Posłonek alpejski skalny
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | |||
| Podgatunek |
posłonek alpejski skalny | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Helianthemum alpestre (Jacq.) Dunal subsp. rupifragum (A. Kern.) Jáv. | |||
| Synonimy | |||
| |||
Posłonek alpejski skalny (Helianthemum alpestre subsp. rupifragum) – podgatunek[3] rośliny wieloletniej należący do rodziny czystkowatych. Przez niektórych autorów uważany był za oddzielny gatunek – posłonek skalny[4]. Występuje w Europie Środkowej, Wschodniej i Południowej oraz w Azji południowo-zachodniej. W Polsce występuje wyłącznie w Pieninach w szczytowych partiach Trzech Koron i na zboczach Wąwozu Szopczańskiego[5].
Morfologia
- Pokrój
- Krzewinka o gałązkach długości 10–20 cm.
- Liście
- Bez przylistków, owłosione; liście dolne z ogonkiem, lancetowate, skupione w różyczkę. Górne liście łodygowe siedzące.
- Kwiaty
- Zebrane w kwiatostan po 3-10. Działki biało owłosione, 4–8 mm długości. Płatki żółte, 5–9 mm długości[6].
Biologia i ekologia
Krzewinka, chamefit. Kwitnie od czerwca do sierpnia. Liczba chromosomów 2n=22. Występuje w górskich murawach naskalnych. Podgatunek charakterystyczny dla zespołu Dendranthemo-Seslerietum[7].
Zagrożenia i ochrona
Podgatunek umieszczony w Polskiej Czerwonej Księdze Roślin[8] w kategorii VU (narażony). Umieszczony także w Czerwonej Księdze Karpat Polskich w tej samej kategorii. Na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006) posiada kategorię R (rzadki - potencjalnie zagrożony). W wydaniu z 2016 roku otrzymał kategorię VU (narażony)[9].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-09-24] (ang.).
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ Zarzycki K. 2001. Posłonek skalny. s. 249-250. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001.
- ↑ Wróbel I. 2008. Posłonek alpejski skalny. s. 137-138. W: Czerwona Księga Karpat Polskich, Kraków 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.