Ten artykuł dotyczy skorupiaków. Zobacz też: Portunus – rzymskie bóstwo.

Portunus[1]
Weber, 1795
Portunus trituberculatus
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	stawonogi
Podtyp	skorupiaki
Gromada	pancerzowce
Rząd	dziesięcionogi
Infrarząd	kraby
Nadrodzina	Portunoidea
Rodzina	portunikowate
Rodzaj	Portunus
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Portunus – rodzaj skorupiaków dziesięcionogich z rodziny portumikowatych (Portunidae) obejmujący ponad 20 gatunków^[1], w języku polskim określanych nazwą portunik lub włosiennik^[2]. Występują na płytkim dnie we wszystkich pełnosłonych morzach strefy umiarkowanej, subtropikalnej i tropikalnej^[2]. Część z nich (m.in. Portunus pelagicus, P. trituberculatus) jest poławiana gospodarczo. Charakteryzują się masywnymi szczypcami i zaokrąglonym z przodu głowotułowiem, z 5 bocznymi ząbkami, osiągającym długość do 7 cm. Dobrze pływają wiosłując listkowato spłaszczoną ostatnią parą odnóży^[2].

Systematyka w obrębie rodzaju jest problematyczna. Relacje między poszczególnymi gatunkami są słabo poznane. Rodzaj najprawdopodobniej nie jest monofiletyczny i zachodzi potrzeba dalszych badań^[3].

• Portunus anceps
• Portunus argentatus
• Portunus binoculus
• Portunus depressifrons
• Portunus euglyphus
• Portunus floridanus
• Portunus gibbesii
• Portunus granulatus
• Portunus hastatus
• Portunus longispinosus
• Portunus macrophthalmus
• Portunus orbicularis
• Portunus ordwayi
• Portunus pelagicus
• Portunus pseudohastatoides
• Portunus pubescens
• Portunus sanguinolentus
• Portunus sayi
• Portunus sebae
• Portunus spinicarpus
• Portunus spinimanus
• Portunus trituberculatus – portunik gazami^[2]
• Portunus tuberculosus
• Portunus ventralis
• Portunus vossi
• Portunus xantusii