Pistacja terpentynowa
Pędy z owocami | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
pistacja terpentynowa | ||
Nazwa systematyczna | |||
Pistacia terebinthus L. Sp. pl. 2:1025. 1753 | |||
Synonimy | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
Zasięg | |||
Pistacja terpentynowa (Pistacia terebinthus L.), nazywana także terebintem, terebintowym lub terpenowym drzewem – gatunek drzewa z rejonu Morza Śródziemnego[4].
Morfologia
Krzew lub nieduże drzewo o wysokości do 8 m. Liście są pierzasto złożone z 5-13 całobrzegich, lancetowatych listków i wydzielają charakterystyczny aromat. Roślina dwupienna. Kwiaty niepozorne, drobne, z 4-5-płatkowym okwiatem. Kwiaty męskie mają 3-5 pręcików, kwiaty żeńskie 1 słupek z 3 znamionami. Są czerwono-purpurowe i pojawiają się od marca do kwietnia. Owocem jest kulisty, drobny, brązowy pestkowiec.
Zastosowanie
- Drewno terebintu jest ciężkie i twarde (używa się go do produkcji eleganckich mebli).
- Jest źródłem galasów zawierających garbniki używane do wyprawiania delikatnych skór, a także do barwienia jedwabiu.
- Poprzez nacięcie kory terebintu uzyskuje się żywicę służącą do wyrobu terpentyny (zwanej chios, scio lub terpentyną cypryjską).
- W Grecji i Turcji nasion terebintu używa się jako cennej przyprawy.
- Owoce są jadalne, wykorzystuje się je w cukiernictwie.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-01-25] (ang.).
- ↑ Pistacia terebinthus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-10].
Bibliografia
- Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
Identyfikatory zewnętrzne:
- EoL: 396429
- EUNIS: 150950
- Flora of North America: 242414090
- GBIF: 3190580
- identyfikator iNaturalist: 81870
- IPNI: 70274-1
- ITIS: 506469
- NCBI: 434238
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2407017
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:70274-1
- Tela Botanica: 75291
- identyfikator Tropicos: 50319302
- USDA PLANTS: PITE10
- CoL: 77MJ6