Słomka (przyrząd)
Słomka – przyrząd służący do przenoszenia cieczy (zazwyczaj napoju) z jednego miejsca do innego (np. ze szklanki do ust). Słomki są długimi, cienkimi, wydrążonymi walcami o cienkich ściankach. Mogą one być pomarszczone na pewnym odcinku, co umożliwia zginanie słomki. Ruch mięśni powoduje obniżenie ciśnienia w jamie ustnej, co wywołuje podniesienie poziomu cieczy w słomce i transportuje płyn do ust. Pierwszych słomek używali Sumerowie do picia piwa (by uniknąć wypicia stałych zanieczyszczeń po fermentacji). Pierwsze słomki wykonywano ze słomy. Obecnie najczęściej wykonuje się je z tworzyw sztucznych.
Słomki ekologiczne wielorazowe:
- słomki stalowe
- słomki bambusowe
- słomki szklane
- słomki silikonowe
Słomki ekologiczne jednorazowe:
- słomki naturalne ze słomy
- słomki papierowe
- słomki makaronowe
- słomki PLA
- słomki ryżowe
- słomki z trzciny
- słomki bambusowe
Ekologiczne słomki posiadają szereg cech i charakterystyk:
- biodegradowalność - definicja biodegradacji jest bardzo szeroka. W praktyce, szereg materiałów oznaczonych jako biodegradowalne wymaga wielu dodatkowych, często zaporowych warunków, aby możliwa była ich biodegradacja. Za słomki biodegradowalne można uznać słomki stalowe i szklane chociaż ich biodegradacja będzie trwała dziesiątki lat. Słomki PLA stworzone ze skrobi kukurydzianej lub trzciny cukrowej do biodegradacji wymagają środowiska wodnego, wysokiej temperatury i czasu (około dwóch tygodni) - przy czym wszystkie te warunki muszą być spełnione jednocześnie
- kompostowalność - rozpad w wyniku procesów biologicznych na nieszkodliwe związki w środowisku kompostowym w nie więcej niż kilkadziesiąt dni. Wszystkie słomki kompostowalne są biodegradowalne, ale nie wszystkie słomki biodegradowalne są kompostowalne. Do słomek kompostowalnych zaliczyć można słomki ze słomy, słomki papierowe oraz słomki z makaronu. Naprawdę ekologiczne słomki to słomki kompostowalne, a nie biodegradowalne
- sztywność - istotna cecha, która ma istotne znaczenie na przykład w kontekście używania słomek przez dzieci. Zbyt sztywna słomka może zranić podniebienie lub ukruszyć zęby. Znany jest też przypadek kobiety, która zginęła używając stalowej słomki[1]. Wszystkie słomki wielorazowe widoczne w powyższym zestawieniu charakteryzują się wysoką sztywnością
- kruchość - dotyczy tylko i wyłącznie słomek szklanych. Zgryzienie takiej słomki może skończyć się zranieniem ust lub przełyku w przypadku połknięcia potłuczonych fragmentów
- zawartość glutenu - może być groźny dla osób nietolerujących tego białka. Łodygi pszenicy czy żyta naturalnie nie zawierają glutenu. Istnieje jednak bardzo wysokie ryzyko kontaktu z ziarnami zbóż co powoduje, że mogą zawierać jego śladowe ilości
- średnica - niewielka średnica może wpływać negatywnie na komfort użytkowania w przypadku gęstych napojów. Jedynie słomki ze słomy, jako zaprojektowane przez naturę, mają nieprzekraczalną średnicę 3-4 mm, która w niektórych przypadkach może okazać się zbyt mała
- rozmiękanie pod wpływem płynu - dotyczy słomek makaronowych i słomek papierowych. Zależnie od temperatury napoju proces ten może przebiegać wolniej lub szybciej. Przy napojach o temperaturze pokojowej słomki makaronowe i papierowe pozwalają jednak na komfortowe użytkowanie przez 2-3 godziny, w przypadku napojów zimnych odpowiednio dłużej
- łatwość czyszczenia - problem dotyczący wyłącznie słomek wielorazowych. Chociaż do większości dołączane są specjalne szczoteczki umożliwiające czyszczenie wewnątrz, jest to dosyć uciążliwe. Ze względu na porowatość materiału (w przypadku słomek bambusowych i stalowych) może stanowić spore wyzwanie i dokładne wyczyszczenie nie zawsze jest możliwe
- Ekologiczne słomki są wolne od chemikaliów[2]
Długość mm | Naczynia |
---|---|
100 | Kieliszki |
150 | Filiżanki i niskie szklanki |
180, 200 | Standardowe szklanki i kubki, puszki |
230, 240 | Wysokie kufle i szklanki |
300 | Butelki |
Średnica wewnętrzna mm | Gęstość napoju | Przykłady napojów |
---|---|---|
2 – 4 | Płynne | Lemoniada, Piwo |
6 | Płynne i lekko gęste | Sok, Lemoniada |
8 | Płynne i gęste | Shake, Smoothie, Piwo |
10 – 11 | Bubble tea i bardzo gęste | Bubble Tea, Zupa krem, Shake |
Przypisy
- ↑ Śmierć kobiety, która nadziała się na metalową słomkę, wznowiła dyskusję na ich temat [online], Wprost, 12 lipca 2019 [dostęp 2020-01-16] (pol.).
- ↑ Gastronomia w stylu EKO. 5 prostych rozwiązań. [online], Slow Pack - Naturalny Wybór [dostęp 2020-07-17] (pol.).
- ↑ Jaka długość i średnica słomki? Jaką słomkę wybrać? [online], Coldsea.eu, 11 czerwca 2020 .
Linki zewnętrzne
- Jessica Oreck, How the bendy straw was invented | Moments of Vision 12, kanał TED-Ed na YouTube, 1 czerwca 2017 [dostęp 2024-09-02].