Nil

Nikołaj Isakowicz
Arcybiskup jarosławski i rostowski
Kraj działania	Imperium Rosyjskie
Data i miejsce urodzenia	1799 Mohylew
Data śmierci	21 czerwca 1874
Arcybiskup jarosławski i rostowski
Okres sprawowania	1853–1874
Wyznanie	prawosławne
Kościół	Rosyjski Kościół Prawosławny
Inkardynacja	Eparchia jarosławska i rostowska
Śluby zakonne	22 sierpnia 1825
Diakonat	27 sierpnia 1825
Prezbiterat	29 sierpnia 1825
Chirotonia biskupia	8 grudnia 1835

Nil, imię świeckie Nikołaj Fiodorowicz Isakowicz (ur. 1799 w Mohylewie, zm. 9 czerwca^?/21 czerwca 1874) – biskup Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego.

Ukończył seminarium duchowne w Mohylewie. W 1825 ukończył studia teologiczne w Moskiewskiej Akademii Duchownej. 22 sierpnia tego roku złożył wieczyste śluby mnisze, 27 sierpnia został wyświęcony na hierodiakona, zaś 29 sierpnia – na hieromnicha. 5 września 1829 został skierowany do seminarium duchownego w Czernihowie na stanowisko inspektora. Od 1830 był rektorem seminarium duchownego w Jarosławiu, z godnością archimandryty.

8 grudnia 1835 miała miejsce jego chirotonia na biskupa wiackiego i słobodzkiego. Po trzech latach został przeniesiony na katedrę irkucką i nerczyńską. W 1840 otrzymał godność arcybiskupią. W Irkucku założył pustelnię, nazwaną następnie Niłowską. Przeprowadził również uroczystość odkrycia relikwii kanonizowanego następnie Sofroniusza (Krystalewskiego). Prowadził misję w środowiskach staroobrzędowców oraz wśród rdzennych ludów Syberii (Czukcze, Jakuci, Buriaci, Koriacy), w tym celu nauczył się miejscowych dialektów i koordynował prace nad przekładami ksiąg liturgicznych na zrozumiałe dla nawracanych ludów języki. Organizował nowe parafie na terenie eparchii irkuckiej (obejmującej niemal całą Syberię), w ciągu piętnastu lat sprawowania urzędu biskupa irkuckiego doprowadził do wzniesienia 70 nowych cerkwi. Zredagował obszerną pracę poświęconą buddyzmowi, skierowaną do przyszłych misjonarzy prawosławnych.

Od 1853 do śmierci pełnił urząd arcybiskupa jarosławskiego i rostowskiego. Na kilka lat przed śmiercią wybrał dla siebie miejsce pochówku – specjalnie na ten cel wzniesioną cerkiew przy pałacu biskupim w Jarosławiu.

Biskup Nil jest bohaterem opowiadania Nikołaja Leskowa Na krańcu świata, poświęconego duchowieństwu prowadzącemu działalność misyjną wśród rdzennych ludów Syberii^[1].

• Biogram w bazie prawosławia rosyjskiego