Perkoz olbrzymi

Podiceps major[1]
(Boddaert, 1783)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	perkozowe
Rodzina	perkozy
Rodzaj	Podiceps
Gatunek	perkoz olbrzymi
Synonimy
Colymbus major Boddaert, 1783[2] Aechmophorus major (Boddaert, 1783)[3] Podicephorus major (Boddaert, 1783)[3]
Gatunki
P. major major (Boddaert, 1783) P. major navasi Manghi, 1984
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
najmniejszej troski
Zasięg występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Perkoz olbrzymi^[5] (Podiceps major) – gatunek dużego ptaka z rodziny perkozów (Podicepodidae), zamieszkujący południową i zachodnią część Ameryki Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Takson ten dawniej bywał umieszczany w rodzaju Aechmophorus^[2]. W 1994 roku Bocheński wyodrębnił ten gatunek z rodzaju Podiceps i nadał mu nową nazwę rodzajową Podicephorus^[6]; rodzaj ten nie jest jednak obecnie akceptowany. Wyróżnia się dwa podgatunki: P. major major i P. major navasi.

Perkoz olbrzymi zamieszkuje w zależności od podgatunku^[2][7]:

• P. major major (Boddaert, 1783) – perkoz olbrzymi – występuje od Paragwaju i południowych krańców Brazylii po Patagonię i środkowe Chile. Osobna populacja na wybrzeżach Peru. Widywany jest również sporadycznie na Falklandach.
• P. major navasi Manghi, 1984 – perkoz czarnogłowy^[5] – żyje w fiordach w południowym Chile i na terenie andyjskiego jeziora Llanquihue. W okresie pozalęgowym wędruje na tereny morskie, przede wszystkim w okolice Wysp Chiloé u zachodnich wybrzeży Chile.

Jest największym gatunkiem perkoza na świecie^[8], masą ciała bardziej przypominając kormorana lub gęś. Mierzy 67–80 cm i waży około 1600–2000 g. Ptaki posiadają rdzawą szyję i pierś, przechodzący w czarny na grzbiecie i białawy na brzuchu. Głowa jest koloru szarego, oczy rudo-brązowe. Obie płcie są podobnie upierzone, ale samice są mniejsze^[8].

Perkoz olbrzymi preferuje zazwyczaj otwarte akweny. Najczęściej spotykany na jeziorach o niezbyt głębokiej wodzie i na spokojnych rzekach, często otoczonych lasami. Poza sezonem lęgowym gatunek ten można spotkać wzdłuż wybrzeży, w ujściach rzek i zatokach, a czasem nawet na otwartym morzu^[8].

Pożywienie perkoza olbrzymiego stanowią przede wszystkim ryby, których rozmiar może sięgać nawet 11 cm. Ponadto żywi się także skorupiakami, owadami oraz mięczakami. Dietę urozmaica krabami, głównie w okresie zimowym.

Jest gatunkiem umiarkowanie socjalnym i niekiedy gnieździ się w koloniach. Gniazduje od października do stycznia, w czasie lata na półkuli południowej. Lęgnie się zazwyczaj 2 razy w roku, składając każdorazowo 3–6 jaj. Inkubacja trwa 25–30 dni i zajmują się nią oboje rodzice. Pisklęta opuszczają gniazdo wkrótce po wykluciu. Potrafią pływać i nurkować, ale samica przez pierwsze dni często wozi je na grzbiecie. W okresie pisklęcym są karmione przez rodziców. W pełni opierzone stają się po 44–75 dniach od wyklucia^[8].

IUCN uznaje perkoza olbrzymiego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku^[4]. Liczebność populacji szacuje się na około 50 tysięcy osobników. Globalny trend liczebności uznawany jest za stabilny, choć trendy liczebności niektórych populacji nie są znane^[4].

• Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).