Plac Franciszkański we Wrocławiu
Stare Miasto | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Poprzednie nazwy |
Minoritenhof |
Plan | |
Położenie na mapie Wrocławia | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |
51°06′24,356″N 17°01′48,828″E/51,106766 17,030230 |
Plac Franciszkański we Wrocławiu (Minoritenhof[1][2]) – plac we Wrocławiu położony w obrębie Starego Miasta[1][2][3]. Znajduje się tu między innymi zabytkowy Kościół Świętych Stanisława, Doroty i Wacława[1][2][4], a także Zespół Szkół Sióstr Salezjanek[5][6].
Historia
Teren obecnego placu Franciszkańskiego stanowił niegdyś dziedziniec rozległej posiadłości należącej do osoby prywatnej[a][1]. W 1351 roku został ufundowany przez cesarza Karola IV kościół, który początkowo podlegał augustianom eremitom, którzy mieli w pobliżu swój klasztor, a w 1530 przejęty został przez franciszkanów[1][2][4][7][8][9], czyli braci mniejszych (minorytów)[2]. Tym samym plac ten stanowił po ukończeniu budowy kościoła dziedziniec przed kościołem św. Doroty[2]. Również ulica biegnąca od tego miejsca do Rynku[b] otrzymała nawiązującą do patronki kościoła nazwę ul. św. Doroty (Dorotheengasse), do której dołączono także ulicę Buden in der Dorotheengasse[1][10][11]. Natomiast ulicę biegnącą od placu wzdłuż kościoła w kierunku współczesnej ulicy Świdnickiej nazwano An der Dorotheengasse, dziś Franciszkańska[9][11]. Po sekularyzacji w XIX wieku majątku kościelnego utworzono tu zakład karny. W 1890 r. rozbudowano od kościoła w kierunku południowym ulicę Św. Doroty, do obecnej ulicy Heleny Modrzejewskiej, a w ich otoczeniu oraz od strony północnej w otoczeniu placu Franciszkańskiego wybudowano plebanię[1].
Ulice
Plac Franciszkański obejmuje drogę gminną, której przypisano klasę D, numer 104998, biegnącą od Ulicy Świętej Doroty. Jest do droga ślepa[3][12] . Nadanie kategorii drogowej tej drodze nastąpiło uchwałą Rady Miejskiej Wrocławia nr XLVIII/1704/02 z 16.05.2002 r., natomiast nadanie numeru uchwałą nr 351/II/03 z 25.06.2003 r.[3][12] . Długość jezdni przypisanej do tego placu wynosi 37 m[3] (104 m[12] ).
Plac Franciszkański połączony jest z ulicami miasta poprzez następujący układ drogowy[1]:
- ulica Świętej Doroty, biegnąca od ulicy Heleny Modrzejewskiej do Kazimierza Wielkiego[10][13]
- ulica Franciszkańska, od ulicy Świętej Doroty do Świdnickiej[9][14]
- ulica Zamkowa - łącznik[15].
Otoczenie placu
Plac otoczony jest zabudową miejską:
- od strony wschodniej – przebiega jezdnia przypisana do ulicy świętej Doroty, a za nią znajduje się Kościół Świętych Stanisława, Doroty i Wacława[1][4][10],
- od strony południowej – biegnie ulica świętej Doroty do ulicy Heleny Modrzejewskiej[13][10], a przylega do niej budynek plebanii, dalej znajdują się kolejne budynki w zabudowie ciągłej, przy czym ich elewacje frontowe zwrócone są na południe od strony ulicy Heleny Modrzejewskiej i placu Wolności, a od strony placu Franciszkańskiego znajduje się tył budynków,
- od strony zachodniej – istniała zabudowa, obecnie rozebrana, za posesją przebiega ulica Zamkowa[15],
- od strony północnej – budynek Zespołu Szkół Sióstr Salezjanek[5], w północno-wschodnim narożniku ulica świętej Doroty biegnąca w kierunku ulicy Kazimierza Wielkiego i skrzyżowanie z ulicą Franciszkańską w kierunku ulicy Świdnickiej[1][9][10][13][14].
Kościół Świętych Stanisława, Doroty i Wacława
Główne wejście do Kościół Świętych Stanisława, Doroty i Wacława zlokalizowane jest od strony ulicy świętej Doroty i placu Franciszkańskiego[c][6][16] . Kościół został ufundowany w 1351 r. przez cesarza Karola IV. Początkowo podlegał augustianom eremitom, a w 1530 r. przejęty został przez franciszkanów. Już w 1534 r. zakon przekazał go władzom miejskim. Powrót pod pieczę franciszkanów minorytów powrócił w 1612 r.[1][2][4][7][8][9][17] (1615 r.[4]).
Kościół został wpisany do rejestru zabytków[17]:
Osobny artykuł:Zespół Szkół Sióstr Salezjanek
Przy placu Franciszkańskim położony jest budynek, w którym mieści się Zespół Szkół Sióstr Salezjanek we Wrocławiu[d][5][6]. Szkoła nosi imię Jana Pawła II[18][19]. Jest to pierwsza katolicka szkoła podstawowa utworzona we Wrocławiu[20]. Prowadzona jest przez Salezjanki[e]. Jest szkoła niepubliczną. Zespół szkół obejmuje szkołę podstawową i gimnazjum[21].
Zobacz też
Uwagi
- ↑ Posiadłość ta położona była w miejscu w miejscu, którego współczesny adres to ulica Świdnicka 20.
- ↑ Obecnie ulica Świętej Doroty biegnie tylko do ulicy Kazimierza Wielkiego, a odcinek do Rynku uległ zatarciu/zabudowie i nie istnieje.
- ↑ Kościół Świętych Stanisława, Doroty i Wacława: 50-071 Wrocław, Plac Wolności 3.
- ↑ Zespół Szkół Sióstr Salezjanek we Wrocławiu: 50-070 Wrocław, Plac Franciszkański 1-3.
- ↑ Salezjanki: Zgromadzenie Córek Maryi Wspomożycielki Wiernych.
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k Harasimowicz 2006 ↓, s. 221 (Franciszkański, plac).
- ↑ a b c d e f g Wratislavia.net 2012 ↓, s. 101.
- ↑ a b c d ZDiUM 2015 ↓, s. poz. 782.
- ↑ a b c d e Harasimowicz 2006 ↓, s. 430 (Kościół Św. St. ...).
- ↑ a b c ZSSS ↓, s. Kontakt.
- ↑ a b c Archidiecezja Wrocławska i b.d. ↓, parafia.php?id_dek=42&id_par=11.
- ↑ a b Harasimowicz 2006 ↓, s. 48-49 (Augustianie eremici).
- ↑ a b Harasimowicz 2006 ↓, s. 210-211 (Franciszkanie).
- ↑ a b c d e Harasimowicz 2006 ↓, s. 211 (Franciszkańska, ulica).
- ↑ a b c d e Harasimowicz 2006 ↓, s. 886 (Św. Doroty, ulica).
- ↑ a b Wratislavia.net 2012 ↓, s. 38.
- ↑ a b c Wroclaw.pl 2002 ↓.
- ↑ a b c ZDiUM 2015 ↓, s. poz. 4189.
- ↑ a b ZDiUM 2015 ↓, s. poz. 781.
- ↑ a b ZDiUM 2015 ↓, s. poz. 4787.
- ↑ Kw ↓.
- ↑ a b c d Nid 2015 ↓, s. 203.
- ↑ ZSSS ↓, s. Strona główna.
- ↑ ZSSS ↓, s. Patron.
- ↑ ZSSS ↓, s. O szkole.
- ↑ ZSSS ↓, s. Dokumenty.
Bibliografia
- Jan Harasimowicz (red.), Encyklopedia Wrocławia, wyd. III poprawione i uzupełnione, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006, ISBN 83-7384-561-5, ISBN 978-83-7384-561-9 (pol.).
- Kw, Kościoły katolickie Wrocławia, Wrocław [dostęp 2015-03-28] [zarchiwizowane z adresu 2015-11-01] (pol.).
- Nid, Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków, Województwo dolnośląskie, www.nid.pl (Narodowy Instytut Dziedzictwa), 31 marca 2015 [dostęp 2015-04-03] (pol.).
- Wratislavia.net, Niemiecko-polski słownik nazw ulic, www.wratislavia.net, 2012 [dostęp 2014-12-11] (pol.).
- Wroclaw.pl, UCHWAŁA NR XLVIII/1704/02 RADY MIEJSKIEJ WROCŁAWIA z dnia 16 maja 2002 r. w sprawie zaliczenia do kategorii dróg gminnych - ulic bez kategorii we Wrocławiu, uchwaly.um.wroc.pl (oficjalny serwis Wrocławia); Biuletyn Urzędowy RMW z 27 maja 2002 r. Nr 5, poz.294, 16 maja 2002 [dostęp 2015-04-03] (pol.).
- Archidiecezja Wrocławska, Rzymskokatolicka parafia pw. św. Stanisława, św. Doroty i św. Wacława, Wrocław [dostęp 2015-03-28] (pol.).
- ZDiUM, Wykaz dróg przebiegających przez miasto Wrocław, „ZDiUM/Infrastruktura/Ulice”, Ewa Mazur, Joanna Gac /NOXE/, Wrocław: Zarząd Dróg i Utrzymania Miasta, 17 lutego 2015 [dostęp 2015-03-31] [zarchiwizowane z adresu 2015-04-05] (pol.).
- ZSSS, Zespół Szkół Sióstr Salezjanek we Wrocławiu, Wrocław [dostęp 2015-03-28] (pol.).
Linki zewnętrzne
- Plac Franciszkański (Dawniej: Minoritenhof), [w:] Wrocław - Stare Miasto [online], fotopolska.eu [dostęp 2015-03-28] (pol.).
- pl. Franciszkański (Minoritenhof), [w:] Wrocław\Stare Miasto [online], dolny-slask.org.pl (Wratislaviae Amici) [dostęp 2015-03-28] (pol.).
- Plac Franciszkański, wikimapia.org [dostęp 2015-03-28] (pol.).