Pomnik Ofiar Łódzkiego Getta i Obozów Koncentracyjnych
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Miejsce | |
| Projektant | |
| Materiał |
kamień, |
| Data odsłonięcia |
29 listopada 1959 |
Położenie na mapie Łodzi  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |
 51°47′51,4″N 19°29′07,8″E/51,797611 19,485500
| |
Pomnik Ofiar Łódzkiego Getta i Obozów Koncentracyjnych[1], także Pomnik Ofiar Łódzkiego Getta[2] – pomnik powstały w 1959 na nowym cmentarzu żydowskim w Łodzi, upamiętniający ofiary Litzmanstadt Ghetto oraz obozów koncentracyjnych[1], zaprojektowany przez Adama Muszkę[3].
Muszka zlecenie realizacji pomnika uzyskał w 1954 roku[3]. Pomnik odsłonięto 29 listopada 1959 roku[4], sytuując go przed bramą nowego cmentarza żydowskiego w Łodzi[3]. Rzeźba została wykonana z białego kamienia[3] oraz czarnego marmuru[5]. Pomnik przedstawia strzelisty obelisk stanowiący nawiązanie do komina krematorium. Przylegający bezpośrednio do niego cokół zawiera płaskorzeźbę przedstawiającą złamany i bezlistny[3] dąb[1], który symbolizuje śmierć i Zagładę[3]. Jeden z konarów przedstawionych na płaskorzeźbie zawiera młody pęd, pnący się ku górze, będący metaforą odrodzenia[3]. Według innej interpretacji autorstwa Moniki Krajewskiej złamane drzewo i wyrastające z niego liście symbolizują śmierć, szczególnie śmierć w młodym wieku[1]. Po przeciwległej stronie cokołu względem komina, znajduje się rzeźba przedstawiająca menorę stanowiącą jeden z symboli narodu żydowskiego[3].
Na pomniku znajduje się tablica wykonana z czarnego marmuru, na której został wykuty napis w językach hebrajskim, jidysz i polskim:
Pomnik świetlanej pamięci niewinnych ofiar, Żydów Łodzi i okolic wymordowanych przez zbrodniarzy hitlerowskich w gettach i obozach w latach 1939–1945. Pamięć o was pozostanie na wieki w sercach naszych[5].
Przypisy
- ↑ a b c d Joanna Podolska, Jacek Walicki, Guide to the Jewish cemetery in Łódź, Oficyna Bibliofilów, 1997, ISBN 978-83-904646-3-3 [dostęp 2024-04-16] (ang.).
- ↑ Jewish history quarterly, Instytut, 2005 [dostęp 2024-04-16] (pol.).
- ↑ a b c d e f g h Mirosław Adam Supruniuk, Chagall z Piotrkowa. Adam Muszka (1914-2005), „Archiwum Emigracji” (1-2 (7-8)), 2006.
- ↑ W 15 rocznicę zlikwidowania łódzkiego getta, „Dziennik Łódzki” (282), bc.wbp.lodz.pl, 27 listopada 1959, s. 1 [dostęp 2024-11-29].
- ↑ a b Cmentarz żydowski w Łodzi (ul. Bracka 40) [online], Wirtualny sztetl.