Osieczko
Część miasta Osieka | |
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Powiat | |
Gmina | |
Miasto | |
W granicach Osieka |
30 listopada 1996 |
SIMC |
0802188[1] |
Zarządzający |
Rafał Łysiak |
Wysokość |
157,4 m n.p.m. |
Strefa numeracyjna |
15 |
Tablice rejestracyjne |
TSZ |
Położenie na mapie Osieka | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego | |
Położenie na mapie powiatu staszowskiego | |
Położenie na mapie gminy Osiek | |
50°31′00″N 21°27′01″E/50,516667 21,450278 |
Osieczko[2][3] – południowo-wschodnia część miasta Osiek w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie staszowskim, w gminie Osiek. Położone przy drodze krajowej nr 79.
W przeszłości była to samodzielna wioska, którą w wyniku rozrostu się miasta Osiek włączono w jego obszar. Włączenia do miasta, dokonano po odzyskaniu praw miejskich w 1992. 30 listopada 1996 Osieczko włączono do Osieka[4].
Lokalizacja
Samo osiedle znajduje się między kościołem rzymskokatolickim pw. św. Stanisława, ulicami: Sandomierską, Jana Pawła II, Cichą, Ogrodową, Wiślaną i Tarnobrzeską. W dużej mierze zabudowane jest domkami jednorodzinnymi z lat 70., 80., 90. XX w., jak i nowszymi. Osieczko położona jest 15 km na północny wschód od Połańca; 18,1 na zachód, południowy zachód od Tarnobrzega; 20,4 km na wschód od Staszowa i 24,3 km na zachód, północny zachód od Nowej Dęby[5][6] leżąc na wysokości 157,4 m n.p.m.
Historia
Wówczas wieś wymieniana w Słowniku geograficznym Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich pod koniec XIX wieku.
OSIECZKO, wieś, powiat sandomierski, gmina i parafia Osiek. Odległość od Sandomierza 30 wiorst, leży tuż pod osadą (miejską) Osiek, ma 82 domy, 570 mieszkańców, 827 mórg ziemi dworskiej i 925 mórg (ziemi) włościańskiej. Folwark wchodzi w skład majoratu rządowego Osiek. W 1827 roku było tu 50 domów, 303 mieszkańców[7].
Na podstawie ww. informacji z 1886 – Osieczko, to wieś w powiecie sandomierski, w gminie i parafii Osiek. Leży w odległość 30 wiorst od Sandomierza, tuż pod osadą miejską Osiek, ma 82 domów, 570 mieszkańców, 827 mórg ziemi dworskiej i 925 mórg włościańskich. Folwark wchodzi w skład majoratu rządowego Osiek. W 1827 roku było tu 50 domów, 303 mieszkańców[7].
W 1812 wioska na krótki czas wchodziła w skład gminy Wiązownica[8]. Gdy w 1832 rozdzielono dobra rządowe na kilka części a główną z nich, majorat Osiek, nadano senatorowi Pogodinowi. W tego skład tego majoratu wchodziły m.in.: folwarki z wójtostwem Osiek, folwark Bukowo i Wiązownica, a w tym osada Osieczko z 48 domami, w granicach z 791 morgami. Z kolei w 1866 roku był już w posiadaniu Aleksandry z Pogodinów Pietrowej[7].
W 1886 parafia Osiek należy do dekanatu sandomierskiego i liczy 3 895 dusz. Z kolei gmina Osiek, z urzędem we wsi Osieczko, ma 6 070 mieszkańców, i rozległości 17 916 mórg, w tym ziemi dworskiej 6 525 mórg. Sądem okręgowym dla gminy jest III Sąd Okręgowy w Łoniowie; z kolei stacja pocztowa znajduje się w Staszowie[7].
Według wyżej wymienionego słownika, kiedyś w Osieczku było jezioro Białe. Z informacji tam zamieszczonej wynika iż, leżało ono w powiecie sandomierskim, we wsi Osieczko nad Wisłą, i że miało 10 mórg obszaru[9].
Geografia
W XIX-wiecznym Osieczku umiejscowione były dwa małe jeziorka: Białe i Skopaniec – znane nam z oryginalnego opisu Ludwika Wolskiego z 1851[10].
Jeziora w Królestwie Polskiém. (...) Jeziora Gubernii Radomskiéj. (...) Powiat Sandomierski.
Wszystkie jeziora powiatu tego leżą nad samą rzeką Wisłą[10] lub w niewielkiéj od niéj odległości[11].
(...) W gminie Osiek znajdujemy pięć jezior: dwa we wsi Osieczko, nazwane Białe i Skopaniec, we wsi Łęk nazwane Brzeźnica, w Osieku Bania, we wsi Długołęka Gaj.
Szczegółowy ich opis następny: Jezioro Białe, położone jest na płaszczyźnie rozległéj w miejscu otwartém. Obszerność morgów 10, głębokość stóp 9. Grunta nadbrzeżne urodzajne. Wody jeziora nawet po stopnieniu śniegów i nawalnych deszczach nie wzbierają. Brzegi jego są zarosłe trzciną. Kommunikacyi podziemnéj ani źródeł mineralnych nie ma. Woda czysta, słodka, bez odoru. Obfituje w szczupaki, karasie, okunie i płotki, z czego dochód na rok uczyni najwięcéj rubli sréberem 9. Spławy żadne nie odbywają się.
Jezioro Skopaniec, położone na płaszczyźnie rozległéj w miejscu otwartém, ma obszerności morgów 3, głębokości stóp 20. Grunta jego nadbrzeżne urodzajne. Do jeziora Bani, poniżéj opisanego, wypływa ztąd strumień; to jest powodem, iż wody jeziora tego nigdy nie wzbierają. Kommunikacyi podziemnéj i źródeł mineralnych jezioro to nie ma. Woda w niém czysta, słodka, do użytku zdatna, po brzegach tylko zarosła trzciną i innemi chwastami. Obfituje w różne gatunki ryb, lecz tych dla znacznéj głębokości wody łowić nie można; dochodu więc żadnego jezioro to nie przynosi. Spławy żadne.
(...) Z wyliczenia takowego wypada, że w gubernii radomskiéj jest w ogóle jezior 59, rozległość ich włók 15, morgów 27; w tym: w powiecie sandomierskim jezior 31, rozległość ich włók 11, morgów 7. Wszystko to są jeziora mniejszéj wielkości; największe z nich Kozłowy dół ma obszerności morgów 70, po nim idzie Krzcińskie — morgów 50, daléj Słoniawa i Przewłockie po morgów 30; inne coraz mniejsze[10].Ludwik Wolski, Biblioteka Warszawska. Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi, t. I.
BIAŁE jezioro, powiat sandomierski, we wsi Osieczko nad Wisłą, ma 10 mórg obszaru[9].
Dawne części miasta – obiekty fizjograficzne
W latach 70. ubiegłego wieku przyporządkowano i opracowano spis lokalnych części integralnych dla Osieczka, wówczas jeszcze wioski zawarty w tabeli 1. Pozostałe nie wymienione tu części są opisane w Osieku.
Tabela 1. Wykaz urzędowych nazw miejscowych i obiektów fizjograficznych[12] Nazwa wsi — miasta Nazwy części wsi
— miastaNazwy obiektów fizjograficznych
— charakter obiektuI. Gromada OSIEK
- Osieczko
- Gaj
- Grobla
- Osieczko-Kolonia
- Osiek-Kolonia
- Stawki
- Wójtostwo
- Buchnia — łąka, krzaki, mokradła
- Działy — pole
- Gaj — pole
- Góry — pole, nieużytki, młody las
- Grobla — pole
- Osieczko-Kolonia — pole
- Podjeziorze — pole
- Podlipnickie — pole
- Stawki — pole
- Wielgie Jezioro — jezioro
- Zagumnie — pole
- Zajeziorze — pole, łąka
Przypisy
- ↑ SIMC — Katalog miejscowości (stan na: 2010-01-01) /w:/ Lista plików predefiniowanych. 19 marca 2010 r.
- ↑ Jan Bielec (red.), Stanisława Szwałek: Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce. Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska. T. II: K - P. Warszawa: GUS, 1981.
- ↑ Osieczko, część miasta, gmina Osiek, powiat staszowski, województwo świętokrzyskie. [w:] Mapa topograficzna w skali 1:10 000. ORTO [on-line]. Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2011, geoportal.gov.pl [dostęp 2011-04-27]. (pol.).
- ↑ Dz.U. z 1996 r. nr 131, poz. 616
- ↑ Oryginalny tekst ze strony WWW (ACME Mapper 2.0): 15.0 km NE of Połaniec, 18.1 km WxSW of Tarnobrzeg, 20.4 km E of Staszów, 24.3 km WxNW of Nowa Dęba.
- ↑ Por. Osieczko (Osiek) N 50.51666 E 21.45027. [w:] PPWK, Tele Atlas, Transnavicom [on-line]. Google, 2010, ACME Mapper 2.0 [dostęp 2011-05-01]. (ang.).
- ↑ a b c d Por. Filip Sulimierski (red. naczelny), Bronisław Chlebowski (red.), Władysław Walewski (red.): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Nakładem Władysława Walewskiego. T. VII. Warszawa: Druk „WIEKU” Nowy-Świat Nr. 61, 1886, s. 624, 626, 628.
- ↑ Por. Filip Sulimierski (red. naczelny), Bronisław Chlebowski (red.): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Nakładem Władysława Walewskiego do końca tomu X. Od tomu XI, z zasiłku Kasy pomocy dla osób pracujących na polu naukowem imienia D-ra Mianowskiego. T. XIII. Warszawa: Druk „WIEKU” Nowy-Świat Nr. 61, 1893, s. 612-613.
- ↑ a b Por. Filip Sulimierski (red. naczelny), Bronisław Chlebowski (red.), Władysław Walewski (red.): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Nakładem Władysława Walewskiego. T. I. Warszawa: Druk „WIEKU” Nowy-Świat Nr. 59, 1880, s. 183-184.
- ↑ a b c Ludwik Wolski. Jeziora w Królestwie Polskiém. „Biblioteka Warszawska. Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi. 1851”. Tom piérwszy. Ogólnego zbioru tom XLI, s. 46, 48, 56, 63, 1851. Warszawa: W Drukarni Stanisława Strąbskiego, przy ulicy Daniłowiczowskiéj Nr. 617, w dawnej Bibliotece Załuskich.
- ↑ Oskar Kolber: Dzieła wszystkie. Sandomierskie. Materyjały do etnografii słowiańskiéj. T. 2: Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. Serya 1. Sandomierskie. Warszawa: W drukarni Jana Jaworskiego, Krakowskie-Przedmieście Nr. 415, 1865, s. 281.
- ↑ Por. Leon Kaczmarek (red. nauk. zeszytu), Witold Taszycki (red. nauk. wyd.): Urzędowe Nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych. 33. Powiat staszowski województwo kieleckie. Komisja ustalania nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych (do użytku służbowego). Z: 33. Warszawa: Urząd Rady Ministrów. Biuro do Spraw Prezydiów Rad Nadzorczych, 1970, s. 29-30, 77-96.
Literatura
- „Biblioteka Warszawska. Pismo poświęcone naukom, sztukom i przemysłowi. 1851”. Tom piérwszy. Ogólnego zbioru tom XLI, 1851. Warszawa: W Drukarni Stanisława Strąbskiego, przy ulicy Daniłowiczowskiéj Nr. 617, w dawnej Bibliotece Załuskich.
- Bielec Jan (red.), Szwałek Stanisława: Wykaz urzędowych nazw miejscowości w Polsce. Ministerstwo Administracji, Gospodarki Terenowej i Ochrony Środowiska. T. II: K - P. Warszawa: GUS, 1981.
- Kaczmarek Leon (red. nauk. zeszytu), Taszycki Witold (red. nauk. wyd.): Urzędowe Nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych. 33. Powiat staszowski województwo kieleckie. Komisja ustalania nazw miejscowości i obiektów fizjograficznych (do użytku służbowego). Z: 33. Warszawa: Urząd Rady Ministrów. Biuro do Spraw Prezydiów Rad Nadzorczych, 1970.
- Kolber Oskar: Dzieła wszystkie. Sandomierskie. Materyjały do etnografii słowiańskiéj. T. 2: Lud. Jego zwyczaje, sposób życia, mowa, podania, przysłowia, obrzędy, gusła, zabawy, pieśni, muzyka i tańce. Serya 1. Sandomierskie. Warszawa: W drukarni Jana Jaworskiego, Krakowskie-Przedmieście Nr. 415, 1865.
- Sulimierski Filip (red. naczelny), Chlebowski Bronisław (red.), Walewski Władysław (red.): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Nakładem Władysława Walewskiego. T. I. Warszawa: Druk „WIEKU” Nowy-Świat Nr. 59, 1880.
- Sulimierski Filip (red. naczelny), Chlebowski Bronisław (red.), Walewski Władysław (red.): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Nakładem Władysława Walewskiego. T. VII. Warszawa: Druk „WIEKU” Nowy-Świat Nr. 61, 1886.
- Sulimierski Filip (red. naczelny), Chlebowski Bronisław (red.): Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. Nakładem Władysława Walewskiego do końca tomu X. Od tomu XI, z zasiłku Kasy pomocy dla osób pracujących na polu naukowem imienia D-ra Mianowskiego. T. XIII. Warszawa: Druk „WIEKU” Nowy-Świat Nr. 61, 1893.