PW-5 Smyk

Dane podstawowe
Państwo	Polska
Producent	PZL Świdnik
Konstruktor	Roman Świtkiewicz
Typ	szybowiec
Konstrukcja	laminatowa
Załoga	1
Historia
Data oblotu	5 września 1992
Lata produkcji	1994–
Liczba egz.	około 300
Liczba wypadków  • w tym katastrof	5 1
Dane techniczne
Wymiary
Rozpiętość	13,44 m
Wydłużenie	17,8[1]
Długość	6,22 m
Wysokość	1,86 m
Powierzchnia nośna	10,16 m²
Profil skrzydła	NN 18–17[1]
Masa
Własna	190 kg
Startowa	300 kg
Osiągi
Prędkość minimalna	62 km/h
Prędkość optymalna	80 km/h
Prędkość dopuszczalna	220 km/h
Prędkość min. opadania	0,64 m/s przy 73 km/h
Doskonałość maks.	33 przy 90 km/h
Współczynnik obciążenia konstrukcji	+5,3 G / –2,65 G
Dane operacyjne
Multimedia w Wikimedia Commons

PW-5 Smyk – polski jednoosobowy szybowiec kompozytowy Klasy Światowej (ang. World Class) zaprojektowany na Politechnice Warszawskiej przez zespół pod kierownictwem doktora inżyniera Romana Świtkiewicza. Rozwinięciem Smyka jest dwuosobowy PW-6.

PW-5 Smyk został zaprojektowany jako tani i prosty szybowiec, mający wziąć udział w konkursie na szybowiec Klasy Światowej, który został ogłoszony przez OSTIV^[2]. 7 października 1989 roku we Frankfurcie podpisano dwa dokumenty: „Wymagania techniczne na szybowiec klasy światowej” oraz „Regulamin wyboru i wytwarzania szybowca klasy światowej”. Ich treść zobowiązywała konstruktorów do spełnienia kilku podstawowych wymagań^[3]:

• doskonałość 30 lub większa,
• minimalne opadanie nie większe niż 0,75 m/s,
• prędkość przeciągnięcia poniżej 65 km/h,
• rozpiętość maksymalna 15 m.

PW-5 Smyk został zaprojektowany w ramach programu ULS na Wydziale Mechanicznym Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej w zespole pod kierownictwem doktora inżyniera Romana Świtkiewicza. W skład zespołu konstrukcyjnego weszli magistrowie inżynierowie Wojciech Frączek, Dariusz Gwadera, Przemysław Pleciński, Stanisław Suchodolski, Jerzy Tiereszko i Paweł Żak. Profil płata został opracowany przez zespół kierowany przez profesora Jerzego Ostrowskiego z Zakładu Aerodynamiki Wydziału Mechanicznego Energetyki i Lotnictwa Politechniki Warszawskiej. Charakteryzuje się bardzo małą wrażliwością na zanieczyszczenia^[3].

Prace były finansowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej oraz Fundację na Rzecz Nauki Polskiej. Oblotu prototypu szybowca, o znakach rejestracyjnych SP-P575, dokonał 5 września 1992 roku pilot doświadczalny January Roman na lotnisku w Bielsku-Białej^[4]. Nazwa Smyk nawiązywała do przedwojennego motoszybowca MIP Smyk^[3].

Do konkursu zgłoszono łącznie 42 projekty z 22 krajów, do ścisłego finału przeszło 7 projektów. 13 marca 1993 roku Międzynarodowa Federacja Lotnicza (FAI) jako zwycięzcę konkursu wybrała jednomyślnie PW-5^[3].

Produkcją nowego szybowca w 1994 roku zajęły się zakłady PZL w Świdniku. W 2001 roku produkcja została przeniesiona do zakładów w Bielsku-Białej. Wraz ze zmianą wytwórcy wprowadzono zmodernizowaną wersję B1-PW-5. Modernizacja objęła między innymi układ awaryjnego zrzutu owiewki, tablicę przyrządów, dodano balast ogonowy oraz automatyczne połączenia popychaczy lotek^[1].

Obecnie produkcją „Smyka” zajmuje się Zakład Szybowcowy Jeżów w Jeżowie Sudeckim^[5]. Do 2010 roku zbudowano około 300 egzemplarzy szybowca^[4].

Jednomiejscowy wolnonośny średniopłat wykonany z laminatu szklano-epoksydowego^[1][6][3].

Skrzydło jednodźwigarowe, dwudzielne o obrysie trapezowym, z łukowymi końcówkami o wzniosie 2°24′. Pokrycie przekładkowe z wypełniaczem piankowym Conticell. Lotka laminatowa, bezszczelinowa, wyważona masowo, napędzana popychaczowo. Hamulce aerodynamiczne jednopłytowe wysuwane tylko z górnej powierzchni skrzydła, napędzane popychaczowo.

Kadłub o konstrukcji skorupowej, usztywniony wręgami. Za kabiną pilota przechodzący w belkę ogonową zakończoną statecznikiem. Wyposażony w przedni i dolny zaczep do startu na holu lub za wyciągarką. Kabina zakryta z jednoczęściową limuzyną otwieraną do przodu. Fotel pilota regulowany na ziemi, pedały przestawne w locie. Pojemniki na balast pod fotelem pilota oraz pod statecznikiem poziomym. Kolumnowa tablica przyrządów wyposażona w busolę, wariometr energii całkowitej z kompensatorem i termosem, prędkościomierz i wysokościomierz. Istnieje możliwość dodatkowej zabudowy zakrętomierza, wariometru elektrycznego, radiostacji (na przykład FSG 70/71, Microair 760, ATR-720) i komputera szybowcowego.

Usterzenie klasyczne o profilu Wortman FX-71-L-150/30. Usterzenie wysokości jednoczęściowe o konstrukcji laminatowej, z pojedynczym dźwigarkiem, usztywnione żeberkami. Usterzenie kierunku zintegrowane z kadłubem, ster kryty płótnem. Ster wysokości napędzany popychaczowo, ster kierunku linkowo.

Podwozie stałe, jednotorowe z małym kółkiem przednim, kołem głównym z hamulcem bębnowym oraz z płozą ogonową z kółkiem ogonowym.

FAI dla klasy światowej prowadzi odrębną klasyfikację rekordów świata. Oto kilka rekordów ustanowionych na PW-5^[4]:

• rekord prędkości na trasie trójkąta 100 km – 136,92 km/h ustanowiony w 2005 roku przez Osvaldo Ferraro,
• rekord odległości na trasie trójkąta – 560 km, ustanowiony w 2001 roku przez Sebastiana Kawę,
• rekord prędkości na trasie trójkąta 500 km – 96,76 km/h, ustanowiony w 2005 roku przez Claudio Blois Duarte,
• rekord przelotu otwartego – 793 km, ustanowiony w 2011 roku przez Williama B. Sneada,
• rekord przelotu przez trzy punkty zwrotne – 814 km, ustanowiony w 2011 roku przez Williama B. Sneada.

• Fotograficzny Rejestr Szybowców. PW-5 Smyk, [dostęp 2018-08-23].
• Historia szybowca PW-5 „Smyk”. smykinastart.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-08-23)]., [dostęp 2018-08-23].