Organy w bazylice św. Andrzeja w Olkuszu – 31-głosowe późnorenesansowe organy piszczałkowe z mechaniczną trakturą w bazylice św. Andrzeja w Olkuszu. Jedne z najstarszych, wyposażonych w trakturę mechaniczną, grywalnych organów w Polsce. Zbudowane w latach 1618–1633 przez organmistrzów Hansa Hummla i Jerzego Nitrowskiego. Ostatnia konserwacja instrumentu przeprowadzona była w latach 2015–2018^[1].

Organy umieszczone są na emporze w tylnej części kościoła. Składają się z dwóch części, między którymi znajduje się stół gry: trójwieżowej części głównej i Rückpositivu – wysuniętego do przodu pozytywu. Większość komponentów instrumentu jest oryginalna; jedynie 6 z 31 głosów oraz zespół 8 miechów klinowych to całkowite rekonstrukcje. W prospekcie znajdują się piszczałki trzech głosów pryncypałowych: 16-stopowe (około 5 metrów) należące do sekcji pedału, 8-stopowe sekcji manuału głównego i 4-stopowe pozytywu. Instrument posiada w dyspozycji dwa, przypominające w brzmieniu instrument perkusyjny, staropolskie głosy o nazwie „Cymbał”. Na filarach naprzeciwko organów umieszczone są dwie piszczałki należące do efektu dodatkowego – tympanu, który imituje brzmienie kotłów^[1].

Dyspozycja organów po konserwacji zakończonej w 2018 roku^[1]:

• Lista organów piszczałkowych