Obwód Kozienice Armii Krajowej
| |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1942 |
| Rozformowanie |
1944 |
| Nazwa wyróżniająca |
Kozienice |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kpt. Roman Bielawski ps. „Adam” |
| Ostatni |
mjr Władysław Komorek ps. „Lucjan” |
| Organizacja | |
| Kryptonim |
„Puszcza” „Krzaki” „Jeżyny” „Bławatek” „Ludwik" |
| Rodzaj sił zbrojnych |
lądowe |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Obwód Kozienice – jednostka terytorialna Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej.
Operowała na terenie powiatu Kozienice i nosiła kryptonimy „Puszcza” „Krzaki” „Jeżyny” „Bławatek” „Ludwik”[1].
Wraz z Obwodem Radom wchodził w skład Inspektoratu A Radom Okręgu Radom-Kielce ZWZ-AK[2] („Jodła”).
Wszystkie placówki na terenie Obwodu posiadały własne grupy dywersyjne i patrole likwidacyjne. 31 grudnia 1943 Obwód Kozienice miał zorganizowanych 96 plutonów i liczył 6120 żołnierzy.
Komendanci
Komendantami Obwodu Kozienice ZWZ-AK byli:
- kpt. Roman Bielawski ps. „Adam” 15 stycznia 1940 – 12 lipca 1942 (rozstrzelany);
- kpt. Józef Pawlak ps. „Bartosz”, „Brzoza” 12 lipca 1942 – 22 sierpnia 1944;
- mjr Władysław Komórek ps. „Lucjan” 22 sierpnia 1944 – styczeń 1945.
Zastępcami komendanta Obwodu Kozienice ZWZ-AK byli:
- kpt. Józef Pawlak ps. „Bartosz”, „Brzoza” 15 stycznia 1940 – 12 lipca 1942
- kpt. Władysław Komórek ps. „Lucjan" 12 lipca 1942 – sierpień 1944
- por. Jan Tabeau wrzesień 1944 – styczeń 1945
Struktura
- Referat I (Organizacyjny)
- por. Łukasz Kumor ps. „Łukasz” 15 stycznia 1940 – 22 lipca 1942
- ppor. Stanisław Rojek ps. „Andrzej” sierpień 1942 – 17 maja 1944
- por. Władysław Molenda ps. „Grab”
- Referat II (Wywiad)
- ppor. Stanisław Ruman ps. „Staszek” 15 stycznia 1940 – 22 lipca 1942
- ppor. Jerzy Dąbkowski ps. „Longin” 22 lipca 1942 – sierpień 1943
- Mirosław Kowalski ps. „Oskard”
- Referat III (Operacyjno-Szkoleniowy)
- kpt. Józef Pawlak ps. „Bartosz”, „Brzoza” 15 stycznia 1940 – 12 lipca 1942
- kpt. Władysław Komórek ps. „Lucjan” 12 lipca 1942 – sierpień 1944
- por. Jan Tabeau wrzesień 1944 – styczeń 1945
- Referat IV (Kwatermistrzostwo)
- p.o. por. Czesław Sudlitz ps. „Hofman”, „Paw” 1940 – 1942
- Stanisław Morawiecki ps. „Sosna” lipiec 1942 – styczeń 1945
- Referat V i VI (Łączność i BIP)
- ppor. Stanisław Jańczak ps. „Józef” 15 stycznia 1940 – 2 lipca 1942
- pchor. Antoni Szewczyk ps. „Wiesław” lipiec 1942 – styczeń 1945
- Kedyw
- pchor. Jan Molenda ps. „Sewer” 15 stycznia 1940 – 12 lipca 1942 (rozstrzelany)
- ppor. Jerzy Dąbkowski ps. „Longin” lipiec 1942 – ??
- por. Władysław Molenda ps. „Grab” 1 maja 1944 – styczeń 1945
- Referat Lotniczy
- st. sierż. pil. Władysław Węgrzynek styczeń 1940 – styczeń 1945
- Referat Przerzutów Powietrznych
- ppor. Ignacy Pisarski ps. „Maria” 1943 – 1 kwietnia 1944
- pchor. Zygmunt Bogacz ps. „Maruda” kwiecień 1944 – styczeń 1945
- Referat Wojskowej Służby Kobiet (WSK)
- b.d.
- Referat Wojskowej Służby Ochrony Powstania (WSOP)
- Stanisław Borowiecki ps. „Rachuj”
- oficer Obwodu ds. artylerii
- kpt. Władysław Szymański ps. „Korwin” 15 stycznia 1940 – 19 czerwca 1944 (rozstrzelany)
- oficer Obwodu ds. saperów
- ppor. Zygmunt Czyż ps. „Skiba” 15 stycznia 1940 – lipiec 1942
- por. NN ps. „Deska” lipiec 1942 – styczeń 1945
- oficer Obwodu ds. zleceń
- por. Julian Szczuka „Zenon”
Podobwody (rejony)
Obwód Kozienice AK liczył 5 podobwodów (rejonów):
- Podobwód I „Południe” (Puławy, Góra Puławska) – zlikwidowany w lipcu 1942 albo październiku 1943
- komendant por. Jan Zawadzki ps. „Gerwazy” do lipca 1942
- Placówka nr 1
- Placówka nr 2 (Góra Puławska)
- Placówka nr 3
- Placówka nr 4
- Placówka nr 5
- komendant por. Jan Zawadzki ps. „Gerwazy” do lipca 1942
- Podobwód IA – powołany po likwidacji Rejonu I w 1942 albo 1943
- Podobwód II „Wschód” (Gniewoszów, Sieciechów)
- komendant kpt. Franciszek Polkowski ps. „Grab”, „Jastrząb” styczeń 1940 – 20 lipca 1942
- komendant ppor. Franciszek Rechowicz ps. „Styr” lipiec 1942 – styczeń 1945
- Placówka nr 6
- Placówka nr 7 (Sieciechów) – ppor. Franciszek Rechowicz ps. „Styr” lipiec 1942 – styczeń 1945
- Placówka nr 8
- Placówka nr 9
- Placówka nr 10
- Podobwód III „Zachód” (Mąkosy)
- komendant – inż. Czesław Sudlitz ps. „Hofman”, „Paw”
- Placówka nr 11
- Placówka nr 12
- Placówka nr 13
- Placówka nr 14 (Brzeźnica) – pchor. Bolesław Krakowiak ps. „Bilof” styczeń 1940 – czerwiec 1942
- Placówka nr 15
- komendant – inż. Czesław Sudlitz ps. „Hofman”, „Paw”
- Podobwód IV „Centrum” (Pionki, Garbatka)
- komendant ppor. Zygmunt Czyż ps. „Skiba”
- komendant por. Stanisław Grabowski ps. „Bonifacy”
- Placówka nr 21
- Placówka nr 22
- Placówka nr 23
- Placówka nr 24
- Placówka nr 25
- Podobwód V „Północ” (Głowaczów, Grabów nad Pilicą, Magnuszew)
- komendant Stefan Mika ps. „Bażant” (od stycznia 1940 do czerwca 1942; potem przeniesiony do dyspozycji obwodu)
- komendant kpt. Roman Siwek ps. „Helena” (od lipca 1942 do 1944; zginął podczas Akcji Burza)
- p.o. komendanta Stefan Banaszkiewicz (przejął obowiązki po śmierci „Heleny” do stycznia 1945; wcześniej z-ca komendanta)
- komendant mjr Władysław Komórek ps. „Lucjan”
Przypisy
- ↑ Borzobohaty 1988 ↓, s. 135.
- ↑ Wnuk 2007 ↓, s. 268.
Bibliografia
- Struktura Organizacyjna Armii Krajowej, Marek Ney-Krwawicz w: „Mówią wieki” nr 9/1986.
- Wojciech Borzobohaty: „Jodła” Okręg Radomsko–Kielecki ZWZ–AK 1939-1945. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Pax”, 1988. ISBN 83-211-0901-2.
- Rafał Wnuk: Atlas polskiego podziemia niepodległościowego 1944-1956 = The atlas of the independence underground in Poland 1944-1956. Warszawa: Lublin: Instytut Pamięci Narodowej. Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2007. ISBN 978-83-60464-45-8.
