Obowiązywanie prawa
Prawo może obowiązywać w następujących sensach:
- w sensie systemowym (formalnym)
W sensie systemowym obowiązuje to prawo, jakie uznaje się za obowiązujące zgodnie z oficjalnie przyjętą w danym państwie konwencją (formułą) tudzież które jest obowiązujące według niego samego albo prawa, jakie wcześniej zostało uznane za obowiązujące[1].
- w sensie faktycznym (behawioralnym, socjologicznym, społecznym, objawowym, „realnym”)
W sensie faktycznym obowiązuje to prawo, jakie jest przez jego adresatów faktycznie (w znaczeniu rzeczywiście) przestrzegane i/lub przez organy władzy publicznej faktycznie stosowane/egzekwowane[1].
- w sensie aksjologicznym (merytorycznym)
W sensie aksjologicznym obowiązuje to prawo, jakie pozostaje w zgodzie z jakimś porządkiem aksjologicznym, wartościami, ocenami (np. moralnością)[1].
- w sensie tetycznym
W sensie tetycznym prawem obowiązuje prawo, którego przestrzeganie (posłuch wobec którego) zapewnione jest groźbą użycia przymusu, ewentualnie autorytetem, jaki za nim – tym, kto je ustanowił lub kto czuwa nad stosowaniem się do niego – stoi[2].
Aspekty (zakresy) obowiązywania prawa
- zakres terytorialny (przestrzenny) - na jakim terytorium
- zakres czasowy (temporalny) - w jakim czasie
- zakres personalny (osobowy) - kogo
- zakres przedmiotowy - w jakich kwestiach/materiach[3].
Zobacz też
Przypisy
Bibliografia
- Maciej Koszowski, Dwadzieścia osiem wykładów ze wstępu do prawoznawstwa, Wydawnictwo CM, Warszawa 2019, ISBN 978-83-66704-82-4.