Pancerniki typu Ise

Kraj budowy	Japonia
Użytkownicy	Dai-Nippon Teikoku Kaigun
Stocznia	Kawasaki Heavy Industries w Kobe Mitsubishi w Nagasaki
Wejście do służby	1917–1918
Planowane okręty	2
Zbudowane okręty	2
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 38 676 t (jako Pancernik lotniczy) pełna: 40 169 t
Długość	215,8 m
Szerokość	31,7 m
Zanurzenie	9,1 m
Napęd	turbiny parowe o mocy 80 000 KM napędzające 4 śruby
Prędkość	25,3 węzła
Zasięg	7870 mil morskich przy prędkości 16 węzłów jako Pancernik lotniczy 9500 Mm
Załoga	1360 – 1463
Uzbrojenie	8 dział 356 mm 16 dział 127 mm 108 działek 25 mm
Wyposażenie lotnicze	22 samoloty bombowe Yokosuka D4Y

Pancerniki typu Ise (伊勢型戦艦 Ise-gata senkan) – seria japońskich pancerników z okresu I i II wojny światowej, składająca się z dwóch jednostek: „Ise” i „Hyūga”. Stanowiły ulepszenie typu Fusō. Po przebudowie podczas II wojny światowej, były to jedyne pancerniki lotnicze na świecie.

Dwa pancerniki typu Ise powstały w ramach japońskiego programu rozbudowy marynarki „Flota 8-8”, zakładającego u progu I wojny światowej budowę ośmiu nowoczesnych pancerników i ośmiu krążowników liniowych^[1]. Jako pierwsze zbudowano cztery krążowniki liniowe typu Kongō według projektu brytyjskiego. Wzorując się na nich, w Japonii zaprojektowano i zamówiono pierwsze dwa pancerniki typu Fusō, które odróżniały się przede wszystkim lepszym opancerzeniem i uzbrojeniem wzmocnionym z ośmiu do dwunastu dział kalibru 356 mm, umieszczonych w sześciu dwudziałowych wieżach^[1]. Kaliber taki w momencie projektowania przewyższał działa pancerników amerykańskich, w których jednak szybko również wprowadzono działa kalibru 356 mm^[1]. Początkowo Japończycy zamierzali zamówić dwa następne pancerniki według tego samego projektu, co jeszcze niezbudowane typu Fusō, lecz na skutek doświadczeń płynących z pierwszych okrętów typu Kongō zdecydowali zbudować pancerniki ulepszonego typu^[1]. Rozważano na tym etapie różne wstępne projekty okrętów o wypornościach od 27 do 35 tysięcy ton, uzbrojonych w działa kalibrów od 343 do 381 mm w wieżach dwudziałowych lub trzydziałowych, lecz ostatecznie za punkt wyjścia projektu posłużyły pancerniki typu Fusō i ich istniejące już uzbrojenie^[1]. Dzięki możliwości zastosowania nowszych kotłów, o mniejszych wymiarach, można było przeprojektować kotłownie i rozmieszczenie uzbrojenia^[1]. Główną różnicą stało się zgrupowanie sześciu wież w osi symetrii kadłuba po dwie, umieszczone w superpozycji^[1] (w poprzednim typie tak były rozmieszczone cztery wieże na dziobie i rufie, a dwie na śródokręciu były rozdzielone od siebie). Nowe pancerniki były nieco większe i miały dłuższe kadłuby^[1]. Dzięki przesunięciu wież dziobowych nieco do przodu, do przodu przesunięto też kotłownie, które zajmowały zwartą grupę przedziałów z umieszczonymi blisko siebie za nadbudówką dziobową dwoma kominami, a za nimi umieszczono dwie środkowe wieże artylerii^[1]. Zamieniono też artylerię średnią na nowe nieco lżejsze działa kalibru 140 mm zamiast 152 mm, w większej liczbie (20) i o większym kącie podniesienia luf^[1].

Kontrakty na budowę pancerników „Ise” i „Hyuga” podpisano 11 kwietnia 1913 roku, za łączną kwotę 6 mln jenów^[2]. Stępki pod ich budowę położono w 1915 roku, odpowiednio 10 maja w stoczni Kawasaki w Kobe i 23 stycznia w stoczni Mitsubishi w Nagasaki^[2]. Zwodowano je 12 listopada 1916 roku i 27 stycznia 1917 roku, a ukończono 15 grudnia 1917 roku i 30 kwietnia 1918 roku^[2].

• „Ise”
• „Hyūga”

• Mark E. Stille: Marynarka Wojenna Cesarstwa Japonii w wojnie na Pacyfiku. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 2015, s. 120-125. ISBN 978-83-7976-319-1.
• Hans Lengerer. Pancerniki typów Fusô i Ise. Część I. „Morze, Statki i Okręty”. 10/2010. XV (106), s. 30-, październik 2010. ISSN 1426-529X. 
• Grzegorz Nowak. Japońskie pancerniki Ise i Hyuga. Część I. „Technika Wojskowa Historia”. Nr 2/2024(86), s. 76-90, marzec – kwiecień 2024. Magnum X.