Roskosz (powiat bialski)
wieś | |
Zespół dworski | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Liczba ludności (2011) | |
Strefa numeracyjna |
83 |
Kod pocztowy |
21-500[4] |
Tablice rejestracyjne |
LBI |
SIMC |
0010903[5] |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Biała Podlaska | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego | |
Położenie na mapie powiatu bialskiego | |
52°04′46″N 23°07′45″E/52,079444 23,129167[1] |
Roskosz (dawniej Rozkosz) – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie bialskim, w gminie Biała Podlaska[5][6].
Wieś jest sołectwem w gminie Biała Podlaska[7]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 344 mieszkańców[8].
Nad rzeczką Klukówką – most nieistniejącej kolejki wąskotorowej, przystosowany do ruchu pieszego i rowerowego. Istniejące zaplecze hotelowo-gastronomiczne oraz rozległy park powodują, że Roskosz staje się miejscem wypoczynku weekendowego dla mieszkańców położonej opodal Białej Podlaskiej.
Wierni Kościoła rzymskokatolickiego należą do parafii Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny w Hrudzie[9].
Historia
Folwark istniał tu od XVI wieku[10]. Wieś od 1573 roku wchodziła skład dóbr bielskich Radziwiłłów i położona była do końca XVIII wieku w hrabstwie bialskim w powiecie brzeskolitewskim województwa brzeskolitewskiego[11]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa bialskopodlaskiego.
Dwór w Roskoszy
We wsi znajduje się klasycystyczny dwór z około 1840 roku zaprojektowany przez Franciszka Jaszczołda. Wokół dworu rozciąga się park w stylu angielskim, w którym to znajduje się także dawna stajnia w stylu klasycystyczno-neoromańskim.
Teodor Michałowski około 1818 roku zbudował tu drewniany dworek, a około 1840 roku dwór murowany oraz stajnię cugową. W 1842 r. majątek przeszedł do Łubieńskich, a w latach 70. XIX w. do Mielżyńskich. W 2. połowie XIX w. dwór został przebudowany wg proj. Władysława Marconiego. Córka Mielżyńskich wniosła dwór Aleksandrowi Karskiemu i w rękach Karskich majątek pozostał do czasu II wojny światowej. Dwór został zniszczony w 1915 r. i odbudowany po 1920 roku (wówczas przypuszczalnie znad środkowej części korpusu usunięta została kwadratowa wieża z krenelażem)[10]. W latach 80. i 90. XIX w. na terenie folwarku wzniesiono gorzelnię i szereg budynków gospodarczych[12]. Po 1944 r. zespół dworski i folwarczny użytkowany był przez PGR[10].
- Dwór hr. Mielżynskich w 1876 - elewacja wschodnia
- Dwór w Roskoszy - elewacja wschodnia
- Dwór w Roskoszy - elewacja północna
- Dawna stajnia cugowa
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 116564
- ↑ Wieś Roskosz w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-11-27] , liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-11-27] .
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1083 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Strona gminy. → Gmina → sołectwa [dostęp 2023-11-27]
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Opis parafii na stronie diecezji
- ↑ a b c https://zabytek.pl/pl/obiekty/roskosz-zespol-dworski-i-folwarczny
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 106.
- ↑ A. Jodłowski, Dzieje obiektów zabytkowych z wybranych miejscowości woj. bialskopodlaskiego, Biała Podlaska 1996
Linki zewnętrzne
- Roskosz (3), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 757 .
- Europejskie Centrum Kształcenia i Wychowania
- MojePodlasie.pl