Radocza
| wieś | |
 Kościół par. pw. Przemienienia Pańskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2006) |
1997 |
| Strefa numeracyjna |
33 |
| Kod pocztowy |
34-100[2] |
| Tablice rejestracyjne |
KWA |
| SIMC |
0072710 |
Położenie na mapie gminy Tomice  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu wadowickiego  | |
 49°54′57″N 19°28′59″E/49,915833 19,483056[1]
| |
Radocza – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie wadowickim, w gminie Tomice, na Pogórzu Śląskim nad rzeką Skawą.
Części wsi
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0072726 | Derpowizna | część wsi |
| 0072732 | Dół | część wsi |
| 0072749 | Góra | część wsi |
| 0072755 | Łęg | część wsi |
| 0072761 | Ochentał | część wsi |
| 0072778 | Pustki | część wsi |
| 0072784 | Redz | część wsi |
| 0072790 | Skawisko | część wsi |
| 0072809 | Widów | część wsi |
Historia
Przypuszcza się, że wzmiankowana w 1326 roku parafia dekanatu Zator villa Mathei to właśnie Radocza. Wieś Macieja była jeszcze wielokrotnie wzmiankowana w spisach świętopietrza z lat 1346–1351[5], ale gdy jej w jednym roku nie było, zamiast niej była parafia Radocza[6]. Leżała na terenie księstwa oświęcimskiego a później wydzielonego z niego w 1445 roku księstwa zatorskiego[7]. Kolejni jej właściciele od 1406 roku to: Paszek, Jan Radocki, Żegota z Radoczy, Zygmunt Palczowski, Aleksy Frydrychowski, Paweł Gierałtowski i inni. Pod koniec XIX w. jednym ze znaczniejszych współwłaścicieli był Franciszek Baum. Ostatnią właścicielką Radoczy była Zofia Banaś (z d. Sterkowicz).
Podczas wielkiej powodzi w 1934 r. w dniach 16–18 lipca rzeka Skawa zalała całą dolną Radoczę, przerywając wały i w dwóch miejscach tor kolejowy linii Trzebinia – Wadowice[8].
W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie bielskim.
Zabytki
Obiekt wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego[9].
- Słupowa konstrukcja wieży Kościoła parafialnego pw. Przemienienia Pańskiego.
Inne
- Kościół par. pw. Przemienienia Pańskiego. Wzmiankowany 1356. Obecny wzniesiony 1535, wielokrotnie restaurowany (ostatnio w latach 80. XX wieku – gruntownie przebudowany), był na przełomie XVI i XVII stulecia zborem kalwińskim.
- Obrazy: Chrystus Odkupiciel w otoku czaszek symbolizujących różne stany, rokokowy; Pieta 1794.
- Monstrancja klasycystyczna i kielich z czarą wczesnobarokową.
- Dwa ornaty haftowane w. XVII i w. XVIII
- Na cmentarzu nagrobek Ignacego Żarnowieckiego klasycystyczny (1837)
Sport
W Radoczy działa klub sportowy Orzeł Radocza[10][11].
Osoby związane z miejscowością
- W Radoczy urodzili się bracia Andrzej, Wiktor i Jerzy Kunachowiczowie, uczestnicy walk o polską niepodległość w latach 1914–1918[12].
Przypisy
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 9 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 113940
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 1055 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Monumenta Poloniae Vaticana T.2 Acta Camerae Apostolicae. Vol. 2, 1344-1374. Jan Ptaśnik (redakcja). Cracoviae: Sumpt. Academiae Litterarum Cracoviensis, 1913, s. 182, 296, 330, 331.
- ↑ j.w. s. 288
- ↑ Aneks. Miejscowości ziemi oświęcimsko-zatorskiej. W: Paweł Mostowik: Z dziejów Księstwa Oświęcimskiego i Zatorskiego XII-XVI w.. Toruń: 2005, s. 184. ISBN 83-7441-175-9.
- ↑ Karol Witkowski, Grzegorz Wysmołek: Wpływ wielonurtowej Skawy nadziałalność człowieka w dnie doliny [w:] „Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny” t. 16, s. 115-138 [1]
- ↑ Wykaz obiektów wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego z uwzględnieniem podziału na powiaty i gminy [online], wuoz.malopolska.pl [dostęp 2024-01-01].
- ↑ Sport. Oficjalna strona Gminy Tomice.
- ↑ Ludowy Klub Sportowy Orzeł Radocza. 90minut.pl.
- ↑ Andrzej Kunachowicz: Trzy wojny w siodle. Wspomnienia z lat 1914–1939 legionisty, rotmistrza Szwoleżerów, dowódcy 14. Pułku Ułanów Jazłowieckich i 20. Pułku Ułanów Króla Jana III Sobieskiego. Warszawa: Wydawnictwo ZP, 2011.
Linki zewnętrzne
- Radocka Góra ''i'' Radocza, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IX: Pożajście – Ruksze, Warszawa 1888, s. 390.
| Siedziba gminy | |
|---|---|
| Wsie | |
| Integralne części wsi |
|
