Ryszard Ronczewski

Data i miejsce urodzenia	27 czerwca 1930 Puszkarnia
Data i miejsce śmierci	17 października 2020 Sopot
Zawód	aktor, reżyser
Współmałżonek	Jolanta Horno-Popławska Ronczewska[1]
Lata aktywności	1955–2020
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Ryszard Ronczewski (ur. 27 czerwca 1930 w Puszkarni^[a][2], zm. 17 października 2020 w Sopocie^[3]) – polski aktor filmowy i teatralny, reżyser.

Urodził się w rodzinie Włodzimierza (1900–1965) i Olgi z domu Gwóźdź (1903–1987)^[4][5]. Matka była z zawodu nauczycielką, a ojciec pracował w Orbisie. Był bratem bliźniakiem Aliny Afanasjew (1930–2018), scenografki i pisarki, żony Jerzego^[6]. W latach 1936–1943 przebywał we Lwowie, następnie w Jaktorowie pod Warszawą. Od 1945 do śmierci mieszkał w Sopocie. W 1954 zadebiutował na deskach Teatru Powszechnego w Łodzi. W latach 1955–1956 studiował w PWSFTviT w Łodzi. Był aktorem Teatru Nowego w Łodzi (1956–1957), Operetki Warszawskiej (1958–1959) i Estrady Sopockiej (1960–1969). Od 1966 do 1974 pracował jako aktor Teatru Wybrzeże w Gdańsku i równolegle (od 1970 do 1974) był kierownikiem artystycznym Estrady Sopockiej oraz Międzynarodowego Festiwalu Piosenki w Sopocie. W latach 1974–1979 był reżyserem Teatru Muzycznego w Gdyni oraz od 1983 do 1984 aktorem tegoż teatru. Od 1984 ponownie związany z Teatrem Wybrzeże w Gdańsku.

Od 1960 był mężem Jolanty z domu Horno-Popławskiej^[7], córki Stanisława, sopockiego rzeźbiarza^[8]. Ojciec Grzegorza (ur. 1962), grafika komputerowego^[4].

Zmarł w swoim domu w Sopocie niedługo po tym, jak wykryto u niego zakażenie koronawirusem SARS-CoV-2, wywołującym COVID-19^[9]. Aktor zmagał się również z chorobą obturacyjną płuc^[10]. Pochowany na cmentarzu katolickim w Sopocie (sektor F3-3-13)^[11].

• 1954: Opowieść atlantycka
• 1955: Podhale w ogniu jako chłop (nie występuje w napisach)
• 1956: Nikodem Dyzma jako mężczyzna na schodach mostu Poniatowskiego (nie występuje w czołówce)
• 1956: Trzy kobiety jako mężczyzna na potańcówce w folwarku (nie występuje w czołówce)
• 1957: Ewa chce spać jako Filon „Cichy”, tańczący apasz (nie występuje w czołówce)
• 1957: Prawdziwy koniec wielkiej wojny jako więzień obozu (nie występuje w czołówce)
• 1960: Krzyżacy jako komtur Henryk z Człuchowa^[2]
• 1960: Rok pierwszy jako milicjant, członek AK
• 1960: Szatan z siódmej klasy (1960) jako Francuz
• 1960: Zezowate szczęście jako żołnierz wiozący „tajną broń” (nie występuje w czołówce)
• 1961: Czas przeszły jako Avin, adiutant von Steinhagena
• 1961: Komedianty jako oficer (nie występuje w czołówce)
• 1961: Samson jako strażnik więzienny (nie występuje w czołówce)
• 1961: Zaduszki jako „Cichy”
• 1962: O dwóch takich, co ukradli księżyc jako zbójca „Rozporek”
• 1963: Mój drugi ożenek jako kochanek Jadźki
• 1963: Ostatni kurs jako bandzior napastujący Krystynę (nie występuje w czołówce)
• 1963: Pamiętnik pani Hanki jako porucznik Jerzy Sochnowski
• 1963: Skąpani w ogniu jako bandyta próbujący wysadzić tamę (nie występuje w czołówce)
• 1963: Yokmok jako uciekinier (nie występuje w czołówce)
• 1964: Giuseppe w Warszawie jako przedstawiciel podziemia wręczający Giuseppe odznaczenie (nie występuje w czołówce)
• 1964: Koniec naszego świata jako członek Sonderkommanda
• 1964: Panienka z okienka jako marynarz z „Łabędzia”
• 1964: Rękopis znaleziony w Saragossie jako sługa szejka Gomelezów (nie występuje w czołówce)
• 1965: Faraon jako Eunane
• 1965: Lekarstwo na miłość jako drukarz, członek szajki
• 1965:Trzy kroki po ziemi n. Rozwód po polsku jako dziki lokator
• 1966: Bicz Boży jako szef produkcji w spółdzielni „Naprzód”
• 1966: Cała naprzód jako marynarz na „Rosicie” (opowieść 2)
• 1967: Upiór jako Wasyl Rybarenko i krawiec (2 role)
• 1967: Westerplatte jako żołnierz (nie występuje w czołówce)
• 1968: Molo jako rzeźbiarz, ojciec Wandy
• 1968: Wilcze echa jako „Misio”, członek bandy Moronia
• 1969: Pan Wołodyjowski jako rabuś napadający na Wołodyjowskiego i Zagłobę
• 1970: Prom jako chorąży Wolski
• 1971: Podróż za jeden uśmiech jako scenarzysta filmu kryminalnego (odc. 4)
• 1972: Kopernik
• 1972: Kopernik (odc. 2)
• 1973: Nadzieje i upokorzenia (1) w Wielka miłość Balzaka jako skrzypek Tauber, gość Hańskich
• 1974: Gniazdo jako kupiec arabski
• 1974: Jutro jako Ozjasz
• 1975: Dyrektorzy jako Pękała
• 1975: Kazimierz Wielki jako Maciej z Gogółkowych
• 1976: Prawo jazdy (2) w Daleko od szosy jako kierowca koparki
• 1976: Ostatnie takie trio jako Karol
• 1976: Wergili jako oświęcimiak
• 1976: Zielone, minione... jako mężczyzna w domu gry
• 1977: Indeks jako wozak Wiktor
• 1978: Azyl jako mężczyzna w szynelu (nie występuje w czołówce)
• 1978: Do krwi ostatniej... jako Piwski, konfident rządu londyńskiego u komunistów
• 1978: Ślad na ziemi jako dyspozytor Przywarko
• 1979: Do krwi ostatniej (serial) jako Piwski, konfident rządu londyńskiego u komunistów
• 1979: Buddenbrooks jako członek senatu
• 1985: Mokry szmal jako gracz na wyścigach, nie występuje w czołówce
• 1987: Anioł w szafie jako jeździec w widziadle Jana
• 1988: Dziewczynka z hotelu Excelsior jako mężczyzna z siecią
• 1989: Powrót wabiszczura jako Zapała
• 1990: Kanalia jako policmajster
• 1991: Les enfants de la guerre jako handlarz
• 1993: The magic of love (4) w Goldrush in Alaska jako Wise Man
• 1994: Beyond forgiveness jako ksiądz z Chicago
• 1994: Molly jako Tomasz, służący w pałacu Totworowiczów w Knyszynie
• 1994: Podróż na wschód
• 1995: Cwał jako Cygan sprzedający klacz
• 1996: 7 w Ekstradycja 2 jako Elman, szyper kutra
• 1997: 4 w Bride of war jako Fritz
• 1999: Wszystkie pieniądze świata jako urzędnik egzaminujący chłopaków na niemieckie prawo jazdy
• 2001: Boże skrawki (Edges of the lord) jako Batylin
• 2001: Jutro będzie niebo jako rolnik
• 2002: Kredyt zaufania (115) w Lokatorzy jako Leszek Wójtowicz
• 2003: Stara Baśń jako Miłosz
• 2003: Ubu Król jako Stanislas
• 2004: Glina jako Jan Bisztyga, dozorca w ośrodku MSW (odc. 9)
• 2004: Stara baśń (serial TV) jako Miłosz
• 2005: 1409. Afera na zamku Bartenstein, obsada dubbingu (wielki mistrz; rola Andrzeja Kowala)
• 2005: Gwiazda na żywo (72) w Sąsiedzi (2003–2007; serial TV)
• 2005: Wróżby kumaka (Unkenrufe) jako starszy turysta
• 2007: A na koniec przyszli turyści (Am Ende kommen Touristen) jako Krzemiński
• 2008: Im Angesicht des Verbrechens
• 2008: Pora mroku jako Von Kirchof
• 2009: Miasto z morza jako pasażer pociągu
• 2011: Kadisz dla przyjaciela (Kaddisch für einen Freund) jako Alexander Zamskoy
• 2011: Kop głębiej jako Hugo Schmidt
• 2012: Pokłosie jako Franciszek Sudecki „Sum”
• 2013: Ojciec Mateusz jako oficer (pułkownik) Zygmunt Buława (odc. 125)
• 2021: Wesele jako Antoni Wilk, ojciec Ryszarda

• Srebrny Krzyż Zasługi (1978)^[4]
• Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2007)^[12]

• Nagroda Wojewody Gdańskiego za rok 1995 za epizodyczną rolę Kataryniarza w Woyzecku Buchnera w Teatrze Wybrzeże (1996)
• „Sopocka Muza”, statuetka przyznana za wybitne osiągnięcia w dziedzinie nauki, kultury i sztuki, dzięki którym Sopot zyskuje rangę w świecie (1999)

• Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 50-lecia pracy aktorskiej (2005)^[13]
• Nagrody Artystyczna Gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki (2008)
• Nagroda Teatralna Miasta Gdańska w kategorii: całokształt dorobku artystycznego za rok 2007 (2008)^[14]
• Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury z okazji jubileuszu 60-lecia pracy artystycznej i 80. urodzin (2010)^[13]
• Nagroda Marszałka Województwa Pomorskiego za całokształt twórczości (2010)
• Nagroda dla najlepszego aktora Festiwalu Filmów o Tematyce Żydowskiej w Warszawie - za rolę w filmie Kaddisch für einen Freund (2012)
• Chiński Oskar na 21. China Golden Rooster and Hundred Flowers Film Festival w Szanghaju za film Kaddisch für einen Freund, nagroda publiczności dla najlepszego aktora zagranicznego (2013)
• Nagroda Prezydenta Miasta Gdańska w Dziedzinie Kultury za nieustającą aktywność zawodową, za całokształt pracy artystycznej oraz z okazji jubileuszu 85. urodzin (2015)^[13]
• Nagroda Specjalna Prezydenta Sopotu (2016)

• Imiennik Ryszarda Ronczewskiego, „Dziennik Bałtycki” z dnia 24 września 2010 r.
• Ryszard Ronczewski w bazie filmpolski.pl
• Ryszard Ronczewski w bazie IMDb (ang.)
• Ryszard Ronczewski na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”