Ten artykuł dotyczy zawodu. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Niania (także: opiekun/opiekunka dziecka, niańka) – zazwyczaj kobieta zawodowo trudniąca się opieką oraz wychowywaniem cudzych dzieci, które nie są z nią biologicznie spokrewnione. Przeważnie zajmuje się dziećmi należącymi do jednej rodziny i pobiera za te czynności wynagrodzenie.

Dawniej niania była jedną ze służących w domu należącym do zamożnych pracodawców, zamieszkując tam na stałe. Współcześnie w zależności od sytuacji nianie mogą zamieszkiwać u pracodawców lub tylko do nich dojeżdżać na czas pracy. Zdarza się również, że dzieci dowożone są do domu niani, gdzie sprawuje ona nad nimi opiekę (podobnie jak w żłobku lub przedszkolu). W takim przypadku niania może sprawować opiekę jednocześnie na kilkorgiem dzieci należących do różnych pracodawców.

Współcześnie zawód ten dynamicznie się rozwija, wkraczając również w sferę wirtualną, pod postacią poradnictwa dla rodziców poprzez platformy społecznościowe, blogi i kanały internetowe^[1][2].

Zawód niani regulowany jest w polskim prawie na mocy ustawy o opiece nad dziećmi do lat 3^[3].

• mamka
• guwernantka
• elektroniczna niania