Proces jednostkowy – w inżynierii produkcji jest to elementarna część składowa procesu wytwórczego, w którym surowce są przetwarzane w produkty.

W inżynierii chemicznej pojęcie oznacza etap procesu technologicznego, jakim jest określona reakcja chemiczna. Tak zdefiniowane procesy jednostkowe są klasyfikowane według rodzaju reakcji, według rodzaju faz, w których zachodzą, lub według warunków prowadzenia procesu^[1]. Dla poszczególnych procesów są opisywane najlepsze dostępne techniki (BAT). W technologii chemicznej organicznej wyróżnia się np. procesy^[2][3][4]:

• sulfonowania,
• halogenowania,
• nitrowania,
• acylowania,
• utleniania,
• redukcji,
• alkilowania,
• estryfikacji,
• hydrolizy,
• alkoholizy,
• kondensacji,
• diazowania,
• polimeryzacji, w tym poliaddycji i polikondensacji,
• fermentacji.

W niektórych źródłach pojęcie proces jednostkowy bywa stosowane zamiennie z pojęciem operacja jednostkowa^[5].

Za przykłady procesów jednostkowych uznaje się np. montaż karoserii samochodu, cięcie drewna okrągłego na deski, wypalanie ceramiki w piecu czy transport części niezbędnych do wykonania produktu między zakładami produkcyjnymi^{[potrzebny przypis]}.

• technologia chemiczna i inżynieria procesowa

• Operacje jednostkowe; procesy jednostkowe. [w:] Technologia chemiczna; Inżynieria chemiczna [on-line]. inzchem.republika.pl. [dostęp 2011-09-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-24)]. (pol.).