Nicodamidae
| Nicodamidae | |
| Simon, 1897 | |
 Przedstawiciel rodzaju Nicodamus | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina |
Nicodamidae |
Nicodamidae – rodzina pająków z infrarzędu pająków wyższych. Zalicza się do niej 27 opisanych gatunków. Występują w krainie australijskiej, zdecydowana większość w Australii.
Morfologia
Do rodziny tej należą pająki średnich i dużych rozmiarów. Dłuższy niż szeroki i nieco przypłaszczony od strony grzbietowej karapaks zaopatrzony jest w szerokie jamki i porośnięty szczecinkami[1]. Ubarwienie karapaksu jest jaskrawoczerwone[1][2]. Ośmioro niewielkich oczu ustawionych jest w dwóch prostych rzędach. Wszystkie pary z wyjątkiem przednio-środkowej zaopatrzone są kajakowatego kształtu tapetum. Wysoki nadustek opada ku dołowi. Pionowo ustawione szczękoczułki pozbawione są zębów na krawędzi tylnej, a na przedniej mają pojedynczy, duży ząb w części odsiebnej. Kształt wargi dolnej jest poprzeczny[1]. Barwa sercowatego sternum i co najmniej częściowo odnóży jest jaskrawoczerwona[1][2]. Czwarta para odnóży pozbawiona jest trichobotrium na nadstopiu, zaś pozostałe pary mają po jednym w tym miejscu[1].
Opistosoma (odwłok) samic, a zwykle też samców zaopatrzony jest w długie i sztywne szczecinki oraz trzy pary widocznych od strony grzbietowej przyczepów mięśni (sigillae)[1]. Siteczko przędne i grzebienie przędne nie występują[1][2], natomiast obecny jest duży, porośnięty szczecinkami stożeczek. Kądziołki przędne przednio-bocznej pary są dwuczłonowe[1] i wyróżniają się dużym poletkiem na stronie grzbietowej, które jest łyse z wyjątkiem rządka trzech lub czterech sztywnych, ciemnych szczecinek[1][2]. Kądziołki przędne tylno-środkowej są jednoczłonowe i stożkowate, zaś tylno-bocznej dwuczłonowe, wydłużone i pozbawione rozległych pólek przędnych[1].
Nogogłaszczki samca cechują się dużą i podzieloną apofizą dorsalną oraz wykształconymi sklerytami tegularnymi[1]. Narządy rozrodcze samicy charakteryzują dośrodkowo zwrócone ujścia przewodów zapładniających[2].
Rozprzestrzenienie
Rodzina endemiczna dla krainy australijskiej. Cztery gatunki z rodzaju Dimidamus występują na Nowej Gwinei, natomiast wszystkie pozostałe są endemitami Australii. Spośród nich 7 zamieszkuje Tasmanię, a pozostałe wyłącznie Australię kontynentalną[3].
Taksonomia
Takson ten wprowadzony został w 1897 roku przez Eugène’a Simona[4]. Przez dłuższy czas umieszczany był w nadrodzinie Araneoidea[2]. W 1995 roku Mark Stephen Harvey dokonał rewizji rodziny Nicodamidae, wyróżniając w niej pięć nowych rodzajów oraz dzieląc ją na podrodziny Nicodaminae i Megadictyninae. Sklasyfikował ją w nadrodzinie Amaurobioidea[1]. W 2016 roku Dimitar Dimitrow i współpracownicy na podstawie wyników analizy filogenetycznej wyróżnili Megadyctinidae jako osobną rodzinę, siostrzaną dla Nicodamidae; obie te rodziny sklasyfikowali w nowej nadrodzinie Nicodamoidea[2].
Do Nicodamidae należy 27 opisanych gatunków, sklasyfikowanych w 7 rodzajach[3]:
- Ambicodamus Harvey, 1995
- Dimidamus Harvey, 1995
- Durodamus Harvey, 1995
- Litodamus Harvey, 1995
- Nicodamus Simon, 1887
- Novodamus Harvey, 1995
- Oncodamus Harvey, 1995
Przypisy
- ↑ a b c d e f g h i j k l M.S. Harvey. The systematics of the spider family Nicodamidae (Araneae: Amaurobioidea). „Invertebrate Taxonomy”. 9 (2), s. 279-386, 1995. DOI: 10.1071/IT9950279.
- ↑ a b c d e f g D. Dimitrov, L.R. Benavides, M. A. Arnedo, G. Giribet, C.E. Griswold, N. Scharff, G. Hormiga,. Rounding up the usual suspects: a standard target-gene approach for resolving the interfamilial phylogenetic relationships of ecribellate orb-weaving spiders with a new family-rank classification (Araneae, Araneoidea). „Cladistics”. 33 (3), s. 221-250, 2017. DOI: 10.1111/cla.12165.
- ↑ a b Family: Nicodamidae. [w:] World Spider Catalogue [on-line]. World Spider Catalog Association, 2018. [dostęp 2020-11-18].
- ↑ E. Simon. Description d'arachnides nouveaux. „Annales de la Société Entomologique de Belgique”. 41, s. 8-17, 1897.