Niemcy Wschodnie
 Mapa Niemiec Wschodnich | |
| Zajmowane jednostki administracyjne |
Brandenburgia |
|---|---|
Niemcy Wschodnie (niem. Ostdeutschland) – wieloznaczne pojęcie oznaczające obszary należące w różnych okresach historii do Niemiec, a znajdujące się na wschodzie kraju.
Zakres terminu
W literaturze i języku potocznym występują następujące zakresy terminu:
- Do końca II wojny światowej pojęcie to oznaczało tereny położone na wschód od Łaby, jak również prowincje pruskie położone na wschód od Odry[1].
- Po zakończeniu wojny, a w szczególności po podziale Niemiec w 1949 roku pojęcie było używane również do opisania Niemieckiej Republiki Demokratycznej[1]. Jednak oficjalnie w Niemczech Zachodnich pojęcie to oznaczało tak zwane wschodnie ziemie, utracone przez Trzecią Rzeszę po 1945 roku i odnoszono się tam do nich w sposób „rewizjonistyczny”[2].
- Od 1990 roku po zjednoczeniu Niemiec pojęcie oznacza (w szczególności w Niemczech Zachodnich) landy utworzone na terenie byłej NRD. Pojęcie „Niemcy Wschodnie” używane jest w Niemczech w pierwotnym znaczeniu głównie przez organizacje przesiedleńcze, często z towarzyszącymi przymiotnikami „dawne”, „historyczne”[1]. Użycie terminu „Niemcy Wschodnie” w stosunku do nowych landów jest pewną niepisaną umową, stosowaną ze względów praktycznych; inne terminy, takie jak „pięć nowych krajów federacji” czy skrót o ironicznym zabarwieniu FNL (fünf neue Länder) są zbyt długie lub niepoważne[3].
Pojęcie Niemiec Wschodnich nigdy nie było jednoznaczne, według Klausa Zernacka było stosowane do różnych celów, często o charakterze bieżącym[2]. Określało bądź to wschodnie tereny niemieckiego obszaru językowego na terenie państwa niemieckiego i odnosiło się w szczególności do historii i kultury Niemiec, rdzennej na tych obszarach[1]. Niektórzy naukowcy (na przykład Jan Maria Piskorski) postulują ograniczenie pojęcia do współczesnych realiów geopolitycznych[4]. Na umowność tego pojęcia zwraca również uwagę Hartmut Boockmann, wskazując, że geograficzny środek współczesnej Republiki Federalnej Niemiec znajduje się w okolicach Mühlhausen w Turyngii, czyli na terytorium zwanym „Niemcy Wschodnie”, a równie „wschodnioniemieckie” miasto Eisenach jest położone 160 km na południe[3].
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d Ostdeutschland. OMR Lexikon. [dostęp 2018-07-10].
- ↑ a b Klaus Zernack. Pojęcie historyczne „Niemcy Wschodnie” a niemiecka Landgeschichte. „Przegląd Zachodni”. 4 (1993). s. 25. Poznań.
- ↑ a b Hartmut Boockman. Gdzie leżą „Niemcy Wschodnie”? Niemcy i ich historia we wschodniej części Europy Środkowej. „Przegląd Zachodni”. 4 (1993). s. 13. Poznań.
- ↑ Jan M. Piskorski. Gdzie znajdują się Niemcy Wschodnie?. „Przegląd Zachodni”. 4 (1993). s. 11. Poznań.