Nasiono, nasienie (łac. semen) – organ roślin nasiennych powstający z zapłodnionego zalążka i składający się z zarodka otoczonego tkanką zapasową i osłoniętego łupiną nasienną^[1]. Zarodek jest nowym organizmem roślinnym. Tkanka spichrzowa umożliwia wzrost zarodka w pierwszym okresie rozwoju, a łupina nasienna pełni funkcję ochronną^[2].

Poznaniem budowy nasion zajmowała się początkowo botanika ogólna. Z czasem wyodrębniły się odrębne nauki: karpologia i nasionoznawstwo.

Struktury składające się na nasiono to zarodek, łupina nasienna oraz tkanki spichrzowe. Tkanką spichrzową mogą być bielmo (endosperma), obielmo (perysperma) i inne rodzaje tkanek^[2]. U roślin nagozalążkowych materiał zapasowy nasiona stanowi bielmo pierwotne. Nasiona u okrytozalążkowych mogą występować jako bezbielmowe (materiały odżywcze gromadzone są w liścieniach), bielmowe i obielmowe^[1].

Nasiona nasiennych powstają z zalążka. Po zapłodnieniu komórki jajowej przez komórkę plemnikową powstaje zygota, z której wykształca się zarodek. Zarodek jest jedyną strukturą zawierającą materiał genetyczny obu osobników rodzicielskich^[2]. U nagonasiennych łupina nasienna tworzy się z diploidalnych komórek sporofitu, a bielmo z haploidalnych komórek gametofitu żeńskiego^[1]. U okrytonasiennych bielmo jest triploidalne. Ponieważ powstaje z połączenia z innym plemnikiem niż plemnik łączący się z komórka jajową, jest genetycznie różne od zarodka. Elementy nasienia rozwinięte są w różnym stopniu zależnie od gatunku. U dwuliściennych organem spichrzowym są najczęściej liścienie^[2].

Ze względu na główny rodzaj substancji zapasowych nasiona dzielone są na mączyste i oleiste. W nasionach mączystych podstawowym materiałem zapasowym jest skrobia, w nasionach oleistych są to tłuszcze. Niekiedy wyróżnia się również nasiona białkowe, gromadzące znaczne ilości zarówno białek jak i tłuszczów. Większość roślin (około 90%) to nasiona oleiste. W nasionach zgromadzone są również zapasy soli mineralnych. Fityna występująca w nasionach, zapewnia rozwijającemu się zarodkowi jony Mg²⁺, Ca²⁺, K⁺ oraz fosforany^[2].

 Osobny artykuł: Rozsiewanie.

Nasiona jako formy przetrwalnikowe roślin służą do rozmnażania i rozprzestrzeniania się. Rozsiewanie nasion może zachodzić na kilka sposobów^[3]:

• autochoria:
  • barochoria
  • blastochoria
  • ballochoria
  • herpochoria
• allochoria
  • hydrochoria
  • anemochoria
  • zoochoria (np. ornitochoria)
  • hemerochoria
• atelochoria

Wartość plonu jest zależna od jakości nasion użytych do siewu. Wraz z rozwojem rolnictwa rozwijały się również badania i metody oceny jakości nasion. Szczególny rozwój w tej dziedzinie nastąpił w XIX wieku, wraz z powstaniem pierwszych stacji kontroli nasion (w 1869 r. w Rydze). Przy ocenie jakości nasion uwagę zwraca się na ich czystość, zdolność kiełkowania, dorodność, czyli sposób wykształcenia, zdrowotność i cechy odmianowe. Czystość nasion zmniejsza zachwaszczenie upraw. Odpowiednia zdolność kiełkowania gwarantuje szybkie i równomierne wschody. Z dorodnych nasion wyrastają odpowiednio silniejsze, dające większy plon rośliny. Dobra zdrowotność nasion ogranicza występowanie chorób i szkodników. Czystość nasion pod względem cech odmianowych gwarantuje odpowiedni dobór roślin do warunków siedliskowych uprawy^[4].

• kiełkowanie
• owoc
• diaspora (botanika)

• Seed Information Database. Royal Botanic Gardens, Kew. – baza danych o nasionach