Nornik sosnowy
Microtus pinetorum[1] | |||
(Le Conte, 1830) | |||
Systematyka | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Typ | |||
Podtyp | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Infragromada | |||
Rząd | |||
Podrząd | |||
Infrarząd | |||
Nadrodzina | |||
Rodzina | |||
Podrodzina | |||
Plemię | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
nornik sosnowy | ||
Synonimy | |||
| |||
Podgatunki | |||
| |||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[12] | |||
Nornik sosnowy[13] (Microtus pinetorum) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Zasięg występowania
Nornik sosnowy występuje w środkowo-wschodniej Ameryce Północnej zamieszkując w zależności od podgatunku[14]:
- M. pinetorum pinetorum – południowa Wirginia, skrajne wschodnie Tennessee, Karolina Północna, Karolina Południowa, południowo-wschodnia Missisipi, południowa Alabama i większa część Georgii, Stany Zjednoczone.
- M. pinetorum auricularis – południowa Indiana, południowo-zachodnie Ohio, skrajnie południowo-wschodnia Missouri, większość Kentucky, wschodnie i południowe Arkansas, większość Tennessee, wschodni Teksas, Luizjana, Missisipi, północna Alabama i północno-zachodnia Georgia, Stany Zjednoczone.
- M. pinetorum carbonarius – skrajne południowo-wschodnie Ohio, skrajnie zachodnia Wirginia Zachodnia, wschodnie Kentucky i wschodnie Tennessee, Stany Zjednoczone.
- M. pinetorum nemoralis – skrajna południowo-wschodnia Minnesota, południowo-zachodni Wisconsin, Iowa, południowo-wschodnia Nebraska, wschodnia Kansas, Missouri, wschodnia Oklahoma, Arkansas i północno-wschodni Teksas, Stany Zjednoczone.
- M. pinetorum parvulus – południowa Georgia i północna Floryda, Stany Zjednoczone.
- M. pinetorum scalopsoides – skrajne południowe Ontario i skrajnie południowy Quebec, Kanada oraz od południowego Wisconsin i Illinois na wschód do wybrzeża Oceanu Atlantyckiego i od skrajnego południowo-zachodniego Maine do południowej Wirginii, Stany Zjednoczone.
- M. pinetorum schmidti – zachodnio-środkowe Wisconsin, Stany Zjednoczone.
Taksonomia
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1830 roku amerykański przyrodnik John Eatton Le Conte nadając mu nazwę Psammomys pinetorum[2]. Holotyp pochodził prawdopodobnie ze starej plantacji rodziny LeConte niedaleko Riceboro w Georgii[15].
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają siedem podgatunków[14].
Etymologia
- Microtus: gr. μικρος mikros „mały”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”[16].
- pinetorum: łac. pinetorum „sosnowy, z sosny”, od pinus „sosna”[17].
- auricularis: średniowiecznołac. auricularis „ucho, uszaty”, od łac. auricula „uszko”, od auris „ucho”; przyrostek zdrabniający -ulus[17].
- carbonarius: łac. carbonarius „piec na węgiel drzewny” (tj. „czarny”), od carbo, carbonis „węgiel drzewny”[17].
- nemoralis: łac. nemoralis „z lasu, z gaju”, od nemus „gaj, las z polanami i łąkami”, od gr. νεμος nemos „gaj, pastwisko”, od νεμω nemō „jechać na pastwisko”[17].
- parvulus: łac. parvulus „malutki”, od parvus „mały”; przyrostek zdrabniający -ulus[17].
- scalopsoides: gr. σκαλοψ skalops, σκαλοπος skalopos „kret”, od σκλλω skallō „kopać”[18]; -οιδης -oidēs „przypominający”[19].
- schmidti: Franklin J.W. Schmidt (1901–1935), amerykański przyrodnik[7].
Morfologia
Długość ciała (bez ogona) 63–110 mm, długość ogona 17–25 mm, długość tylnej stopy 13–19 mm; masa ciała 25–38 g[20]. Futro brązowe, na brzuchu białe lub srebrne. Bardzo małe oczy, uszy i ogon. Przednie pazury przystosowane do kopania.
Ekologia
Aktywne zarówno w dzień, jak i w nocy. Mieszkają w norach wykopanych na głębokość ok. 10 cm. Czasem zajmują opuszczone nory myszy, kretów lub dużych ryjówek. Żywią się głównie roślinami – bulwami, korzonkami, liśćmi, jagodami, orzechami. Zjada też owady. Jesienią gromadzą zapasy na zimę.
Monogamiczne. Rozmnażają się kilka razy w roku, najczęściej późną wiosną i wczesnym latem. Po trwającej 3 tygodnie ciąży samica rodzi 1-13 młodych (zazwyczaj 3-7). Młode są karmione mlekiem przez 17 dni. Zazwyczaj dożywają 3 miesięcy, na wolności żyją maksymalnie rok. Najstarszy osobnik w niewoli żył nieco poniżej 3 lat.
Przypisy
- ↑ Microtus pinetorum, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b J.E. Le Conte. Description of a new genus of the order Rodentia. „Annals of the Lyceum of Natural History of New York”. 3, s. 133, 1828–1836. (ang.).
- ↑ J.J. Audubon & J. Bachman. Descriptions of new species of quadrupeds inhabiting North America. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 1 (7), s. 97, 1843. (ang.).
- ↑ J.E. Le Conte. Description of three new species of American Arvicolae, with remarks upon some other American Rodents. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 6, s. 405, 1854. (ang.).
- ↑ S.F. Baird: General Report upon the Zoology of the Several Pacific Railroad Routes. Cz. 1: Mammals. Washington: A. P. Nicholson, 1858, s. 547 (przypis).
- ↑ A.H. Howell. Description of a new pine mouse from Florida. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 29, s. 83, 1916. (ang.).
- ↑ a b H.H.T. Jackson. A new pine mouse, genus Pitymys, from Wisconsin. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 54, s. 201, 1941. (ang.).
- ↑ C.O. Handley, Jr.. A new pine mouse (Pitymys pinetorum carbonarius) from the southern Appalachian mountains. „Journal of the Washington Academy of Sciences”. 42, s. 152, 1952. (ang.).
- ↑ J.A. Holman. Birds and mammals from the Pleistocene of Williston, Florida. „Bulletin of the Florida State Museum”. Biological Sciences. 5 (1), s. 10, 1959. (ang.).
- ↑ Bailey 1898 ↓, s. 90.
- ↑ Bailey 1898 ↓, s. 89.
- ↑ F. Cassola , Microtus pinetorum, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-2 [dostęp 2021-12-02] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 238. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 360. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microtus (Pitymys) pinetorum. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-02].
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 424, 1904. (ang.).
- ↑ a b c d e The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 204.
- ↑ Jaeger 1944 ↓, s. 152.
- ↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 335–336. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
Bibliografia
- V.O. Bailey. Descriptions of eleven new species and subspecies of voles. „Proceedings of the Biological Society of Washington”. 12, s. 85–90, 1898. (ang.).
- Edmund C. Jaeger , Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).
- Microtus pinetorum. Animal Diversity Web. [dostęp 2010-09-25]. (ang.).