Okręg Korpusu Nr III
Okręg Korpusu Nr III (OK III) – okręg wojskowy Wojska Polskiego II RP w latach 1921-1939 z siedzibą dowództwa w garnizonie Grodno.
Zasięg terytorialny okręgu
Na podstawie rozkazu O. I. Szt. Gen. 6443.Org. ministra spraw wojskowych z dniem 1 września 1924 z Okręgu Korpusu Nr I wyłączone zostały powiaty: białostocki, szczuczyński i wysokomazowiecki, i wcielone do Okręgu Korpusu Nr III, do rejonu służb Grodno[1]. W związku z powyższym dowódcy Okręgu Korpusu Nr III podporządkowano: Dowództwo 1 Dywizji Kawalerii, Dowództwo Artylerii Konnej 1 Dywizji Kawalerii, 10 puł., 8 dak, szw. zapas. 1 puł., szw. zapas. 2 puł., składnicę wojenną 1 pap Leg., OZM Nr III, PKU Białystok, Szpital Rejonowy Białystok, Filię Rejonowego Zakładu Gospodarczego, oficera łączności WWKol. Wilno w Białymstoku, 9 psk w Grajewie i Komendę Obozu Warownego w Osowcu. Pod względem terytorialnym w OK III pozostał III/42 pp w Osowcu oraz I i II/42 pp w Białymstoku[2].
Okręg Korpusu Nr III obejmował swoim zasięgiem (...)
Jednostki i instytucje wojskowe stacjonujące na obszarze OK III
Wyższe dowództwa
- Inspektorat Armii Nr I w Wilnie (1922-1926)
- Inspektorat Jazdy przy Inspektoracie Armii Nr I w Wilnie (1921-1924)
- Inspektorat Armii z siedzibą w Wilnie (1926-1939)
- Dowództwo Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie
- Dowództwo Obozu Warownego „Wilno” → Dowództwo Obszaru Warownego „Wilno”
- Dowództwo Obszaru Warownego „Wilno” w Wilnie
Wielkie jednostki, oddziały i pododdziały broni
- Piechota
- Dowództwo 1 Dywizji Piechoty Legionów w Wilnie
- Dowództwo 19 Dywizji Piechoty w Wilnie
- Dowództwo 29 Dywizji Piechoty w Grodnie
- Kadra Zapasowa Piechoty Grodno (1939)
- Kawaleria
- III Brygada Jazdy (1921-1924)
- 3 Samodzielna Brygada Kawalerii (1924-1937)
- Wileńska Brygada Kawalerii (1937-1939)
- Suwalska Brygada Kawalerii (1937-1939)
- Podlaska Brygada Kawalerii (1937-1939)
- Artyleria
- 3 Grupa Artylerii
- 7 batalion pancerny w Grodnie
- wydzielona kompania czołgów TK w Wilnie
- 3 dywizjon żandarmerii w Grodnie
- Centralna Szkoła Podoficerów Korpusu Ochrony Pogranicza w Osowcu (podlegała Dowódcy Okręgu wyłącznie pod względem jurysdykcji garnizonowej za pośrednictwem Dowódcy Brygady KOP)
Oddziały i zakłady służb
- Służba sprawiedliwości
- Wojskowy Sąd Okręgowy Nr III → Wojskowy Sąd Okręgowy Nr 3
- Prokuratura przy Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr III → Wojskowa Prokuratura Okręgowa Nr 3
W czerwcu 1924 roku Sąd i Prokuratura zostały przeniesione z Grodna do Wilna i umieszczone w lokalu przy ulicy Sobocz 17[3].
- Wojskowy Sąd Rejonowy Grodno
- Wojskowy Sąd Rejonowy Lida
- Wojskowy Sąd Rejonowy Wilno
- Wojskowe Więzienie Śledcze Nr 3
- Służba zdrowia
- Kierownictwo Rejonu Sanitarnego Grodno
- Kierownictwo Rejonu Sanitarnego Lida
- Kierownictwo Rejonu Sanitarnego Wilno
- Szpital Okręgowy Nr III w Wilnie (do 1925) → Szpital Obozu Warownego „Wilno”
- Szpital Rejonowy Grodno (do 1925) → 3 Szpital Okręgowy
- 3 Szpital Okręgowy w Grodnie (1925-1939)
- Szpital Rejonowy Lida (1919-1926) → GICh
- Szpital Rejonowy Suwałki (1921-1925) → GICh
- Filia w Wołkowysku Szpitala Rejonowego Suwałki (1919-1923) → GICh
- Szpital Sezonowy w Druskienikach (1926-1939)
- 3 batalion sanitarny (1922-1931) → kadra zapasowa 3 Szpitala Okręgowego w Sokółce
- Garnizonowa Izba Chorych w Białymstoku
- Garnizonowa Izba Chorych w Lidzie
- komendant – mjr lek. Marian Buczyński (1926 – VIII 1929)
- Garnizonowa Izba Chorych w Nowej Wilejce[4]
- Garnizonowa Izba Chorych w Suwałkach
- Garnizonowa Izba Chorych w Wołkowysku (1923-1927)
- Służba intendentury
- Składnica Materiału Intendenckiego Nr 3 w Grodnie
- Kadra Zapasowa Służby Intendentury Nr 3
- Składnica Materiału Intendenckiego Nr 12 w Wilnie
- Kadra Zapasowa Służby Intendentury Nr 12
- Składnica Materiału Intendenckiego Nr 13 w Białymstoku
- Kadra Zapasowa Służby Intendentury Nr 13
- Służba uzupełnień (poborowa)
- Powiatowa Komenda Uzupełnień Augustów w Sokółce (1921–1927)
- Powiatowa Komenda Uzupełnień Wołkowysk (1927–1938)
- Powiatowa Komenda Uzupełnień Postawy (1927–1938)
- Powiatowa Komenda Uzupełnień Mołodeczno w Wilejce (1921–1927) → PKU Wilejka (1927–1938)
- Komenda Rejonu Uzupełnień Białystok (1938–1939)
- Komenda Rejonu Uzupełnień Grodno (1938–1939)
- Komenda Rejonu Uzupełnień Lida (1938–1939)
- Komenda Rejonu Uzupełnień Postawy (1938–1939)
- Komenda Rejonu Uzupełnień Suwałki (1938–1939)
- Komenda Rejonu Uzupełnień Święciany (1938–1939)
- Komenda Rejonu Uzupełnień Wilejka (1938–1939)
- Komenda Rejonu Uzupełnień Wilno Miasto (1938–1939)
- Komenda Rejonu Uzupełnień Wilno Powiat (1938–1939)
- Komenda Rejonu Uzupełnień Wołkowysk (1938–1939)
Przypisy
- ↑ Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 24 z 17 czerwca 1924, poz. 360.
- ↑ Poszerzenie O.K. III. „Polska Zbrojna”. 254, s. 4, 1924-09-16. Warszawa..
- ↑ Kronika wojskowa. „Polska Zbrojna”. 170, s. 2, 1924-06-23. Warszawa.
- ↑ Z dniem 1 grudnia 1930 roku minister spraw wojskowych powiększył GICh w Nowej Wilejce do stanu 60 łóżek. Dz. Rozk. MSWojsk. Nr 36 z 13 listopada 1930 roku, poz. 416.
Bibliografia
- Piotr Zarzycki, Plan mobilizacyjny "W", Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny, Oficyna Wydawnicza "Ajaks" i Zarząd XII Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Pruszków 1995, ISBN 83-85621-87-3.