Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Pochrzynowate

Pochrzynowate
Ilustracja
Pochrzyn chiński
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

pochrzynowce

Rodzina

pochrzynowate

Nazwa systematyczna
Dioscoreaceae R. Br.
Prodr.: 294. 27 Mar 1810, nom. cons.

Pochrzynowate (Dioscoreaceae R. Br.) – rodzina roślin z rzędu pochrzynowców (Dioscoreales). Występują na obszarach podzwrotnikowych.

Morfologia

Pokrój
Rośliny zielne, pnącza[3].
Pędy
Podziemne, mięsiste kłącze lub bulwa. Pędy nadziemne odnawiane corocznie lub niekiedy utrzymujące się dłużej niż jeden sezon wegetacyjny, wspinające się, wijące się, płożące się lub rzadko wzniesione. Wiązki przewodzące zwykle ułożone w dwa koncentryczne okręgi[3].
Liście
Ułożone naprzemianlegle, naprzeciwlegle lub okółkowo u nasady pędu. Blaszki liściowe proste lub niekiedy dłoniasto złożone, zwykle sercowate, całobrzegie lub czasami klapowane, o siateczkowatej nerwacji. Ogonki liściowe zwykle z wydatną poduszeczką na końcu[3].
Kwiaty
Kwiatostany wyrastające z kątów liści, pojedyncze lub zebrane po 2–7 w pęczek, rozgałęzione i wiechowate lub nierozgałęzione i kłosowate lub groniaste. Rośliny dwupienne, rzadziej jednopienne lub kwiaty obupłciowe. Okwiat kółkowy, dzwonkowaty lub lejkowaty, sześciolistkowy. Listki okwiatu położone w dwóch okółkach po trzy, zrośnięte przynajmniej u nasady. Sześć pręcików położonych w dwóch okółkach po trzy, przy czym wewnętrzny okółek niekiedy zredukowany jest do prątniczków lub nieobecny. Nitki pręcików wydatne, zrośnięte u nasady lub na całej długości w rurkę. Pylniki pękające przez wzdłużne szczeliny. Zalążnia (1–)3-komorowa, zalążki anatropowe, od 2 do wielu w każdej komorze. Szyjki słupka trzy, niezrośnięte[3].
Owoce
Torebka, rzadziej jagoda lub skrzydlak, pękające komorowo. Nasiona spłaszczone lub kulistawe, niekiedy oskrzydlone[3].

Systematyka

Pozycja systematyczna rodziny

W systemie APG IV (2016) jest to jedna z rodzin z rzędu pochrzynowców (Dioscoreales) w obrębie jednoliściennych[2]. W ujęciu bazy Plants of the World Online rodzina była jeszcze w 2024 ujmowana szeroko włącznie z rodzajem krąpiel Tacca i Trichopus, których włączanie tu czyni z rodziny takson parafiletyczny. Klasyfikacja w obrębie rzędu pochrzynowców nie jest stabilna i dla uzyskania podziału na taksony monofiletyczne proponowane jest wyróżnianie większej liczny wąsko ujmowanych rodzin[4][5].

Na podstawie Martin Cheek i in. (2024)[4]:

pochrzynowce

łomkowate Nartheciaceae




trójżeńcowate Burmanniaceae




pochrzynowate Dioscoreaceae




Trichopodaceae




Afrothismiaceae




krąpielowate Taccaceae



Thismiaceae








Wykaz rodzajów[2][5]

W niektórych ujęciach włączany bywa tu rodzaj krąpiel (Tacca) obecnie zwykle wyłączany w monotypową rodzinę krąpielowatych (Taccaceae) oraz Trichopus wyodrębniany jako rodzina Trichopodaceae[6][5].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. a b c Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-03-11] (ang.).
  3. a b c d e Lauren Raz: Dioscoreaceae. W: Flora of North America. T. 26. s. 479.
  4. a b Martin Cheek i inni, Afrothismiaceae (Dioscoreales), a new fully mycoheterotrophic family endemic to tropical Africa, „Kew Bulletin”, 79, 2024, s. 55–73 [dostęp 2024-12-20].
  5. a b c Lin i inni, Mitochondrial genomic data are effective at placing mycoheterotrophic lineages in plant phylogeny, „New Phytologist”, 236, 2022, s. 1908–1921, DOI10.1111/nph.18335.
  6. Genera of Dioscoreaceae. USDA, ARS, National Genetic Resources Program. Germplasm Resources Information Network - (GRIN). [dostęp 2010-07-02]. (ang.).