Norma czasu pracy (t) – norma określająca konieczny czas trwania operacji. Służy również do oszacowania powierzchni produkcyjnej zakładu pracy.

t = (tpz/n) + tj

n – liczba sztuk

Można wyróżnić czas pracy:

• normowany
• nienormowany.

• tj – czas jednostkowy – czas przypadający na wykonanie danej operacji w procesie technologicznym wyrobu;
• tw – czas wykonania: czas przypadający na jednorazowe wykonanie czynności wiążących się z daną operacją (tw = tg + tp);
  • tg – czas główny (czas w którym zmienia się kształt i wymiar);
  • tp – czas pomocniczy (np. zamocowanie przedmiotu, uruchomienie obrabiarki), który zależy od kształtu i wymiaru przedmiotu;
  • tu – czas uzupełniający (tu = to + tf);
  • to – czas obsługi (to = tot + too);
  • tot – czas obsługi technicznej;
  • too – czas obsługi organizacyjnej: czas związany z organizacją pracy na stanowisku (czyszczenie i smarowanie maszyny, usuwanie wiórów);
  • tf – czas potrzeb fizjologicznych:
    • tfo – czas na odpoczynek;
    • tfn – czas potrzeb naturalnych.

Czasy określane są w minutach.

• tk – czas kalkulowany, czyli potrzebny na operację dla jednego przedmiotu.

tk = (tpz/n) + tj
tk = (tpz/n) + tg + tp + to + tf

• tpz – czas przygotowawczo-zakończeniowy: liczony na podstawie czynności wymaganych do przygotowania i zakończenia danej operacji, w procesie technologicznym danego wyrobu.