Psycholog (w odniesieniu do kobiet stosuje się powszechnie formę ta psycholog^[1], chociaż poprawna językowo jest także forma feminatywu psycholożka^[2]) – zawód zaufania publicznego wykonywany przez osobę posiadającą właściwe kwalifikacje, potwierdzone wymaganymi dokumentami^[3], do udzielania świadczeń psychologicznych polegających w szczególności na: diagnozie psychologicznej, opiniowaniu, orzekaniu, psychoterapii (po ukończeniu studiów podyplomowych w tym zakresie), na udzielaniu pomocy psychologicznej, nauczania, prowadzenia wykładów, kursów, szkoleń warsztatów.

Jak w każdej dziedzinie nauk stosowanych, także i w psychologii istnieje pewien niewielki odsetek adeptów, którzy zamiast ściśle rozumianej działalności zawodowej wolą realizować się głównie w działalności dydaktycznej i badawczej, wybierając karierę naukową, w ramach której prowadzą badania podstawowe (które nie mają na celu dostarczać rozwiązań gotowych do praktycznego zastosowania w celu umożliwienia lub ułatwienia pokonywania problemów społecznych bądź osobistych) lub stosowane (które z założenia ukierunkowane są na tworzenie rozwiązań nadających się do wdrożenia w praktyce zawodowej)^[3].

Zgodnie z prawem studia psychologiczne można w Polsce podjąć w ramach jednolitych pięcioletnich studiów magisterskich, trzyletnich studiów licencjackich oraz dwuletnich studiów magisterskich (dla magistrów i licencjatów - dla osób, które ukończyły studia magisterskie lub licencjackie - niekoniecznie w dziedzinie psychologii) w trybach: stacjonarnym (studia dzienne), niestacjonarnym (studia zaoczne) oraz online^[4]. Projekt nowej ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie zawodowym psychologów, którego planowany termin przyjęcia przez RM zakładany jest na I kwartał 2026 r., zawiera zapis mówiący o tym, że tytuł zawodowy „psycholog” będzie podlegał ochronie prawnej. Dodatkowo po wejściu w życie przepisów w procederowym kształcie, dwuletnie studia magisterskie z psychologii nie będą już dostępne dla osób nieposiadających licencjat z psychologii^[5]. Ponadto psycholog może odbyć specjalizację zawodową (np. w psychologii klinicznej, psychoterapii dzieci i młodzieży lub psychoseksuologii). Psycholog może również odbyć 4-letnie szkolenie w zakresie psychoterapii i uzyskać kwalifikacje psychoterapeuty. Zasady wykonywania zawodu psychologa reguluje ustawa z dnia 8 czerwca 2001 r. o zawodzie psychologa i samorządzie zawodowym psychologów (Dz.U. z 2019 r. poz. 1026).

Uczelnie prowadzące studia psychologiczne to:

• Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Humanistyczny
• Akademia Pedagogiki Specjalnej, Wydział Stosowanych Nauk Społecznych
• Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego w Katowicach, Wydział Zarządzania, Instytut Nauk Społecznych
• Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Społecznych
• Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego, Wydział Psychologii i Nauk o Rodzinie
• Niepaństwowa Wyższa Szkoła Pedagogiczna w Białymstoku, Wydział Nauk o Wychowaniu
• Uniwersytet Gdański, Wydział Nauk Społecznych
• Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Nauk Społecznych
• Uniwersytet Jagielloński, Wydział Filozoficzny oraz Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej (psychologia stosowana)
• Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie, Wydział Filozofii Chrześcijańskiej
• Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Wydział Psychologii
• Uniwersytet Łódzki, Wydział Nauk o Wychowaniu
• Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, Wydział Pedagogiki i Psychologii
• Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie, Wydział Pedagogiczny
• Uniwersytet Szczeciński, Wydział Nauk Społecznych
• Uniwersytet Śląski w Katowicach, Wydział Pedagogiki i Psychologii
• Uniwersytet Opolski, Wydział Historyczno-Pedagogiczny
• Uniwersytet Warszawski, Wydział Psychologii
• Collegium Humanum – Szkoła Główna Menadżerska, Instytut Psychologii
• Uniwersytet Wrocławski, Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych
• Uniwersytet Zielonogórski, Wydział Pedagogiki, Psychologii i Socjologii
• SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny, Wydział Psychologii oraz Wydziały Zamiejscowe w Sopocie, we Wrocławiu, Poznaniu i Katowicach
• Wyższa Szkoła Administracji Publicznej im. Stanisława Staszica w Białymstoku, Instytut Psychologii
• Wyższa Szkoła Biznesu – National Louis University z siedzibą w Nowym Sączu, Wydział Psychologii
• Lubelska Akademia WSEI, Wydział Nauk o Człowieku
• Akademia Nauk Stosowanych Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie, Wydział Nauk Społecznych
• Akademia Ekonomiczno-Humanistyczna w Warszawie d. WSFiZ, Wydział Psychologii
• Dolnośląska Szkoła Wyższa we Wrocławiu, Wydział Nauk Pedagogicznych
• Gdański Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauk o Zdrowiu – pierwsze w Polsce jednolite studia magisterskie z psychologii na uczelni medycznej, zgodne ze standardami EuroPsy. Możliwe dwie ścieżki specjalizacyjne: neuropsychologia oraz zaburzenia afektywne i psychosomatyka
• Pomorski Uniwersytet Medyczny, Wydział Nauk o Zdrowiu
• Wyższa Szkoła Bankowa w Gdańsku
• Uniwersytet Technologiczno Humanistyczny im. Kazimierza Pułaskiego w Radomiu – Wydział Filologiczno-Pedagogiczny, katedra pedagogiki i psychologii^[6]
• Akademia Nauk Stosowanych w Elblągu – Instytut Pedagogiczno-Językowy

Działalność zawodowa psychologa obejmuje liczne dziedziny życia publicznego, m.in. oświatę (psychologia wychowawcza), medycynę (psychologia kliniczna, psychologia rozwoju człowieka, psychologia zdrowia), współzawodnictwo sportowe (psychologia sportu), wymiar sprawiedliwości i organy ścigania (psychologia sądowa), organizacje (doradztwo personalne), głównie zakłady pracy (psychologia pracy i organizacji), reklamę i marketing (psychologia reklamy) oraz prywatnego (psychoterapia).

• Spencer A. Rathus: Psychologia współczesna. Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, 2004. ISBN 83-89120-94-1. (pol.).

• Witryna internetowa Polskiego Towarzystwa Psychologicznego