Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Pięciornik złoty

Pięciornik złoty
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

różowce

Rodzina

różowate

Rodzaj

pięciornik

Gatunek

pięciornik złoty

Nazwa systematyczna
Potentilla aurea L.
Cent. Pl. II: 18 (1756)[3]
Multimedia w Wikimedia Commons

Pięciornik złoty (Potentilla aurea L.) – gatunek rośliny należący do rodziny różowatych. Występuje w górach Europy od Hiszpanii po Ukrainę oraz od Niemiec i Polski na północy po Włochy i Grecję na południu[3]. W Polsce wyłącznie w Sudetach i Karpatach[4].

Morfologia

Kwiat
Liście ze srebrzystą obwódką
Pokrój
Roślina gęstokępkowa. Pędy kwiatowe wyrastają z boku płonnych różyczek liściowych. Pędy rzadko zakorzeniają się.
Łodyga
Wzniesiona, o wysokości do 25 cm.
Liście
Głównie odziomkowe. Są one długoogonkowe, dłoniasto złożone, składają się z 5 jednakowej wielkości listków. Listki te mają klinowato-jajowaty kształt i wierzchołki ostro ząbkowane. Ich brzegi są srebrzysto i przylegająco owłosione, wskutek czego na brzegach listków występuje lśniąca obwódka. Również nerwy listków są owłosione. Liście łodygowe nieduże i nieliczne (1-2). Przylistki na płonnych różyczkach mają jajowate lub szerokolancetowate uszka.
Kwiaty
Wyrastają na długich szypułkach. Ich korona o średnicy 1,5-2,5 cm składa się z 5 złocistożółtych płatków (właśnie od koloru tych płatków pochodzi nazwa gatunkowa rośliny). U nasady płatków pomarańczowa plama, wewnątrz korony liczne pręciki i słupki. Szyjka słupka o cienkiej nasadzie i zgrubiała pod znamieniem.
Owoc
Drobne niełupki.
Gatunki podobne
Pięciornik alpejski. Nie posiada srebrzystej obwódki na brzegach liści.

Biologia i ekologia

Pięciornik złoty w Tatrach
Rozwój
Bylina. Kwitnie od maja do sierpnia.
Siedlisko
Hale górskie, polany reglowe, murawy. W Tatrach od regla dolnego po najwyższe szczyty, głównie jednak w trzech najwyższych piętrach, powyżej granicy lasu. Występuje zarówno na podłożu wapiennym, jak i granitowym, częściej jednak na granicie.
 Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Zastosowanie

Roślina ozdobna. W uprawie najczęściej występuje podgatunek. P. aurea ssp. chrysocraspeda (syn. P. ternata). Nadaje się do ogrodów skalnych, na rabaty, obwódki. Rozmnaża się go wczesną wiosną przez podział. Po kilku latach uprawy należy przerzedzić kępy, gdyż nadmiernie zagęszczony słabo kwitnie i ma mniejszą wytrzymałość na mróz. Wymaga stanowiska słonecznego lub półsłonecznego, gleby przewiewnej, niezbyt wilgotnej i bezwapiennej.

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
  3. ↑ a b Potentilla aurea L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-02-06].
  4. ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 429, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.

Bibliografia

  • Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Warszawa: MULTICO Oficyna Wyd.. ISBN 83-7073-385-9.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
  • Eugeniusz Radziul: Skalniaki. Warszawa: PWRiL, 2007. ISBN 978-83-09-01013-5.
Quelle: https://pl.wikipedia.org/wiki/Pi%C4%99ciornik_z%C5%82oty