Pamiętnik Cieszyński – polskie czasopismo naukowe wydawane przez Oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego w Cieszynie od 1961. Drugi tom tego wydawnictwa ukazał się w 1972, a tomy od trzeciego do dwudziestego w latach 1990–2005.

25 października 1955 powstał oddział Polskiego Towarzystwa Historycznego w Cieszynie^[1], który rozwinął działalność m.in. na polu wydawniczym.

Pierwszy tom "Pamiętnika Cieszyńskiego" wydano z okazji 1150. rocznicy założenia Cieszyna, którą obchodzono w 1960. "Pamiętnik" oddano do składania 15 listopada 1960, a jego druk ukończono w lipcu 1961. W przedmowie członkowie Komitetu Redakcyjnego wyrażali życzenie, by nie podzielił losu tak licznych efemeryd, lecz rozpoczął systematyczną pracę nad bogatą i chlubną przeszłością naszego regionu^[2]. Publikacja była podzielona na dwie części. W pierwszej ("Artykuły, rozprawy i wspomnienia") znalazły się teksty m.in. nestora cieszyńskich historyków, zmarłego w 1960 Franciszka Popiołka, Józefa Chlebowczyka, Kazimierza Popiołka i Ludwika Brożka, ukrywającego się pod pseudonimem "Jan Kurzelowski"^[3]. Obok nich ukazały się prace nagrodzone w konkursie Polskiego Towarzystwa Historycznego – historia wsi Kończyce Wielkie autorstwa Edwarda Paska oraz wspomnienia Józefa Marynioka i nauczyciela Rudolfa Zaręby. W drugiej części ("Materiały") zamieszczono przedrukowaną z "Gwiazdki Cieszyńskiej" chronologię dziejów Cieszyna opartą na kronice Alojzego Kaufmanna, spis ludności na Śląsku Cieszyńskim z 1790 wydany przez Andelina Wadowskiego oraz materiały do bibliografii Cieszyna, zestawione przez Ludwika Brożka, tym razem publikującego pod swoim nazwiskiem.

Jednak wydanie "Pamiętnika Cieszyńskiego" nie zapełniło luki w zakresie wydawania regionalnego czasopisma historycznego na Śląsku Cieszyńskim. Przez kilka lat po 1961 nie ukazał się kolejny tom tego wydawnictwa, tymczasem w 1969 do rąk czytelników trafił pierwszy tom "Cieszyńskiego Rocznika Muzealnego"^[4]. W skład zespołu redakcyjnego weszli Ludwik Brożek, Witold Iwanek i Robert Mrózek. W pierwszym tomie "Cieszyńskiego Rocznika Muzealnego" z autorów "Pamiętnika Cieszyńskiego" swoje teksty opublikowali Brożek i Chlebowczyk. Później wydawnictwo ukazywało się pod skróconym tytułem "Rocznik Cieszyński"^[5]. Ostatni numer tego czasopisma ukazał się w 1991^[6].

Drugi tom "Pamiętnika Cieszyńskiego" ukazał się w 1972 nakładem Polskiego Towarzystwa Historycznego i Śląskiego Instytutu Naukowego. W skład kolegium redakcyjnego wchodzili Józef Chlebowczyk, Ludwik Brożek i Antoni Zając. Obejmował 18 artykułów, które zostały podzielone na 3 części: "Ziemia cieszyńska w Polsce Ludowej", "Z przeszłości regionu" i "Kronika". Większość artykułów nie została opatrzona aparatem naukowym, co tłumaczono faktem, że adresowane były do szerszego kręgu czytelników^[7].

"Pamiętnik Cieszyński" zaczęto systematycznie publikować, kiedy prezesem cieszyńskiego oddziału PTH został Idzi Panic^[8]. Wznowienie "Pamiętnika Cieszyńskiego" pozwoliło na wykrystalizowaniu się grupy badaczy, zajmującej się dziejami Śląska Cieszyńskiego, piszącej głównie na podstawie szczegółowo prowadzonej kwerendy źródeł^[9].

Trzeci tom "Pamiętnika" ukazał się pod redakcją Idziego Panica w 1991 roku i zawierał materiały z konferencji zorganizowanej z okazji setnej rocznicy śmierci Pawła Stalmacha. Obejmował 5 artykułów.

Systematyczna publikacja trwała do roku 2005. Po kilkuletniej przerwie ma się w 2016 roku ukazać XXI tom^[10].

• Acta Historica Silesiae Superioris
• Familia Silesiae

• Król S., Renesans prasy, w: "Kalendarz Cieszyński 1997", Cieszyn 1996, s. 113.
• Kubacz A., Historiografia Górnego Śląska (w województwie śląskim) w latach 1989-2005, w: Kronikarz a historyk. Atuty i słabości regionalnej historiografii, pod red. J. Spyry, Cieszyn 2007, s. 364.
• Słowo wstępne, w: Cieszyński Rocznik Muzealny, t. 1, Cieszyn 1969.

• Strona czasopisma