Radżastan
stan | |||
| |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Siedziba | |||
Kod ISO 3166-2 |
IN-RJ | ||
Gubernator | |||
Premier | |||
Powierzchnia |
342 236 km² | ||
Populacja (2011) • liczba ludności |
| ||
• gęstość |
200,5 os./km² | ||
Języki urzędowe | |||
Położenie na mapie Indii | |||
Strona internetowa |
Radżastan (hindi राजस्थान, trb. Radźasthan, trl.: Rājasthān; ang. Rajasthan) – stan w północno-zachodnich Indiach, położony w ich zachodniej części. Stolicą stanu, a zarazem jego największym miastem jest Jaipur. Stan został utworzony 1 listopada 1956 roku. Jest to obecnie największy pod względem powierzchni stan Indii. Radżastan graniczy z Pakistanem, oraz z następującymi stanami Indii: Gujarat, Madhya Pradesh, Uttar Pradesh, Hariana, Pendżab.
Historia
Podczas brytyjskiego panowania w Indiach obszar obecnego Radżastanu nosił nazwę Radźputana („kraj radźputów”). W latach 1899–1902 należał do rejonów najsilniej dotkniętych klęską głodu[2].
Podział administracyjny
Stan Radżastan dzieli się na następujące dystrykty:
Geografia
Radżastan jest stanem półpustynnym i pustynnym. Na zachodzie rozciąga się pustynia Thar i góry Arawali (najwyższy szczyt: Abu, 1722 m n.p.m., na granicy z Gudźaratem). W miarę przesuwania się na wschód i południe klimat Radżastanu staje się łagodniejszy.
Największe miasta
W tabeli przedstawiono została lista największych miast Radżastanu wraz z liczbą mieszkańców (stan na 2012).
Miasto | Liczba mieszkańców |
---|---|
Jaipur | 3 073 349 |
Dźodhpur | 1 138 300 |
Kota | 1 001 365 |
Bikaner | 647 804 |
Adźmer | 551 101 |
Udajpur | 474 531 |
Bhilwara | 360 009 |
Alwar | 341 422 |
Ganganagar | 249 914 |
Bharatpur | 252 838 |
Pali | 187 571 |
Sikar | 184 904 |
Tonk | 135 663 |
Hanumangarh | 129 654 |
Beawar | 123 701 |
Kishangarh | 116 156 |
Jhunjhunu | 100 476 |
Demografia
Radżastan zamieszkany jest przez około 57 milionów mieszkańców (2001). Najczęściej używanymi językami są hindi, radżastani i gudźarati, w użyciu są również między innymi pańdźabi i sindhi.
Podział ludności Radżastanu ze względu na wyznania:
- hinduiści – 88,9% mieszkańców
- muzułmanie – 8,5% mieszkańców
- sikhowie – 1,4% mieszkańców
- dżiniści – 1,2% mieszkańców
Języki
Języki w Radżastanie[3] | ||
---|---|---|
Język | rodzina | % |
hindi (włączając język radżastani i inne pokrewne języki) | języki indoaryjskie | 91,09% |
bhili | Indoaryjska | 4,60% |
język pendżabski | Indoaryjska | 2,02% |
urdu | Indoaryjskie | 1,17% |
sindhi | Indoaryjskie | 0,67% |
Gospodarka
Rolnictwo
Główną gałęzią gospodarki Radżastanu jest rolnictwo. Do najczęściej uprawianych roślin należą pszenica, bawełna, trzcina cukrowa, tytoń i rośliny oleiste. Radżastan jest również największym producentem wełny w Indiach. Zasadniczym problemem rolnictwa Radżastanu jest brak wody. Problem braku wody do pewnego stopnia został rozwiązany w latach 60. XX wieku, w związku z budową Kanału Indiry Gandhi, zasilającego w wodę część stanu.
Przemysł
Pierwsze zakłady przemysłowe na terenie Radżastanu pojawiły się w latach 60. XX wieku. Obecnie największe znaczenie ma przemysł tekstylny i spożywczy. Istotną rolę odgrywa górnictwo: na terenie Radżastanu wydobywa się między innymi sól kamienną, miedź i cynk, ropa naftowa i gaz ziemny.
W 2006 roku firma Cairn Energy odkryła największe złoże lądowe ropy naftowej Mangala. W wierceniach poszukiwawczych brała udział Polska firma Nafta „Piła”.
Turystyka
Jedną z najważniejszych gałęzi gospodarki Radżastanu jest turystyka. Na terenie stanu znajduje się szereg atrakcji turystycznych:
- Jaipur i Amber,
- Bharatpur wraz z Parkiem Narodowym Keoladeo (obiekt wpisany na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO),
- Dżodhpur,
- Udaipur,
- Jaisalmer.
Galeria
- Pałac Hawa Mahal w Dżajpur
- Jaipur
- havel w Jaisalmer
- fort w Jaisalmer
- Udajpur -cytadela z pałacem
- Dźodhpur – twierdza Twierdza Mehrangarh
- fort w Amberze
- fort w Amberze
- Amber – widok dziedzińca fortu
- ghaty nad jeziorem Puszkar
- Dargah świętego Khwaza Moinuddin z sufickiej tradycji Chishti w Adźmerze
- Sala Audiencji w Forcie Dźunagarh w Bikanerze
Przypisy
- ↑ 3. Size, Growth Rate and Distribution of Population, [w:] 2011 Census of India, Office of the Registrar General & Census Commissioner, India [dostęp 2019-08-02] [zarchiwizowane z adresu 2019-05-31] .
- ↑ Mike Davis, „Die Geburt der Dritten Welt”.
- ↑ Komisarz ds. Rejestracji i Spisu Powszechnego, Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Rządu Indii (ang.).