Powiat pasłęcki
powiat | |||
1945–1975 | |||
Państwo | |||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Data powstania |
1945 | ||
Data likwidacji |
1975 | ||
Siedziba | |||
Powierzchnia |
816 km² | ||
Populacja (1973) • liczba ludności |
| ||
• gęstość |
41 os./km² | ||
Szczegółowy podział administracyjny | |||
|
Powiat pasłęcki – powiat istniejący od 1945 do roku 1975 na terenie obecnych powiatów elbląskiego i braniewskiego (woj. warmińsko-mazurskie). Jego ośrodkiem administracyjnym był Pasłęk. Oprócz Pasłęka na terenie powiatu istniało miasto Młynary oraz gminy Godkowo, Zielonka Pasłęcka, Rychliki, Dobry, Młynary, Marianka, Pasłęk, Jelonki, Rogajny i Wilczęta. Powiat wchodził w skład województwa olsztyńskiego.
Po reformie administracyjnej w 1975 roku terytorium powiatu weszło w skład nowego województwa elbląskiego. Powiatu nie przywrócono w roku 1999, a sam Pasłęk włączono do powiatu elbląskiego. W 1994 roku odbył się kilkutysięczny protest na placu św. Wojciecha, pod gmachem Urzędu Miasta i Gminy Pasłęk, przeciwko likwidacji powiatu. Uczniowie Zespołu Szkół Rolniczych podczas protestu ukazali Pasłęk jako miasto zbliżające się powoli do swojej „śmierci”, trzymając trumnę. Mimo, że Elbląski Wojewódzki Sejmik Samorządowy brał pod uwagę Pasłęk jako miasto powiatowe, to innego zdania był wojewoda elbląski, a także władze Elbląga[1].
Gminy
Ludność
Państwowy Urząd Repatriacyjny w Pasłęku rozpoczął swoją działalność 1 sierpnia 1945 roku. Do końca 1947 roku w powiecie osiedliło się około 30 tysięcy osób. Pierwsi ekspatrianci z Wołynia przybyli 2 lipca 1945 roku. Do Pasłęka i okolic przybyło łącznie 30 transportów z Kresów Wschodnich – Wołynia i Wileńszczyzny, razem 10 754 osób. Przyjęto również 14 transportów ludności ukraińskiej w ilości około 5 tysięcy osób. Oblicza się, że w powiecie pasłęckim po II wojnie światowej pozostało 5 tys. Niemców[1].
Według spisu z 1950 roku w powiecie mieszkało 28 486 osób. 31,4% ludności powiatu stanowili ekspatrianci z Kresów Wschodnich, 21,7% przesiedleńcy z województwa warszawskiego, 17,3% z rzeszowskiego, 14,7% z lubelskiego, 3% z bydgoskiego, 2,6% z białostockiego, 2,5% autochtoni, 2,1% osadnicy z kieleckiego, 1,2% z łódzkiego, 0,7% z poznańskiego, 0,6% z powiatów działdowskiego i nowomiejskiego, 0,5% z gdańskiego, po 0,3% z krakowskiego oraz pozostałych powiatów olsztyńskiego, po 0,2% reemigranci oraz osadnicy z katowickiego. Pozostałe 0,7% ludności stanowili przede wszystkim ludzie, których pochodzenie nie zostało ustalone[2].
Na początku lat 60. w powiecie pasłęckim mieszkało ok. 6 tys. Ukraińców, stanowiąc 20% ludności. Wielu z nich zostało deportowanych przez komunistyczne władze w ramach akcji "Wisła". Ex aequo z bartoszyckim powiat miał drugi najwyższy odsetek ludności narodowości ukraińskiej na Ziemiach Odzyskanych, ustępując jedynie iławeckiemu (36%). Wśród miejscowości, gdzie Ukraińcy stanowili połowę ludności bądź bezwzględną jej większość, znalazła się wieś Osiek[3].
W Zielonce Pasłęckiej mieszkają do dzisiaj liczne rodziny Kresowian z przedwojennej gminy Rożyszcze w powiecie łuckim województwa wołyńskiego[4][5][6][7].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b Wiesław Rodzewicz , Józef Włodarski , Pasłęk: spotkania z historią i legendą, Parafia pw. św. Józefa w Pasłęku, 1996, ISBN 83-904466-1-8 (pol.).
- ↑ https://rcin.org.pl/dlibra/publication/50482/edition/33932/content
- ↑ http://www.archiwumpz.iz.poznan.pl/Content/3668/C_II_472-C_II_473BP-1964_4-80.pdf
- ↑ https://wolynskie.pl/miejsca-b/bejnarowka-07.html
- ↑ https://wolynskie.pl/miejsca-u/ulaniki-07.html
- ↑ https://wolynskie.pl/miejsca-k/kopaczowka-07.html
- ↑ http://www.czytampopolsku.pl/2024/02/od-woynca-do-zielonki-paseckiej.html