Adiantum właściwe
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Klasa | |
Podklasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
adiantum właściwe |
Nazwa systematyczna | |
Adiantum capillus-veneris L. Sp. Pl. 2. 1096. 1753 | |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |
Adiantum właściwe[4], a. włos Wenery[5], niekropień właściwy[6] (Adiantum capillus-veneris) – gatunek paproci z rodziny orliczkowatych. Jest szeroko rozprzestrzeniony na świecie. Występuje w zachodniej Azji, w południowej Europie, Afryce i w obydwu Amerykach[7]. W Polsce jest czasami uprawiany jako roślina doniczkowa[8], czasami przejściowo dziczeje jako efemerofit[6].
Morfologia
- Pokrój
- Tworzy luźne kępy i posiada pełzające kłącze. W uprawie doniczkowej zwykle nie przekracza wysokości 40 cm przy szerokości 60 cm.
- Liście
- Nieparzysto-pierzasto 2 lub 3-krotnie złożone z delikatnych, jasnozielonych, trójkątnych, na szczycie wykrawanych listków przypominających wyglądem liście miłorzębu dwuklapowego. Długość całego liścia wynosi 20–30 cm i ma on charakterystycznej barwy ciemnogranatowy ogonek.
- Zarodnie
- Owalnego kształtu na spodniej stronie zawiniętych brzegów listków.
Uprawa
- Wymagania. Roślina nie jest trudna w uprawie, ale nie lubi zmiany miejsca. Nie lubi też silnego oświetlenia, dobrze rośnie przy północnym oknie. Wymaga bardzo dużej wilgotności powietrza. Jest wrażliwa na zanieczyszczenia powietrza dymem tytoniowym i wyziewami z pieców. Temperatura nie powinna spaść poniżej 10 °C, roślina źle znosi temperatury powyżej 21 °C przy suchym powietrzu, w szklarni jednak, gdzie panuje duża wilgotność dobrze rośnie również przy dużo wyższej temperaturze. Nie należy liści nabłyszczać. Dobrze pielęgnowana jest rośliną długowieczną. Jeżeli zapomnieliśmy podlać i liście uschną, to po jakimś czasie roślina odrośnie z podziemnych kłączy jeśli będziemy je podlewać.
- Sposób uprawy. Najlepsza jest dobra ziemia torfowa. Podlewać należy tak często, by była ona stale wilgotna, ale nie zalana wodą. Zimą w ogrzewanych pomieszczeniach należy ją codziennie zraszać wodą, zabieg ten równocześnie pozwoli utrzymać liście w czystości. W lecie co 2 tygodnie nawozimy słabą dawka nawozu wieloskładnikowego.
- Rozmnażanie. Można poprzez podział rozrośniętych kęp, jednak często się to nie udaje. Najlepiej rozmnażać przez zarodniki powstające na dolnej stronie listków. Należy je wysiewać wiosną w rozmnażarce i trzymać w temperaturze 21 °C pod folią lub szkłem.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ The Pteridophyte Phylogeny Group , A community-derived classification for extant lycophytes and ferns, „Journal of Systematics and Evolution”, 54 (6), 2016, s. 563–603, DOI: 10.1111/jse.12229 .
- ↑ Adiantum capillus-veneris, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ Alicja Szweykowska, Jerzy Szweykowski (red.): Słownik botaniczny. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2003, s. 9. ISBN 83-214-1305-6.
- ↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.
- ↑ a b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2009-03-08].
- ↑ Elżbieta Zenkteler: Paprocie. Poznań: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1994, s. 98-100. ISBN 83-09-01604-2.
Bibliografia
- Dawid Longman: Pielęgnowanie roślin pokojowych. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1997. ISBN 83-09-01559-3.
- Tabaza. Adiantum włos Wenery. [dostęp 2009-03-15].
Identyfikatory zewnętrzne:
- BioLib: 61492
- EoL: 597687
- EUNIS: 150111
- Flora of China: 200003518
- Flora of North America: 200003518
- GBIF: 2651816
- identyfikator iNaturalist: 63916
- IPNI: 17009280-1
- ITIS: 17308
- NCBI: 13818
- Plant Finder: 285802
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): tro-26602671
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:325030-2
- Tela Botanica: 817
- identyfikator Tropicos: 26602671
- USDA PLANTS: ADCA
- CoL: B8VR9