miasta

Osoby wyróżnione tytułem „Honorowy Obywatel Słubic”, alfabetycznie:

Ambasadorowie Słubic

Osoby wyróżnione tytułem „Ambasador Słubic”[123], alfabetycznie:

  • Klaus Baldauf (2010, urzędnik ratusza we Frankfurcie nad Odrą ds. współpracy międzynarodowej),
  • Paweł Czapiewski (2005, lekkoatleta, medalista mistrzostw świata, przedstawiciel LKS „Lubusz” Słubice),
  • Łukasz Fabiański (2006, piłkarz nożny, uczestnik mistrzostw świata),
  • ks. Andrzej Gerej CM (2014, proboszcz parafii Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski 2004–2013),
  • Bettina Horn (2010, urzędniczka ratusza we Frankfurcie nad Odrą ds. współpracy międzynarodowej),
  • Grupa Odyseusze oraz jej trenerzy (2008, mistrzowie świata w Odysei Umysłów),
  • Marcin Kiedrowicz (2014, informatyk, wydawca Słubickiego Portalu Informacyjnego Słubice24.pl),
  • Torsten Kleefeld (27.04.2017, nauczyciel, dyrektor Miejskiego Gimnazjum im. Karola Libknechta we Frankfurcie nad Odrą),
  • Mariusz Konopka (2014, filmowiec, prezes „Horyzont” Telewizja Słubice Sp. z o.o.),
  • Michael Kurzwelly (2010, artysta plastyk, pomysłodawca Słubfurtu)
  • Marcin Lewandowski (2008, lekkoatleta, medalista mistrzostw świata),
  • Anna Panek-Kusz (2014, działaczka kultury, kuratorka Galerii „Okno”),
  • prof. Tadeusz Wallas (2009, nauczyciel akademicki Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu).

Medal za zasługi dla Gminy Słubice

  • Henryk Rączkowski (2012, wieloletni prezes Polsko-Niemieckiej Akademii Seniorów),
  • ks. kanonik Józef Zadworny (2014, proboszcz Parafii Ducha Świętego 1988–2016).

Ludzie związani ze Słubicami

 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani ze Słubicami.
 Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie urodzeni w Słubicach.

Przypisy

  1. ↑ Słubice24.pl: Marzena Słodownik nowym burmistrzem Słubic.
  2. ↑ a b c Statystyki Gminy Słubice, Urząd Miasta Słubice, grudzień 2015, Słubice.
  3. ↑ a b Wyniki badań bieżących – Baza Demografia – Główny Urząd Statystyczny [online], demografia.stat.gov.pl [dostęp 2020-07-19].
  4. ↑ Związek Miast Polskich [online], www.zmp.poznan.pl [dostęp 2018-11-02].
  5. ↑ Kto i dlaczego opuszcza Związek Miast Polskich? – Komunikacja Społeczna [online], www.portalsamorzadowy.pl [dostęp 2018-11-02] (pol.).
  6. ↑ a b slubice.pl: Atrakcje turystyczne. [dostęp 2011-06-24]. (pol.).
  7. ↑ Władysław Jan Grabski, 300 miast wróciło do Polski. Informator historyczny 960–1960, Instytut Wydawniczy „Pax”, Warszawa 1960, s. 392.
  8. ↑ slubice.pl: Atrakcje turystyczne. [dostęp 2011-06-24]. (pol.).
  9. ↑ Wussten Sie... [online], Stadtverwaltung Frankfurt (Oder) [zarchiwizowane z adresu 2014-01-03] (niem.).
  10. ↑ Stadt sucht Konzept für Slubicer Straße | Transodra Online.
  11. ↑ M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262.
  12. ↑ Ks. Stanisław Kozierowski, Atlas nazw geograficznych Słowiańszczyzny Zachodniej, zeszyt I, Poznań 1934.
  13. ↑ Mapa Polski 1:500 000 Wojskowy Instytut Geograficzny Sztabu Generalnego WP, Warszawa 1947, [1].
  14. ↑ Koleje Pomorza 1:1 100 000, marzec 1946 [2].
  15. ↑ Märkische Oderzeitung/Frankfurter Stadtbote, 7. Juli 2006, S. 15.
  16. ↑ a b Edward Rymar. Rywalizacja o ziemię lubuską i kasztelanię międzyrzecką w latach 1319–1326, ze szczególnym uwzględnieniem stosunków pomorsko-śląskich. „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka”. XXXIV (4), s. 481, 1979. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk. ISSN 0037-7511. 
  17. ↑ Ibid., s. 494.
  18. ↑ Jan P. Kučera; Jiří Kaše; Pavel Bělina: České země v evropských dějinách – 3. 1. vyd. Praha: Paseka, 2006.
  19. ↑ Roland Semik: Bielnik wosku – historia firmy i osobisty apel Udo Harttunga.
  20. ↑ Roland Semik: Fabryka jedwabiu – historia miejsca, w którym stoi teraz biblioteka CP.
  21. ↑ Roland Semik: Pomnik księcia Leopolda Brunszwickiego w Słubicach.
  22. ↑ Roland Semik: Komunikacja miejska w Słubicach wczoraj i dziś.
  23. ↑ slubice24.pl Stadion w Słubicach. Historia uwieczniona na starych fotografiach.
  24. ↑ Piotr Bojarski, Dr Marek Rezler, współautor „Encyklopedii powstania wielkopolskiego”: Nalot na Frankfurt to mit [online], 7 grudnia 2018 [dostęp 2021-06-24].
  25. ↑ Sandra Błażejewska, Bombardowanie Frankfurtu, którego nie było [online], 9 stycznia 2021 [dostęp 2021-06-24].
  26. ↑ Roland Semik, Nie było nalotu powstańców wielkopolskich na lotnisko we Frankfurcie w 1919 roku [online], 23 czerwca 2021 [dostęp 2021-06-24].
  27. ↑ „Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa lata wojny 1939- 1945” Sport i Turystyka 1988, ISBN 83-217-2709-3, s. 236.
  28. ↑ Fisharmonia na starej szafie, czyli historia parafii NMP Królowej Polski w Słubicach [online], Parafia NNP Królowej Polski w Słubicach, 23 lutego 2017 [zarchiwizowane z adresu 2017-04-10].
  29. ↑ Roland Semik: Józef Krupa – komendant wojenny Słubic 1945–1946.
  30. ↑ Ryszard Górecki. Życie i twórczość. Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2020-07-29] (pol.).
  31. ↑ okno – Galeria OKNO [online], galeriaokno.pl [dostęp 2020-07-29].
  32. ↑ W rzeczywistości o wiele więcej strat przyniosła powódź z 1785 r., która podtopiła większość terytorium dzisiejszego miasta i przyniosła 1 ofiarę śmiertelną.
  33. ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego – stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 57. [dostęp 2013-02-05].
  34. ↑ Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Słubice na lata 2010–2013, s. 21, http://bip.slubice.pl/?a=3353, dostęp 2014-09-10 r.
  35. ↑ Cmentarz żydowski w Słubicach w rejestrze zabytków [online], Gazeta Lubuska, 5 lutego 2014 [zarchiwizowane z adresu 2014-07-11].
  36. ↑ Cmentarz żydowski w Słubicach wpisany do rejestru zabytków [online], Słubice24.pl, 4 lutego 2014 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-08].
  37. ↑ Słubicki stadion został wpisany do rejestru zabytków. Co z tego wyniknie? [online], Gazeta Lubuska, 23 czerwca 2014 [zarchiwizowane z adresu 2018-10-08].
  38. ↑ Ruszyła rozbiórka budynku po Pinokiu.
  39. ↑ Słubice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-07-29], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  40. ↑ Gmina Słubice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-07-29], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  41. ↑ Ludność Słubic w latach 1939–2015. [dostęp 2015-04-01]. (niem.).
  42. ↑ S. Szulc (red.), Powszechny Sumaryczny Spis Ludności z dn. 14.II 1946 r. zeszyt.II, Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1947, s. 50.
  43. ↑ Słubice w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-01-09], liczba ludności na podstawie danych GUS.
  44. ↑ Slubice24.pl – ZPO Komes w Słubicach. (pol.).
  45. ↑ Historia PSS „Społem” w Słubicach http://www.slubice24.pl/poznaj-slubice/slubice-wczoraj-i-dzis/3362-historia-pss-spolem-w-slubicach.
  46. ↑ Słubice24.pl: Czy jesteśmy o krok bliżej obwodnicy Słubic?. [dostęp 2018-01-20]. (pol.).
  47. ↑ Formalnie Kunowice-Warszawa.
  48. ↑ Linia Kunowice – Cybinka (386). bazakolejowa.pl. [dostęp 2017-07-20]. (pol.).
  49. ↑ Słubice24.pl: Wraca połączenie kolejowe Poznań-Słubice-Frankfurt. [dostęp 2018-01-20]. (pol.).
  50. ↑ wroclaw.rzgw.gov.pl: Zarządy Zlewni. [dostęp 2018-01-20]. (pol.).
  51. ↑ Słubice24.pl: Znamy plan rejsów Zefira na rok 2017. [dostęp 2018-01-20]. (pol.).
  52. ↑ a b Ralf-Rüdiger et al.: 100 Jahre Strom und Straßenbahn für Frankfurt (Oder). Stadtwerke Frankfurt (Oder) 1998 (1500 Exemplare).
  53. ↑ Linia autobusowa nr 983 kursuje między Frankfurtem (O) a Słubicami [online], Słubicko-Frankfurckie Centrum Kooperacji, 10 stycznia 2013 [dostęp 2013-02-10] [zarchiwizowane z adresu 2013-04-24] (pol.).
  54. ↑ a b c d Urząd Miejski w Słubicach.
  55. ↑ slubice24.pl: Będzie komunikacja miejska w Słubicach. [dostęp 2018-01-25]. (pol.).
  56. ↑ slubice24.pl: W Słubicach ruszyła miejska komunikacja. [dostęp 2018-01-25]. (pol.).
  57. ↑ slubice24.pl: Będzie miejski autobus do Kunowic – zobacz rozkład jazdy. [dostęp 2018-01-25]. (pol.).
  58. ↑ slubice24.pl: Zmiana rozkładu jazdy. Zniknie kurs do Kunowic. [dostęp 2020-10-11]. (pol.).
  59. ↑ transhand.pl: Komunikacja Miejska. [dostęp 2020-10-11]. (pol.).
  60. ↑ transhand.pl: Linie międzymiastowe. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
  61. ↑ flixbus.pl: Rozkład jazdy dla linii 144 Gorzów Wielkopolski – Emden ważny od 07.10.2021. [dostęp 2021-10-16]. (pol.).
  62. ↑ European Climate Assessment & Dataset. [dostęp 2014-08-27].
  63. ↑ Szpital Powiatowy w Słubicach.
  64. ↑ Slubice24.pl: W Słubicach powstanie polsko-niemieckie przedszkole. [dostęp 2011-06-24]. (pol.).
  65. ↑ cp.euv: Akademiki. [dostęp 2011-06-24]. (pol.).
  66. ↑ a b Roland Semik: Stowarzyszenia kulturalne Słubic w latach 1945–1989.
  67. ↑ Słubice24.pl – Miejskie Święto Hanzy odwołane. Jest szansa na kilka mniejszych imprez [online], slubice24.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  68. ↑ https://samorzad.pap.pl/kategoria/finanse/slubice-bez-mostu-ten-festiwal-sie-u-nas-nie-przyjal-wyjasnia-burmistrz
  69. ↑ http://transvocale.eu/historia/.
  70. ↑ Filia Kunowice – Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy w Słubicach [online], slubice.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  71. ↑ HTS Słubice.tv: Horyzont TV Słubice. (pol.).
  72. ↑ Slubice24.pl. [dostęp 2010-01-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-01-04)]. (pol.).
  73. ↑ Słubice, pw. Ducha Świętego [online], diecezjazg.pl [dostęp 2023-03-29].
  74. ↑ Słubice, pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski [online], diecezjazg.pl [dostęp 2023-03-29].
  75. ↑ Informacje [online], parafiaslubice.pl [dostęp 2023-03-29].
  76. ↑ Dekanat zielonogórski [online], orthodox.pl [dostęp 2023-03-29].
  77. ↑ Zbory [online], kbwch.pl [dostęp 2023-03-29].
  78. ↑ Słubice – kaplica w Domu Studenckim [online], luteranie.pl [dostęp 2023-03-29].
  79. ↑ Znajdź Kościół [online], kz.pl [dostęp 2023-03-29].
  80. ↑ Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Słubice, Marcin Brytan, Jan Biernacki, Witold Andrzejczak, Gorzów Wielkopolski 2010.
  81. ↑ Dane według wyszukiwarki zborów, na oficjalnej stronie Świadków Jehowy jw.org [dostęp 2014-01-12].
  82. ↑ Informacje o obiektach i zapleczu sportowym [online], Ośrodek Sportu i Rekreacji w Słubicach [zarchiwizowane z adresu 2012-04-17].
  83. ↑ Slubice24.pl: Unia da pieniądze na budowę Szkolnego Centrum Sportowego. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  84. ↑ Polonia Słubice – oficjalna strona. (pol.).
  85. ↑ Zostań koszykarzem – ruszają zapisy do zespołu UKS Lotnik Słubice. Slubice24.pl. [dostęp 2010-04-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-14)].
  86. ↑ Rada Miejska w Słubicach Wybory samorządowe w 2006, PKW.
  87. ↑ a b Burmistrz 1998.
  88. ↑ Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza.
  89. ↑ BIP – Gmina Słubice.
  90. ↑ Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Rzeczpospolita Polska.
  91. ↑ Wybrany 5 grudnia 2010, zaprzysiężenie wyznaczono na 8 dni później.
  92. ↑ Nowy burmistrz Słubic złożył dzisiaj ślubowanie [online], Gazeta Lubuska, 13 grudnia 2010 [zarchiwizowane z adresu 2010-12-27].
  93. ↑ a b Kluczowe stanowiska w gminie i powiecie obsadzone [online], www.slubice24.pl [dostęp 2018-08-24] (pol.).
  94. ↑ beb: Roman Siemiński wiceburmistrzem Słubic. gazetalubuska.pl. [dostęp 2018-08-24]. (pol.).
  95. ↑ Słubice24.pl – Pierwsza sesja Rady Miejskiej w Słubicach kadencji 2024-2029. Burmistrzyni i radni złożyli ślubowanie [online], slubice24.pl [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  96. ↑ Słubice24.pl – Pierwsza sesja Rady Miejskiej w Słubicach kadencji 2024-2029. Burmistrzyni i radni złożyli ślubowanie [online], slubice24.pl [dostęp 2024-05-13] (pol.).
  97. ↑ BIP – Gmina Słubice: Uchwała nr I/1/2018 RM w Słubicach w... [online], bip.slubice.pl [dostęp 2020-07-29].
  98. ↑ BIP – Gmina Słubice: Uchwała nr I/2/2018 RM w Słubicach w... [online], bip.slubice.pl [dostęp 2020-07-29].
  99. ↑ BIP – Gmina Słubice: Uchwała nr XXI/171/2020 RM w Słubicach [online], bip.slubice.pl [dostęp 2020-07-29].
  100. ↑ BIP – Gmina Słubice: Uchwała nr I/3/2018 RM w Słubicach w... [online], bip.slubice.pl [dostęp 2020-07-29].
  101. ↑ BIP – Gmina Słubice: Uchwała nr XXII/185/2020 RM w Słubic... [online], bip.slubice.pl [dostęp 2020-07-29].
  102. ↑ BIP – Gmina Słubice: Wykaz uchwał Rady Miejskiej podjętyc [online], slubice.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  103. ↑ BIP – Gmina Słubice: Uchwała Nr XXV/228/08 Rady Miejskiej [online], slubice.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  104. ↑ BIP – Gmina Słubice: Uchwała nr XXXV/347/09 Rady Miejskie [online], slubice.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  105. ↑ Dziennik Bałtycki 25-26.06.1972.
  106. ↑ Jednostka – Szukaj w Archiwach [online], szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2024-04-26] (ang.).
  107. ↑ Słubice: Pamiętne spotkanie Mazowieckiego i Kohla [online], com/wiadomosc/2487-slubice-pamietne-spotkanie-mazowieckiego-i-kohla.html [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  108. ↑ Słubice24.pl – Tadeusz Mazowiecki odebrał tytuł Honorowego Obywatela Słubic [online], slubice24.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  109. ↑ a b c d e https://www.cp.edu.pl/pl/o_nas/historia/index.html.
  110. ↑ Spotkanie prezydenta RP z kanclerzem RFN \ Archiwalne aktualności \ Aktualności rok 2000 i starsze \ Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej [online], prezydent.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  111. ↑ Europäische Union: Volksfeste und Feuerwerke zur EU-Erweiterung [online], faz.net [dostęp 2024-05-05] (niem.).
  112. ↑ Thierse trifft polnischen Parlamentspräsidenten Oleksy [online], bundestag.de [dostęp 2024-04-26] (niem.).
  113. ↑ Słubice24.pl – Jerzy Buzek odwiedził Słubice [online], slubice24.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  114. ↑ Słubice24.pl – Słubice odwiedził prezydent Bronisław Komorowski [online], slubice24.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  115. ↑ Minister Elżbieta Rafalska z wizytą w Słubicach, poruszono ważne tematy [online], slubice.tv [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  116. ↑ Spotkanie Prezydenta z mieszkańcami Słubic \ Aktualności \ Wizyty krajowe \ Oficjalna strona Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej [online], prezydent.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  117. ↑ Słubice24.pl – Prezydent Andrzej Duda odwiedził Słubice [online], slubice24.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  118. ↑ Słubice24.pl – Mnóstwo policji w Słubicach. Marszałek senatu Tomasz Grodzki gościem konferencji naukowej [online], slubice24.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  119. ↑ Słubice24.pl – Minister Anna Moskwa w Słubicach. Przekazanie wozów strażackich w komendzie PSP [online], slubice24.pl [dostęp 2024-04-26] (pol.).
  120. ↑ Słubice24.pl – 20 lat Polski w UE. Piknik Europejski w Słubicach [online], slubice24.pl [dostęp 2024-05-05] (pol.).
  121. ↑ Redakcja, Łukasz Fabiański został honorowym obywatelem Słubic [online], Słubice Nasze Miasto, 20 marca 2018 [dostęp 2021-12-17] (pol.).
  122. ↑ Radni przyznali honorowe wyróżnienia [online], Słubice24.pl, 18 grudnia 2012 [zarchiwizowane z adresu 2012-12-19].
  123. ↑ Nasi honorowi obywatele i ambasadorowie – Gmina Słubice [online], slubice.pl [dostęp 2020-10-24] (pol.).

Bibliografia

  • Frankfurt (Oder) und Słubice – Topographischer Stadtplan, 2007, ISBN 978-3-7490-4170-1.
  • Marian Eckert/ Tadeusz Umiński: Ziemia słubicko-rzepińska, Lubuskie Towarzystwo Kultury, Zielona Góra 1965.
  • Walter Hausdorf/ Siegrid Noack: Słubice – Ulice, drogi i place a ich rozwój historyczny we: Frankfurter Jahrbuch 2005, S. 95–191, ISBN 3-933416-61-2.
  • Thomas Jäger: Die Seidenfabrik in der Frankfurter Dammvorstadt, Frankfurt (Oder) 2001.
  • Andrzej Jermaczek (red.): Wstępna inwentaryzacja przyrodnicza gminy Słubice (mscr.). Projekt WWF „Zielona wstęga Odra – Nysa”. Lubuski Klub Przyrodników. Świebodzin 1993.
  • Andrzej Jermaczek/ Paweł Pawlaczyk: Koncepcja ochrony przyrody obszaru objętego projektem WWF „Zielona wstęga Odra – Nysa” – synteza (mscr.). Lubuski Klub Przyrodników, Świebodzin 1996.
  • Monika Kilian/ Ulrich Knefelkamp (red.): Frankfurt Oder Slubice. Sieben Spaziergänge durch die Stadtgeschichte, Berlin 2003, ISBN 3-931278-06-9.
  • Ulrich Knefelkamp/ Siegfried Griesa (red.): Frankfurt an der Oder 1253–2003, Verlag für Wissenschaft und Forschung, Berlin 2003.
  • Jörg Kotterba/ Frank Mangelsdorf (wyd.): Einst und jetzt. Frankfurt (Oder) / Slubice, Culturcon Medien, 2010.
  • Jan Krajniak: Pojezierze Lubuskie. Międzyrzecz – Świebodzin – Sulęcin – Słubice, Wyd. Poznańskie, Poznań 1982.
  • Sebastian Preiss/ Uta Hengelhaupt/ Sylwia Groblica/ Almut Wille/ Dominik Oramus: Słubice. Historia – topografia – rozwój, Słubice 2003.
  • Eckard Reiß/ Magdalena Abraham-Diefenbach (red.): Makom tow – dobre miejsce. O cmentarzu żydowskim w Słubicach i Frankfurcie nad Odrą, Vergangenheits Verlag, Berlin 2012.
  • Maria Rutowska (red.): Słubice 1945–1995, Słubice 1996.
  • Robert Stańko/ Andrzej Jermaczek: Inwentaryzacja i waloryzacja przyrodnicza oraz projekt ochrony przyrody obszarów zalewowych doliny Odry w rejonie Słubic (mscr.) Projekt WWF „Zielona wstęga Odra – Nysa”. Lubuski Klub Przyrodników. Świebodzin 1998.
  • Michał Szczaniecki/ Stanisława Zajchowska (red.): Ziemia Lubuska, Instytut Zachodni, Poznań 1950.
  • Ralf-Rüdiger Targiel, Frankfurt (Oder), so wie es war. Fotografierte Zeitgeschichte, Drooste 1994.

Linki zewnętrzne

Gmina Słubice
Sołectwa
Miejscowości niesołeckie

Herb gminy Słubice

Powiat słubicki
Miasta
Gminy miejsko-wiejskie
Gminy wiejskie

Herb powiatu słubickiego

Powiat słubicki (1959–1975)
Przynależność wojewódzka
Miasta (1959–72)
Gromady (1959–72)
Gminy wiejskie (1973–75)
Powiat rzepiński* (1945–1958)
Przynależność wojewódzka
Miasta
Gminy wiejskie (1945–54)
Gromady (1954–58)
Legenda
  • * 1945 jako powiat rypiński
Dzielnice Frankfurtu nad Odrą
Dzielnice
Części miasta
  • I - Stadtmitte, II - Beresinchen, III - Nord, IV - West, V - Süd

Podział administracyjny Frankfurtu nad Odrą

Miasta województwa lubuskiego
Miasta na prawach powiatu
Miasta powiatowe
Miasta gminne

Quelle: https://pl.wikipedia.org/wiki/S%C5%82ubice