Paegun Kyŏnghan (ur. 1298, zm. 1374; kor. 백운경한) – koreański mistrz sŏn z końcowego okresu dynastii Koryŏ.

Mistrz urodził się w Kobu w prowincji Chŏlla. Niestety nie wiadomo, kiedy opuścił rodzinę i został mnichem. Jego biografia podaje jedynie, że praktykował sŏn z wielką gorliwością.

5 miesiąca 1351 r. udał się do Chin, do pustelni Tianhu (kor. Ch'ŏnhoam) na górze Xiawu w Huzhou. Tam spotkał mistrza ze szkoły linji Shiyu Qingonga^[1] i został jego uczniem. Jeszcze w tym samym roku praktykował u Zhigonga, który powrócił z podróży do Indii.

Na samym początku 1352 r. Paegun powrócił do mistrza Qinggonga i po jakimś czasie praktyki osiągnął prawdziwe znaczenie "bez umysłu, bez myśli". Mistrz dał Paegunowi przekaz Dharmy.

3 miesiąca 1352 r. Paegun powrócił do Koryŏ, gdzie poświęcił się dalszej praktyce w klasztorze Sŏngak i pewnego dnia osiągnął wielkie oświecenie. Tak sam zanotował to wydarzenie:

6 miesiąca 1354 r. uczeń mistrza Qinggonga Fayan przyniósł Paegunowi list napisany przez mistrza na łożu śmierci z wierszem:

Sugeruje to, że za prawdziwego swojego spadkobiercę mistrz Qinggong uważał nie słynnego potem mistrza T'aego Pou, ale właśnie Paeguna. Paegun udał się do klasztoru Anguk w Haeju w prow. Hwanghae, w którym nauczał przez 11 lat. Przez jakiś czas przebywał w pustelni Kigi. Innymi klasztorami, w których nauczał były jeszcze Singwang w Haeju i Ch'wiam w Yŏju.

Jego wiersz przedśmiertny brzmi:

Do dziś przetrwały dwie prace mistrza:

• Księga mów czcigodnego Paeguna
• Paekgun hwasang ch'orok buljo chikji simch'e yojŏl.

Księga mów została spisana przez jego uczniów Sŏkch'ana i Taldama. Książka ta jest bardzo wysoko ceniona także za jej wartości literackie. Przedmowy do każdej z dwu części napisali Yi Saek i Yi Gu.

Druga książka jest zbiorem źródeł do studiowania sŏnu "bez umysłu", tak jak nauczał sam Paegun. Innym tytułem tego dwutomowego dzieła jest Chikji simgyŏng (Sutra wskazujące bezpośrednio w umysł). Kopia książki wydrukowana została z metalowych czcionek (co było wówczas nowym wynalazkiem) w 1377 r. w klasztorze Hŭngdŏk w Ch'ŏngju^[5].

Paegun był typowym mistrzem linii przekazu szkoły linji (kor. imje), jednak oryginalną podstawą jego nauk było "bez umysłu, bez myśli". Innym elementem jego nauczania była technika pracy z konganem znana jako "hwadu" (chiń. huatou). Szczególny nacisk kładł na hwadu "mu" (chiń. wu), "dziesięć tysięcy dharm powraca do jednego" oraz "gdzie byłeś, zanim urodzili się twoi rodzice?". Zmierzał do rozbudzenia wielkiego zwątpienia, które owocowało świetnymi wynikami.

Jednak najbardziej charakterystycznym elementem nauczania była fraza "bez umysłu, bez myśli". Ta jego idea została wyrażona w jego wierszu "Musimga" (Pieśń o [idei] bez umysłu):

Paegun wprowadził te swoje nauki po tym, gdy zauważył, że w sŏnie rozwinęło się mocne przywiązanie do "hwadu". Paegun uważał "bez umysłu, bez myśli" za ostateczny stan sŏnu.

• Pierwsza liczba oznacza liczbę pokoleń mistrzów od 1 Patriarchy indyjskiego Mahakaśjapy.
• Druga liczba oznacza liczbę pokoleń od 28/1 Bodhidharmy, 28 Patriarchy Indii i 1 Patriarchy Chin.
• Trzecia liczba oznacza kolejność w linii przekazu od Linji Yixuana 38/11/1.
• Czwarta liczba oznacza początek linii przekazu w nowym kraju
• 45/18/8 Yangqi Fanghui (992–1049) odłam szkoły linji yangqi
  • 46/19/9 Baiyun Shouduan (1025–1072)
    • 47/20/10 Wuzu Fayan (1024-1104)
      • 48/21/11 Yuanwu Keqin (1063–1135)
        • 49/22/12 Huqiu Shaolong (1077–1136)
          • 50/23/13 Ying’an Tanhua (1103–1163)
            • 51/24/14 Mi’an Xianjie (1118–1186)
              • 52/25/15 Po’an Zuxian (1136–1211)
                • 53/26/16 Wuzhun Shifan (1177–1249)
                  • 54/27/17 Xueyan Huilang (bd)
                    • 55/28/18 Qi’an Zongxin (bd)
                      • 56/29/19 Shiwu Qinggong (Shishi) (1272-1352)
                        • 57/30/20/1 T'aego Pou (1301–1382) Korea, szkoła imje
                        • 57/30/20/1 Paegun Kyŏnghan (1298–1374) Korea

• Biografia mistrza (ang.)