Prawo Grassmanna (językoznawstwo)
Prawo Grassmanna – prawo głosowe sformułowane przez niemieckiego matematyka i indoeuropeistę Hermanna Günthera Grassmanna, opisujące utratę przydechu w pierwszej z dwóch występujących po sobie dźwięcznych spółgłoskach aspirowanych [bʰ dʰ gʰ], która zachodzi w językach indoirańskich oraz w języku greckim[1].
W języku pragreckim dźwięczne spółgłoski przydechowe [*bʰ *dʰ *gʰ] rozwinęły się odpowiednio w bezdźwięczne głoski przydechowe [*pʰ *tʰ *kʰ], tak że Prawo Grassmanna obejmuje w klasycznym języku greckim spółgłoski bezdźwięczne[1]. Dla przykładu archaicznemu greckiemu wyrazowi ΘΥΦΛΌΣ [tʰypʰ'lɔs] ('ślepy') odpowiada w klasycznym języku greckim 'τυφλός' [typʰ'lɔs], gdzie przedklasyczne Θ/ϑ [tʰ] w nagłosie przeszło w τ [t] przed Φ/φ [pʰ].
Zapis formalny
Dʰ[...]Dʰ > D[...]Dʰ
Gdzie: Dʰ = dźwięczna spółgłoska przydechowa; D = dźwięczna spółgłoska nieaspirowana.
Przypisy
- ↑ a b Polański 1999 ↓, s. 457.
Bibliografia
- Helmut Glück (red.): Metzler Lexikon Sprache. Wyd. J. B. Metzler, Stuttgart, Weimar, wydanie trzecie, 2005.
- Kazimierz Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, wyd. 2, Wrocław: Ossolineum, 1999, ISBN 83-04-04445-5, OCLC 835934897.