Muzeum Prasy Śląskiej w Pszczynie
Państwo | |
---|---|
Województwo | |
Miejscowość | |
Adres |
Ulica Piastowska 26 |
Data założenia |
1985 |
Dyrektor | |
Położenie na mapie Pszczyny | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa śląskiego | |
Położenie na mapie powiatu pszczyńskiego | |
Położenie na mapie gminy Pszczyna | |
49°58′42″N 18°56′45″E/49,978333 18,945833 | |
Strona internetowa |
Muzeum Prasy Śląskiej im. Wojciecha Korfantego w Pszczynie – muzeum założone w 1985 roku z inicjatywy Towarzystwa Miłośników Ziemi Pszczyńskiej, znajdujące się w Pszczynie przy ulicy Piastowskiej 26 w kamienicy z przełomu XVIII i XIX wieku.
Historia
Budynek, w którym mieści się muzeum, powstał na przełomie XVIII i XIX wieku poza murami miasta[1]. Ostatnim właścicielem przed II wojną światową był Żyd Moritz, który prowadził tu zakład mięsny[1]. Zniszczoną kamienicę przed wyburzeniem uratował pierwszy kustosz i dyrektor muzeum Aleksander Spyra oraz członkowie Towarzystwa Miłośników Ziemi Pszczyńskiej[1].
Muzeum zostało otwarte 5 lipca 1985 roku[2] w 140. rocznicę wydania pierwszej polskiej gazety na Górnym Śląsku – „Tygodnika Polskiego Poświęconego Włościanom”, wydawanego w Pszczynie w latach 1845—1846[3]. Autorami scenariusza ekspozycji byli Józef Mądry i Aleksander Spyra[4]. Do 1995 roku muzeum było zarządzane przez działaczy Miłośników Ziemi Pszczyńskiej[5]. 7 września 1990 roku nadano muzeum imię Wojciecha Korfantego[2]. W 1995 roku obiekt z wyposażeniem przeszedł na własność gminy[5]. W 2001 roku, uchwałą Rady Miejskiej w Pszczynie, opiekę nad muzeum ponownie objęło Towarzystwo Miłośników Ziemi Pszczyńskiej[5]. Od 19 października 2006 roku Muzeum Prasy Śląskiej im. Wojciecha Korfantego w Pszczynie znajduje się na trasie Szlaku Zabytków Techniki Województwa Śląskiego. W maju 2017 roku zakończył się kolejny, trwający pół roku remont siedziby muzeum. Sfinansowany przez urząd gminy objął: konserwację konstrukcji dachu, wymianę podłóg, stolarki okiennej i modernizację centralnego ogrzewania[6]. Zmieniono również układ ekspozycji[6].
Zbiory
W muzeum zgromadzono eksponaty obrazujące dawną technikę drukarską, takie jak: maszyny drukarskie, urządzenia introligatorskie oraz linotyp. W muzeum znajdują się gazety wydawane przez Wojciecha Korfantego, Stanisława Ligonia i Karola Miarkę.
Izba u Telemanna
Na piętrze znajduje się sala nazywana Izbą u Telemanna[7]. Jej nazwa pochodzi od nazwiska Georga Philippa Telemanna i ma upamiętnić pobyt kompozytora w latach 1705–1709 na dworze książąt pszczyńskich[8]. W sali nie tylko są zgromadzone instrumenty muzyczne z terenu Górnego Śląska, ale pełni ona również rolę sali koncertowej[7]. Jednym z najcenniejszych eksponatów są organy pozytyw z drewnianego kościółka św. Jadwigi w Pszczynie[9]. Izba powstała w 1977 roku i mieściła się przy ul. Ratuszowej 1. W 1996 roku została przeniesiona do Muzeum Prasy Śląskiej i tam mieści się do dzisiaj[7]. Może pomieścić 40 osób, odbywały się tu od 1997 roku Dialogi Poezji i Muzyki – Plesna Civitas (Miasto Pszczyna), które w 2007 roku przemianowano na Wielkopostne Dialogi Poezji i Muzyki – Plesna Civitas[10].
- Górnoślązak wydawany w latach 1901-1933 przez Wojciecha Korfantego
- Tygodnik Polski Poświęcony Włościanom numer 1 z roku 1845
Tablica pamiątkowa
3 lutego 2007 roku nastąpiło odsłonięcie na ścianie muzeum tablicy pamiątkowej, upamiętniającej „Tygodnik Polski Poświęcony Włościanom”[11]. Została ona tu przeniesiona z budynku, w którym znajdowała się kiedyś drukarnia Lokayów[11]. Zawieszona w 1985 roku, w 2006 roku została zdjęta, ponieważ właściciel kamienicy podjął decyzję o jej usunięciu z powodu remontu[11]. Wykonana z brązu tablica została ufundowana przez Towarzystwo Miłośników Ziemi Pszczyńskiej[11].
Oficyna Drukarska
Oficynę Drukarską założył w 1982 roku Aleksander Spyra jako drukarnię przymuzealną, działającą w budynku muzeum[12]. Od 2005 roku prowadzi ją jego syn Zdzisław. Początkowo wykonywano druki, korzystając z maszyn i ręcznego składu[12]. Wydawano w ten sposób lokalne gazety m.in. „Głos Pszczyński”, od 1990 roku „Pszczyński Niezależny Orędownik Kulturalny"[5], a także wydawnictwa Biblioteki Śląskiej i Uniwersytetu Śląskiego[12]. Z czasem zakupiono maszyny offsetowe[12].
Przypisy
- ↑ a b c Pszczyna. W gabinecie Wojciecha Korfantego – Otwarty Przewodnik Krajoznawczy [online], www.krajoznawcy.info.pl [dostęp 2018-10-25] (pol.).
- ↑ a b Pszczyna wczoraj i dziś, b.r.w., Agencja Rozwoju i Promocji Ziemi Pszczyńskiej Sp. z o.o., s. 18, ISBN 83-912408-3-5.
- ↑ U. Jakubowska "’Tygodnik Polski’ poświęcony włościanom: (Pszczyna 1845-1846)", Jerzy Pośpiech, Artur Wycisk: [recenzja] Kwartalnik Historii Prasy Polskiej 24/3, s. 92-93.
- ↑ D. Rott Muzeum Prasy... s. 145.
- ↑ a b c d D. Rott Muzeum Prasy ... s. 146.
- ↑ a b Katarzyna Granda , Pszczyna: Muzeum Prasy Śląskiej jest po remoncie. W ten weekend wejście o połowę tańsze, „Dziennikzachodni.pl” [dostęp 2018-10-25] (pol.).
- ↑ a b c Izba u Telemanna [online], www.muzeumprasy.pl [dostęp 2018-10-26] (pol.).
- ↑ A. Spyra Izba u Telemanna: salka muzyki kameralnej: ekspozycja dawnych instrumentów muzycznych, Pszczyna 2008, ISBN 987-83927429-5-1.
- ↑ Julian Gembalski , Zabytkowy pozytyw z Muzeum Prasy Śląskiej w Pszczynie – historia i problemy rekonstrukcji, Grzegorz Poźniak, Piotr Tarlinski (red.), „Śląskie Organy III”, Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego, 2013, s. 55–64, ISBN 978-83-63950-10-1 [dostęp 2018-10-30] .
- ↑ D. Rott Muzeum Prasy..., s. 145.
- ↑ a b c d Powtórne odsłonięcie [online], www.pszczynska.pl [dostęp 2018-10-26] .
- ↑ a b c d 30 lat Oficyny Drukarskiej, „www.pless.pl”, 20 grudnia 2011 [dostęp 2018-10-25] (pol.).
Bibliografia
- Towarzystwo Miłośników Ziemi Pszczyńskiej: Muzeum Prasy Śląskiej im. Wojciecha Korfantego w Pszczynie. [dostęp 2017-08-16]. (pol.).
- D. Rott Muzeum Prasy i Drukarstwa Śląskiego im. Wojciecha Korfantego w Pszczynie, Rocznik Prasoznawczy 2008, s. 145-148.