Rezerwat przyrody Odrzysko
| rezerwat florystyczny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
18.02.1987 |
| Akt prawny | |
| Powierzchnia |
5,15 ha |
Położenie na mapie gminy Wołów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wołowskiego  | |
 51°17′06″N 16°26′18″E/51,285000 16,438333
| |
Rezerwat przyrody Odrzysko – florystyczny rezerwat przyrody w południowo-zachodniej Polsce na Nizinie Śląskiej, w woj. dolnośląskim, gmina Wołów.
Rezerwat położony jest na pograniczu trzech mezoregionów: Pradoliny Wrocławskiej, Wysoczyzny Rościsławskiej i Obniżenia Ścinawskiego, pomiędzy Lubiążem a Glinianami, ok. 1 km na północny zachód od Lubiąża[1]. Rozciąga się na długości ok. 3 km w dolinie rzeki Odry, po prawej stronie koryta Odry[2].
Rezerwat znajduje się w granicach Nadleśnictwa Wołów[3], w obrębie obszarów Natura 2000 PLB020008 i PLH020018 Łęgi Odrzańskie[4].
Obszar rezerwatu florystycznego stanowi objęty ochroną rezerwatową fragment doliny obejmujący: brzeg Odry z wysoką skarpą będącą silnie pofałdowanym grzbietem Wysoczyzny Rościsławskiej, porośniętą lasem grądowym Galio sylvatici-Carpinetum starorzecze Odry oraz lasy łęgowe z dominującym łęgiem wiązowo-jesionowym Ficario-Ulmetum minoris i bór sosnowy. Samo starorzecze jest płytkim zbiornikiem o długości około 800 m i szerokości około 30 m, stanowiącym siedlisko roślin wodnych i szuwarowych. W okresach suszy jego powierzchnia znacząco się zmniejsza, a teren ulega przesuszeniu[3].
Rezerwat przyrody Odrzysko został utworzony na podstawie Zarządzenia Ministra Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych z dnia 18 lutego 1987 r. (M.P. z 1987 r. nr 7, poz. 54)[5]. Jest to rezerwat obejmujący lasy, wody płynące oraz grunty leśne o łącznej powierzchni 5,15 ha, utworzony dla ochrony wielu rzadkich gatunków roślin chronionych oraz naturalnych zbiorowisk leśnych[5]. Rezerwat utworzono głównie dla ochrony stanowiska rzadkiej kotewki orzecha wodnego i wolffii bezkorzeniowej oraz wodnej paproci salwinii pływającej[5].
Jest to obszar o wysokich walorach przyrodniczych, zaliczany do najcenniejszych rezerwatów w dolinie całej Odry. Obszar charakteryzuje się dużą lesistością, dużą liczbą rzadkich gatunków. Brzegi meandrującej tu niegdyś rzeki mają ok. 10 m wysokości[potrzebny przypis]. Występuje tu mozaika biotopów, mikrośrodowisk i siedlisk: starorzecza, podmokłe łąki, a przy samej rzece namuliska. Od mozaikowości tych biotopów jest uzależniona obecność wielu gatunków roślin i zwierząt, rzadkich i zagrożonych wyginięciem[potrzebny przypis].
Starorzecze porasta zróżnicowana roślinność wodna i bagienna. Na powierzchni lustra wody występują fitocenozy roślin zakorzenionych w dnie zbiornika, głównie kotewki orzecha wodnego Trapetum natantis. Znajdziemy tu również zbiorowiska roślin wolnopływających z występującym tu zespołem rzęsy drobnej i salwinii pływającej Lemno minoris-Salvinietum natantis (oba gatunki objęte ochroną gatunkową)[3].
Obecnie starorzecze zarasta w wyniku sukcesji roślinnej. W pasie szuwarów występuje trzcina pospolita, pałka szerokolistna, manna mielec i jeżogłówka gałęzista. Na podmokłych brzegach zbiornika rosną turzyce, m.in. turzyca błotna i turzyca brzegowa[3].
Na terenie rezerwatu występuje bardzo rzadki zespół leśny – łęg wierzbowy w okolicy Lubiąża oraz najdalej wysunięte na północ stanowisko buczyny i związane z nią rośliny górskie[potrzebny przypis]. Rośnie tu także konwalia majowa oraz dzika czereśnia[potrzebny przypis].
Bogaty jest również świat zwierzęcy rezerwatu i jego okolic. Na terenie rezerwatu stwierdzono występowanie ok. 40 gatunków ptaków lęgowych[potrzebny przypis]. Dobre warunki bytowe znalazły tu ptaki zagrożone wyginięciem. Stare koryto Odry zamieszkują łabędzie nieme, gągoły i zimorodki, polują tu błotniaki stawowe, a w lesie gniazdują dzięcioły średnie[3]. Bogata jest fauna mniejszych ssaków. Żyją tu m.in. bobry i wydry[3]. Na skarpie porośniętej grabami gnieździ się borsuk[6]. Rezerwat stanowi także ostoję dużej populacji nietoperzy, m.in. nocka rudego i borowca wielkiego. Odbywają tu gody różne gatunki płazów, w tym żaba moczarowa, kumak nizinny, rzekotka drzewna i traszka grzebieniasta[3].
Turystyka
Przez rezerwat przechodzi znakowany szlak turystyczny
zielony – fragment szlaku przechodzący przez: Wołów, Dębno, Lubiąż, rezerwat Odrzysko Tarchalice i dalej. Wokół starorzecza wyznaczono "Ścieżkę przyrodniczą wokół rezerwatu Odrzysko" o długości ok. 3 km - obecnie (2021 r.) część oznakowań i paneli informacyjnych ścieżki w terenie jest zniszczona i czeka na odnowienie[3].
Przypisy
- ↑ Odrzysko – Przyroda Dolnego Śląska [online] [dostęp 2023-04-23] (pol.).
- ↑ Interaktywny portal Krainy Łęgów Odrzańskich. Interaktywny opis zabytku - Okolice Lubiąża, Rezerwat przyrody Odrzysko [online], dolinaodry.prochowice.pttk.pl [dostęp 2023-04-23].
- ↑ a b c d e f g h Katarzyna Mędrzak, Wojciech Mędrzak: Rezerwat Odrzysko [w:] "Przyroda Polska" nr 11/2021, s. 24-25
- ↑ Geoserwis GDOŚ. [dostęp 2014-01-19].
- ↑ a b c Rezerwaty przyrody - Nadleśnictwo Wołów - Lasy Państwowe [online], www.wolow.wroclaw.lasy.gov.pl [dostęp 2018-03-25] (pol.).
- ↑ Wokół rezerwatu Odrzyska [online], Szlak Odry [dostęp 2023-04-23] (pol.).
Linki zewnętrzne
- Rezerwat przyrody Odrzysko. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2018-06-04].
- praca zbiorowa: Rezerwaty przyrody województwa dolnośląskiego. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska we Wrocławiu, 2017, s. 84–85. ISBN 978-83-64233-26-5.
