Dział Teatralno-Filmowy

Oddział Muzeum Historii Katowic
Siedziba muzeum, fot. 2017 r.
Państwo	Polska
Miejscowość	Katowice
Adres	ul. M. Kopernika 11 40-064 Katowice
Data założenia	21 listopada 2011
Zakres zbiorów	teatralia, biograficzne
Wielkość zbiorów	634 (2013)
Powierzchnia ekspozycji	120 m²
Kierownik	mgr Maria Katarzyna Gliwa
Położenie na mapie Katowic Dział Teatralno-Filmowy
Położenie na mapie Polski Dział Teatralno-Filmowy
Położenie na mapie województwa śląskiego Dział Teatralno-Filmowy
50°15′17,49″N 19°00′55,27″E/50,254858 19,015353

„Muzeum Barbary i Stanisława Ptaków” – muzeum w Katowicach, ekspozycja stała Działu Teatralno-Filmowego Muzeum Historii Katowic. Znajduje się w byłym mieszkaniu scenografki i kostiumolog Barbary Ptak oraz jej męża aktora i śpiewaka Stanisława Ptaka. Mieszkanie zachowane zostało w jego oryginalnej formie – dwupoziomowy apartament z wewnętrzną klatką schodową przy ulicy Mikołaja Kopernika 11. Ekspozycja ukazuje drogę twórczą Stanisława Ptaka. Są to fotografie z jego rozlicznych scenicznych wcieleń, kostiumy z realizacji spektaklu „Człowiek z La Manchy”, plakaty, dokumentacja przedstawień. Całości dopełniają liczne fotografie, pamiątki oraz otrzymane nagrody i wyróżnienia.

Dział gromadzi i opracowuje eksponaty związane z twórczością artystyczną Barbary Ptak (scenografie, projekty, kostiumy, dokumentacja), twórczością artystyczną Stanisława Ptaka (role teatralne – zapis elektroniczny, filmy, płyty itp.)

Dział za zadanie ma m.in. pozyskiwanie i gromadzenie eksponatów dla celów ekspozycyjnych i badawczych w następujących dziedzinach:

• twórczość artystyczna Barbary Ptak (scenografie, projekty kostiumów),
• twórczość artystyczna Stanisława Ptaka (role teatralne – zapis elektroniczny, filmy, płyty itp. dokumentacja),
• wyposażenie mieszkania artystów wraz z dokumentacją życia i twórczości,
• twórczość Konrada Swinarskiego i Ewy Starowieyskiej,
• zbiory teatralne i filmowe związane z Katowicami^[1].

Powierzchnia wystawowa obejmuje 240 m²^[2].

We wnętrzu oprócz ekspozycji stałej funkcjonuje „Galerią pod 11”- przestrzeń przeznaczona na wystawy zmienne oraz inne wydarzenia kulturalne: projekcje filmowe, prezentacje małych form teatralnych (spektakle i koncerty kameralne), sesje naukowe. Przedstawiana jest również twórczość uznanych katowickich i śląskich artystów. W Dziale odbywają się regularne spotkania „Przyjaciele Barbary i Stanisława” oraz inne wydarzenia kulturalne.

Kamienica w której mieści się Oddział Teatralno-Filmowy MHK została zaprojektowana w latach 20. XX wieku przez architekta i budowniczego Franciszka Manowskiego. Pod koniec lat 20. przeszła w ręce kupca Józefa Przybyły, za którego sprawą została oddana do użytku z końcem 1930 roku.

Przed rokiem 1945 lokale na pierwszym i drugim piętrze stanowiły jedno mieszkanie zajmowane przez rodzinę dyrektora generalnego Huty „Pokój” – Józefa Dangela. Na przestrzeni 260 m znajdowały się przestronne pokoje – po trzy na każdym poziomie. Pomieszczenia na pierwszym piętrze miały charakter reprezentacyjny: urządzono tam salon z jadalnią oraz przestronną kuchnię z balkonem i pomieszczeniem gospodarczym. Na górnej kondygnacji z balkonem niezależne pokoje tworzyły strefę prywatną. Tam też znajdowały się pomieszczenia służbowe, duży salon kąpielowy oraz przestronny hall zwieńczony neorenesansowym sufitem wykonanym z gipsowych kasetonów z sukcesem imitujących drewno. Oba poziomy łączyła wewnętrzna klatka schodowa ozdobiona witrażem.

Po 1945 roku, za sprawą rozporządzeń nowych władz, dwupoziomowe mieszkanie przedzielono ścianą.

W lipcu 2011 roku Muzeum Historii Katowic, dysponując prawem do lokalu przeprowadziło remont, którego efektem na nowo połączono mieszkania przywracając stan pierwotny.

Ekspozycja stała została udostępniona zwiedzającym 21 listopada 2011.

• B. Ptak: Stanisław Ptak. Jego listy. Jego miłość. Ich twórczość. Tradapress Drukarnia, Katowice 2007, ISBN 83-904135-9-0.