Powiat dobrodzieński
| powiat | |||||
| 1946–1950 | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Data powstania |
28 czerwca 1946 | ||||
| Data likwidacji |
1 stycznia 1951 | ||||
| Siedziba |
Dobrodzień, Lubliniec (eksterytorialnie) | ||||
| Powierzchnia |
322,52 km² | ||||
| Populacja (1946) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
55 os./km² | ||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Powiat dobrodzieński – dawny polski powiat z siedzibą w Dobrodzieniu, istniejący w latach 1946–1950 na terenie obecnych powiatów: oleskiego (woj. opolskie) i lublinieckiego (woj. śląskie).
Był to powiat niesamodzielny, administrowany z Lublińca w powiecie lublinieckim.
Kontekst historyczny
Powiat dobrodzieński był odzwierciedleniem istniejącego w Niemczech w latach 1927–1941 powiatu Guttentag.
Historia
Po zakończeniu II wojny światowej Polsce przypadł niemiecki powiat Loben, obejmujący okupowany przez Niemców podczas wojny polski powiat lubliniecki wraz z włączonym do niego w 1941 roku niemieckim powiatem Guttentag. Ponieważ w świetle dekretu Polskiego Komitetu Wyzwolenia Narodowego z dnia 21 sierpnia 1944 wszelkie zmiany administracyjne wprowadzone przez okupanta podczas wojny winny zostać uchylone[1], władze polskie były zobowiązane usankcjonować prawnie włączenie powiatu Guttentag (dobrodzieńskiego), obejmującego jedno miasto i 28 gmin jednostkowych, do powiatu lublinieckiego. Doszło do tego 31 marca 1945, na mocy Rozporządzenia Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 21 marca 1945[2]. 1 grudnia 1945 obszar zniesionego powiatu dobrodzieńskiego podzielono na jedno miasto (Dobrodzień) i cztery gminy zbiorowe: Ciasna, Łagiewniki Małe, Sieraków i Szemrowice – w składzie powiatu lublinieckiego[3].
W czerwcu 1946 roku ukazało się Rozporządzenie Rady Ministrów, sankcjonujące odrębność powiatu dobrodzieńskieo względem powiatu lublinieckiego, a według którego powiat dobrodzieński – jako składowa Ziem Odzyskanych – został włączony do województwa śląskiego[4].
Powiat dobrodzieński zniesiono ostatecznie 1 stycznia 1951, włączając go formalnie do powiatu lublinieckiego w województwie katowickim[5].
Podział administracyjny
Obszar powiatu dobrodzieńskiego objął 28 jednostek – 1 miasto i 27 gmin jednostkowych[2]:
- miasto Dobrodzień (Guttentag)
- gminy jednostkowe:
- Zwóz (Ahndorf)
- Myślina (Bachheiden)
- Sieraków (Breitenmarkt)
- Klekotna (Charlottental)
- Główczyce (Eichwege)
- Ligota Dobrodzieńska (Ellguth-Guttentag)
- Bziniec Stary (Erzweiler)
- Skrzydłowiec (Flügeldorf)
- Gosławice (Goselgrund)
- Dzielna (Grenzingen)
- Łagiewniki Małe (Hedwigsruh)
- Koszwice (Heidehammer)
- Panoszów (Hegersfelde)
- Kolejka (Heine)
- Turza (Iltenau)
- Jeżowa (Kreuzenfeld)
- Makowczyce (Mohntal)
- Rzędowice (Muehlerital)
- Gwoździany (Nagelschmieden)
- Zborowskie (Ostenwalde)
- Szemrowice (Raunen)
- Ciasna (Teichwalde)
- Molna (Waldwiesen)
- Warłów (Wiesenau)
- Fludry (Wildfurt)
- Bziniec Nowy (Wilhelmshorst)
- Wędzina (Windeck)
1 grudnia 1945 gminy jednostkowe weszły w skład czterech nowych gmin zbiorowych[3]:
- Ciasna – Ciasna, Jeżowa, Molna i Zborowskie;
- Łagiewniki Małe – Bzinica Nowa, Bzinica Stara, Dzielna, Główczyce, Gosławice, Gwoździany, Kolejka, Koszwice, Łagiewniki Małe, Pludry, Skrzydłowice i Zwóz;
- Sieraków – Klekotna, Panoszów, Sieraków i Wędzina;
- Szemrowice – Ligota Dobrodzieńska, Makowczyce, Myślina, Rzędowice, Szemrowice, Turza i Warłów.
Zobacz też
- podział administracyjny Polski 1918–1939
- podział administracyjny Polski 1944–1946
- podział administracyjny Polski 1946–1950
- podział administracyjny Polski 1950–1957
- powiaty w Polsce od 1945
Przypisy
- ↑ Dz.U. z 1944 r. nr 2, poz. 8
- ↑ a b Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 21 marca 1945 r. o podziale administracyjnym pow. lublinieckiego (Gazeta Urzędowa Województwa Śląskiego, 1945, nr 5, poz. 48).
- ↑ a b Rozporządzenie Wojewody Śląsko-Dąbrowskiego z dnia 27 listopada 1945 o podziale powiatu lublinieckiego w województwie śląsko-dąbrowskim na gminy wiejskie i gromady (Śląsko-Dąbrowski Dziennik Wojewódzki z dnia 22 grudnia 1945 r., Nr. 34, Poz. 453)
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 maja 1946 r. w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych (Dz.U. z 1946 r. nr 28, poz. 177).
- ↑ Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 17 marca 1951 r. w sprawie zniesienia i zmiany granic niektórych powiatów oraz utworzenia i zmiany granic niektórych miast, stanowiących powiaty miejskie w województwie katowickim (Dz.U. z 1951 r. nr 18, poz. 147).