Ten artykuł dotyczy religioznawstwa. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Niebo czy raj – mityczna kraina, lub jedna z krain stanowiących zaświaty. Kojarzona zazwyczaj z miejscem osiągnięcia stanu wiecznej szczęśliwości (stan ten i miejsce występuje pod różnymi nazwami w wielu różnych systemach wyznaniowych).

Według chrześcijan, muzułmanów i wyznawców judaizmu – stan wielkiej radości duszy spowodowany wiecznym przebywaniem z Bogiem oraz miejsce przebywania dusz w takim stanie. Niekiedy mówi się o wielu niebach – egipska kosmografia mówiła o 11 niebach, żydowska i muzułmańska o 7. Muzułmanie nazywają niebo Dżannah i uważają, że jest ono miejscem nie tylko rozkoszy duchowej, ale i cielesnej. Według kalwinizmu dusze mające się tam dostać zostały wyznaczone, pozostałe go nie osiągną.

 Główny artykuł: Niebo (katolicyzm).

Do nieba miałyby iść, według nauk Kościoła rzymskokatolickiego, osoby które się nawrócą przed śmiercią, czego może dokonać każdy z pomocą Boga. Nawrócenie jest procesem, a nie pojedynczym zdarzeniem lub aktem woli. Zewnętrznym objawem nawrócenia jest życie prawe i dobre oraz dokonanie aktu żalu za grzechy. Wszyscy godni przebywania w niebie osiągną pełnię szczęścia i miłości.

 Zobacz więcej w artykule Doktryna Świadków Jehowy, w sekcji Życie w niebie.

 Zobacz więcej w artykule Eschatologia Świadków Jehowy, w sekcji Niebo.

 Zobacz więcej w artykule Doktryna Świadków Jehowy, w sekcji Ziemia.

Świadkowie Jehowy uważają, że większości dobrych ludzi Bóg Jehowa obiecuje szczęśliwe życie wiecznie w raju na ziemi^[1]. Uważają, że Bóg wybrał też spośród ludzi tylko 144 000 jako tzw. „małą trzódkę”, klasę ludzi, którzy mają współkrólować z Jezusem Chrystusem w niebie (przez 1000 lat, po Armagedonie) nad żyjącym na ziemi społeczeństwem^[2][3][4]. Są oni powoływani od czasów Chrystusa aż do naszych czasów^[5].

 Osobny artykuł: Dżanna.

W niektórych odłamach buddyzmu istnieje 26 niebios zamieszkiwanych przez różnych bogów (dewów). Są to światy doskonalsze niż ludzki, gdzie jednak również występuje cierpienie (dukkha), choć o wiele mniej namacalne i bardziej subtelne, że niemal niezauważalne, aż do momentu, kiedy czas życia bogów się zakończy i nastąpi odrodzenie zgodnie z procesem reinkarnacji w innych światach samsary. Całkowity brak cierpienia występuje dopiero w stanie nirwany podczas Oświecenia. W niebiosach można się narodzić dzięki nagromadzeniu korzystnych karmicznie działań, a także zobaczyć je dzięki odpowiednio zaawansowanej medytacji.

W wiarach nordyckich znana jest Walhalla – miejsce przebywania poległych w chwale wojowników. U niektórych północnoamerykańskich Indian jest to analogicznie "Kraina Wiecznych Łowów". W religii Azteków funkcję nieba spełniają: Tamoanchan – świat bogini przyjemności Xochiquetzal, a także Omeyocan i Tlalocan. W Chinach raj lokalizowano najczęściej w górach Kunlun^[6] lub na legendarnej wyspie Penglai^[7].

 Główny artykuł: Wyraj.

Według wierzeń słowiańskich jest to bajeczna kraina w koronie kosmicznego drzewa (axis mundi) zwana Rajem lub Wyrajem, do której na zimę odlatują ptaki (tudzież czasem pod ich postaciami dusze ludzkie) i z której przychodzi wiosna. Wierzą oni, że z tego miejsca wele (dusza) za pomocą bocianów i lelków (wiosną i latem) oraz kruków (jesienią i zimą) trafiają na ziemię i wstępują do łon kobiet.

Słowianie znają również Nawię: krainę zaświatów do której podążają dusze zmarłych.

• Zaświaty
• Boska komedia
• czyściec
• nirwana
• piekło
• reinkarnacja
• utopia
• Nowe Jeruzalem
• Ha-olam ha-ba

• 31 Planów Istnienia. theravada.int.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-08-23)]. w buddyzmie
• Watchtower, Czym jest niebo? [online], jw.org [dostęp 2021-09-10] .
• ThomasT. Talbott ThomasT., Heaven and Hell in Christian Thought, [w:] Stanford Encyclopedia of Philosophy, CSLI, Stanford University, 17 lutego 2017, ISSN 1095-5054 [dostęp 2017-12-31]  (ang.). (Niebo i piekło w myśli chrześcijańskiej)
• Heaven (ang.), Routledge Encyclopedia of Philosophy, rep.routledge.com [dostęp 2023-05-12].