Piaski

Osiedle Bydgoszczy
Zbocze Doliny Brdy na Piaskach
Państwo	Polska
Województwo	kujawsko-pomorskie
Miasto	Bydgoszcz
W granicach Bydgoszczy	1920
Powierzchnia	2,52 km²
Populacja (2012) • liczba ludności	2400[1]
Strefa numeracyjna	0-52
Tablice rejestracyjne	CB
Położenie na mapie Bydgoszczy
53°10′13,0″N 17°57′41,4″E/53,170278 17,961500
Multimedia w Wikimedia Commons

Piaski – osiedle w granicach miasta Bydgoszczy, w jego północnej części.

Osiedle Piaski jest jednym z młodszych osiedli domków jednorodzinnych w Bydgoszczy. Sąsiaduje z kompleksem lasów sosnowych, przez które prowadzi znakowany czarno szlak pieszy umożliwiający bezpośrednie połączenie z rejonem Leśnego Parku Kultury i Wypoczynku.

Jednostka urbanistyczna Piaski usytuowana jest w północno-zachodniej części miasta między osiedlami: Opławiec i Czyżkówko na zachodzie, Smukała na północy i Jachcice na wschodzie i południu. Granicę zachodnią stanowi Brda, zaś wschodnią ul. Smukalska.

Pod względem fizyczno-geograficznym osiedle przedzielone jest granicą makroregionów: Pojezierza Południowopomorskiego i Pradoliny Toruńsko-Eberswaldzkiej. Stanowi ją ok. 30-metrowe zbocze doliny Brdy i pradoliny Wisły, której kontynuacją w kierunku wschodnim jest Zbocze Fordońskie sięgające Doliny Dolnej Wisły^[2].

Część północna jednostki należy do mezoregionu Dolina Brdy i mikroregionów: Dolina Sandrowa Brdy (taras wysoki 75 m n.p.m.) i Dolina Smukalska (taras niski), zaś niższa część zachodnia i południowa do mezoregionu Kotlina Toruńska i mikroregionu Dolina Miejska Brdy^[2]. W części południowej, w pobliżu Brdy przy ul. Błotnej znajdują się jeziorka, które stanowią odcięte w połowie XIX wieku fragmenty dawnego meandru Brdy^[3].

W granicach jednostki urbanistycznej Piaski, na wysokim tarasie znajduje się zwarte osiedle mieszkaniowe, które od północy i wschodu graniczy z lasem sosnowym, od zachodu ze zboczem doliny Brdy, a od południa jego granicą jest 30-metrowa skarpa pradoliny. Osiedle jest otoczone terenami leśnymi, atrakcyjnymi przyrodniczo i krajobrazowo. Nie ma tutaj hałasu, przemysłu, ani nadmiernego ruchu pojazdów. Niedaleko znajduje się Leśny Park Kultury i Wypoczynku. Ze skarp rozpościerają się rozległe widoki na środkową i zachodnią część Bydgoszczy. Widać Osową Górę, Czyżkówko, Jachcice oraz dzielnice południowego tarasu. Do doliny Brdy prowadzą schody wkomponowane w zbocze. Nad rzeką znajduje się kilka „dzikich” plaż. Na tym odcinku Brda zachowuje charakter rzeki naturalnej, o rwącym nurcie i czystej, przejrzystej wodzie.

Ul. Smukalska łącząca osiedle z centrum miasta posiada alternatywę w postaci utwardzonej drogi gruntowej przez las, która prowadzi do obwodnicy parkowej Myślęcinka. W rejonie osiedla wytyczono ścieżki rowerowe, które mają umożliwić mieszkańcom bezpieczną jazdę w jego obrębie.

Na osiedlu znajdują się trzy ośrodki związane ze sferą religijną:

• Parafia Świętej Rodziny (1984) – ul. Drzycimska 7, kościół od 1986 r.;
• Archidiecezjalny Dom Rekolekcyjny dla kapłanów diecezji bydgoskiej;
• Sanktuarium szensztackie Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej – ul. Piaski 65 (zbud. 2000-2001) Przy sanktuarium rezydują Siostry Szensztackie (par. św. Rodziny).

Nazwa osiedla nawiązuje do piaszczystego gruntu, na którym jest położona najbardziej atrakcyjna osadniczo wysoka część osiedla.

W 1970 r. Piaski zamieszkiwało 400 osób, 20 lat później – 1,6 tys.^[4]. Liczba mieszkańców osiedla sukcesywnie wzrasta wskutek oddawania do użytku zespołów zabudowy jednorodzinnej. W 2002 r. Piaski zamieszkiwało 2,2 tys. osób, a w 2010 r. 2,4 tys.^[5].

Na terenie Piasków znajduje się ok. 4 ha terenów zieleni urządzonej i 113 ha zieleni nieurządzonej (46% powierzchni całej jednostki urbanistycznej)^[6]. Głównym obszarem rekreacyjnym są lasy o urozmaiconej rzeźbie terenu, otaczające osiedle od północy i wschodu oraz zieleń przybrzeżna Brdy.

W 2011 r. na terenie osiedla znajdowały się następujące obiekty sportowe i rekreacyjne^[6]:

• boisko wielofunkcyjne – ul. Mochelska
• plac zabaw – ul. Mochelska

Osiedle posiada ścieżki rowerowe biegnące wzdłuż ul. Niewieścińskiej, Drzycimskiej i Smętowskiej. Studium transportowe Bydgoszczy przewiduje realizację m.in. dróg rowerowych wzdłuż ulicy Smukalskiej oraz Szamarzewskiego^[6].

Rozwój terenów zieleni zawarty w planach urbanistycznych Bydgoszczy zmierza do powołania parku dzielnicowego w rejonie ulic: Obozowej i Mochelskiej, obejmującego istniejące tereny sportowe, stadion w budowie oraz zieleń krajobrazową^[6].

Osiedle Piaski nie posiada bogatych tradycji historycznych. Z mapy okolic Bydgoszczy Schulza z 1857 r.^[7] wynika, że w połowie XIX w. teren na wysokim tarasie Brdy nie był zasiedlony, natomiast u podnóża zbocza doliny Brdy istniała kolonia Jachcice, złożona z kilkunastu domostw. Cały obszar obecnej jednostki urbanistycznej Piaski został włączony do miasta Bydgoszczy w kwietniu 1920 r. Znajdował się on wówczas w obrębie gminy Jachcice, którą w całości wcielono do Bydgoszczy. W latach 1920–1954 był to słabo zurbanizowany, najbardziej wysunięty na północ fragment miasta.

Rozwój budownictwa mieszkaniowego na tym terenie datuje się od lat 60. XX w., jednak największe nasilenie zabudowy nastąpiło w latach 80. i 90. Wznoszono tutaj generalnie domy jednorodzinne finansowane ze środków własnych ludności. W 2010 r. na Piaskach nadal znajdowały się wolne tereny pod budownictwo mieszkaniowe, w tym atrakcyjne krajobrazowo, położone w pobliżu krawędzi teras doliny Brdy.

 Osobny artykuł: Sanktuarium Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej w Bydgoszczy.

Wzniesione jako dar Roku Jubileuszowego 2000 w spokojnym leśnym zakątku na krawędzi doliny Brdy na osiedlu Piaski. Stanowi niewielki kościółek z przytulnym wnętrzem i obrazem MB, otwarty cały dzień. We wnętrzu znajduje się barokowy ołtarz z obrazem Matki Bożej, figury Apostołów Piotra i Pawła oraz figura św. Michała Archanioła. Sanktuaria MTA są budowane na wzór kaplicy w Schönstatt (Vallendar k. Koblencji), w której miało miejsce założenie Ruchu Szensztackiego.

Matka Boża przedstawiana na obrazie w sanktuarium szensztackim czczona jest pod tytułem: Matka Boża Trzykroć Przedziwna (łac. Mater Ter Admirabilis) jako Matka i Wychowawczyni nowego człowieka i nowej wspólnoty według nauki Ewangelii. Według wiernych, jej szczególne działanie z tego miejsca ma polegać na wypraszaniu pielgrzymom: łaski zadomowienia, łaski wewnętrznej przemiany, łaski skutecznego apostolstwa.

Jednostka urbanistyczna Piaski posiada własną Radę Osiedla, której siedziba znajduje się przy ul. Drzycimskiej 7^[8]

• Baśniowa
• Bartoszcze
• Błądzimska
• Borzenkowska
• Cekcyńska
• Drzycimska
• Gościeradzka (planowane utwardzenie)^[9]
• Jeżewska
• Komierowska
• Kotomierska
• Korzenna
• Kuźnicka
• Laskowicka (w 2019 utwardzona ażurowymi płytami betonowymi)
• Mąkowarska
• Mochelska
• Myślęcińska
• Niewieścińska
• Obozowa
• Obrońców Tobruku
• Piaski (przewidziane utwardzenie w l. 2018-2019)^[10][11].
• Przechowska
• Rytelska
• Serocka
• Smętowska
• Szamarzewskiego
• Terespolska
• Unisławska
• Wąwelska
• Wudzyńska
• Zbrachlińska

• 
  Schody wiodące do doliny Brdy
• 
  Widok ze zbocza na południe
• 
  Widok z krawędzi doliny Brdy
• 
  Brda oddzielająca Piaski od Opławca
• 
  Kościół Świętej Rodziny
• 
  Dom rekolekcyjny diecezji bydgoskiej na Piaskach
• 
  Sanktuarium Matki Bożej Trzykroć Przedziwnej

Widok osiedla w serwisie Google Maps

Widok doliny Brdy ze zbocza na osiedlu Piaski