Parakokcydioidomykoza, choroba Lutza, drożdżyca brazylijska, drożdżyca południowoamerykańska – rzadka, przewlekła grzybica ogólnoustrojowa wywoływana przez Paracoccidioides brasiliensis, występująca głównie u mężczyzn w Ameryce Południowej i Środkowej.

Paracoccidioides brasiliensis izolowano z gleby, obserwowano infekcje u pancerników, rezerwuarem patogenu mogą być także nietoperze i niektóre małpy. Zakażenie następuje zwykle poprzez inhalację komórek grzyba, ale możliwe jest także drogą pokarmową oraz w wyniku czyszczenia zębów gałązkami, co bywa praktykowane w Brazylii. Nie obserwowano transmisji zakażenia między ludźmi.

Parakokcydioidomykoza przebiega zwykle jako przewlekła infekcja dróg oddechowych, która szerzy się poprzez układ żylny i limfatyczny na błony śluzowe, skórę i węzły chłonne. Do typowych objawów należy kaszel i duszność, spadek masy ciała. Powikłaniem może być zwłóknienie płuc i rozedma, w 5% przypadków nadciśnienie i serce płucne.

W przebiegu choroby, u około połowy pacjentów, dochodzi do bolesnych owrzodzeń błon śluzowych i skóry okolicy okołowargowej – typowy jest guzek ulegający martwicy i owrzodzeniu, o nierównej powierzchni pokrytej licznymi, drobnymi, żółtobiałymi plamkami. Zapaleniom jamy ustnej towarzyszy powiększenie okolicznych węzłów chłonnych, ale zdarza się także uogólniona limfadenopatia.

Rzadziej występuje zajęcie nadnerczy (prowadzące do ich niewydolności), kości długich czy ośrodkowego układu nerwowego.

Śmiertelność w przebiegu leczonej choroby jest niska, w nieleczonej około 20%.

Obecność grzyba potwierdza się w materiale pobranym z owrzodzeń mikroskopowym badaniem mikologicznym, w hodowli lub materiale uzyskanym przez dootrzewnową inokulację myszy. Możliwa jest także diagnostyka serologiczna.

Choroby wymagające różnicowania: gruźlica, histoplazmoza, malinica, trąd, leiszmanioza, chłoniaki nieziarnicze.

Terapia opiera się na podawaniu leków przeciwgrzybiczych lub sulfonamidów. Lekami z wyboru są itrakonazol i flukonazol, skuteczny może być ketokonazol. W przypadku ciężkiego przebiegu stosuje się amfoterycynę B.

• eMedicine: Paracoccidioidomycosis
• AlicjaA. Kurnatowska AlicjaA., Wybrane zagadnienia mikologii medycznej, PiotrP. Kurnatowski, JolantaJ. Kwaśniewska, Łódź: Wydawnictwo Promedi, 1995, ISBN 83-85803-01-7, OCLC 750013331 . Brak numerów stron w książce