Piotr Szmatuła
 plutonowy
| |
| Data i miejsce urodzenia |
24 czerwca 1892 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
4 lutego 1959 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1914-1921 |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Piotr Szmatuła (ur. 24 czerwca 1892 w Kurowie, zm. 4 lutego 1959 w Opalenicy) – plutonowy Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się w Kurowie w rodzinie Michała i Konstancji z domu Zalewska. Ukończył szkołę powszechną[1], a w późniejszym czasie pracował jako górnik.
W czasie trwającej I wojny światowej służył w armii niemieckiej. Wziął czynny udział w powstaniu wielkopolskim. 10 stycznia 1919, jako ochotnik kompanii opalenickiej walczył pod Zbąszyniem, a dwa dni później pod Strzyżewem[2]. Następnie walczył pod Łomnicą, Grójcem, Kłębowem oraz Lesznem[3]. 17 stycznia, po zdobyciu miejscowości Nowy Dwór, został ciężko ranny w lewy obojczyk i przewieziony do szpitala w Poznaniu[2].
Później wstąpił do 155 pułku piechoty. W 1920 razem z pułkiem walczył na froncie północno-wschodnim. Dowodził w pułku 5 kompanią oraz krótko 14 kompanią[3]. 20 lipca 1920 wykazał się walcząc pod Grodnem podczas której zaatakował i rozbił oddział bolszewików, który był liczebnie silniejszy, pozwalając tym manewrem zabezpieczyć zagrożone lewe skrzydło pułku. Powstrzymał kontratakującego wroga do rzeki Niemen, a tam otoczony i bez otrzymanego rozkazu odwrotu w dniu następnym dostał się do niewoli[4][3]. Uciekł z niej i przez Litwę oraz Niemcy przybył do jednostki. Za czyny te został wyróżniony nadaniem Krzyża Srebrnego Orderu Virtuti Militari[5]. W sierpniu 1920 walczył podczas obrony Warszawy na odcinku Zegrze[3].
Na początku 1921 został zdemobilizowany i uznany za inwalidę wojennego. Starał się o pracę, aż w końcu został pracownikiem na odcinku drogowym na stacji kolejowej w Opalenicy[3]. W czasie trwania II wojny światowej walczył w Polskich Siłach Zbrojnych na zachodzie. Po wojnie zamieszkał w Opalenicy, gdzie zmarł. Był żonaty i miał wielodzietną rodzinę[3].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 5988 – 6 grudnia 1922[6][3]
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)[3]
- Wielkopolski Krzyż Powstańczy – 4 kwietnia 1958[2]
Przypisy
- ↑ Polak (red.) 1993 ↓, s. 207.
- ↑ a b c Lista odznaczonych WKP ↓.
- ↑ a b c d e f g h Polak (red.) 1993 ↓, s. 208.
- ↑ Przyjemski 1929 ↓, s. 21.
- ↑ Przyjemski 1929 ↓, s. 30.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 58 z 23 grudnia 1922 roku, s. 962.
Bibliografia
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792 – 1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.
- Tadeusz Przyjemski: Zarys historji wojennej 73-go pułku piechoty. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Bogusław Polak: Powstańcy wielkopolscy… Biogramy uczestników Powstania Wielkopolskiego 1918-1919, t. V. Poznań: Towarzystwo Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919, 2008, s. 166. Biogram opracował Zdzisław Kościański.
- Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Wielkopolskie Towarzystwo Genealogiczne „Gniazdo”. [dostęp 2020-04-26].