Langbahn Team – Weltmeisterschaft

Mutisia

Mutisia
Ilustracja
Mutisia latifolia
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Mutisioideae

Rodzaj

Mutisia

Nazwa systematyczna
Mutisia L.f.
Suppl. Pl.: 57, 373 (1782)[3][4]
Typ nomenklatoryczny

M. clematis Linnaeus f.[4]

Synonimy
  • Aplophyllum Cass.
  • Guariruma Cass.[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Mutisia acuminata
Mutisia ilicifolia

Mutisia – rodzaj roślin z rodziny astrowatych (Asteraceae). Obejmuje 63[5]–65[3] gatunków. Rośliny te występują w Ameryce Południowej, głównie w Andach na obszarze Chile i Argentyny, ale też dalej na północ sięgając po Kolumbię[6], a poza tym w Paragwaju, Urugwaju i południowo-wschodniej Brazylii i północno-wschodniej Argentynie[5]. Rosną w różnych formacjach zaroślowych i na terenach skalistych[6]. Liczne gatunki są pnączami co jest rzadkie wśród przedstawicieli astrowatych[6]. Kwiaty zapylane są zwykle przez owady, ale gatunki o kwiatach czerwonych zapylane są przez kolibry[5] (poza barwą adaptacją do tych zapylaczy jest tworzenie koszyczków zwisających o wydłużonych kwiatach rurkowatych)[6].

Niektóre gatunki uprawiane są jako rośliny ozdobne[6][5]. Za najbardziej mrozoodporny gatunek uznawany jest Mutisia oligodon, przy czym w okresie zimowym jego korzenie należy chronić przed nadmiarem wilgoci[6].

Nazwa rodzaju upamiętnia hiszpańskiego botanika i badacza przyrody Ameryki Południowej – José Celestino Mutisa (1732–1808)[6].

Morfologia

Mutisia clematis
Pokrój
Często pnącza, poza tym krzewy osiągające do 3 m wysokości[6] i półkrzewy[7].
Liście
Zimozielone i skrętoległe[6]. Blaszka wąsko lancetowata do jajowatej, całobrzega, ząbkowana, głęboko wcinana i klapowana, rzadko pierzasto złożona. W ostatnim przypadku oś liścia zawsze zakończona jest wąsem czepnym trzy- lub pięciokrotnie rozwidlonym, czasem też liście pojedyncze zakończone bywają wąsem czepnym[7].
Kwiaty
Zebrane w koszyczki wyrastające pojedynczo na końcach pędów lub naprzeciw liści. Koszyczki różnej wielkości – od drobnych po okazałe, prosto wzniesione lub zwisające. Kwiaty w koszyczkach wszystkie podobne i obupłciowe lub zróżnicowane na rurkowate wewnątrz i obupłciowe oraz języczkowate zewnętrzne i żeńskie. Okrywa rozmaicie u różnych gatunków wykształcona – krótko- lub długowalcowata, wąsko lub szeroko dzwonkowata, z listkami w wielu szeregach dachówkowato na siebie nachodzących. Osadnik (dno kwiatostanowe) nagie (bez plewinek), płaskie lub wypukłe[7]. Kwiaty języczkowate na brzegu koszyczka (jeśli są obecne) mają okazały płatek skierowany na zewnątrz koszyczka zwieńczony trzema ząbkami oraz drobny jeden lub dwa płatki z drugiej strony, silnie zredukowane. Płatki są żółte, pomarańczowe, różowe, fioletowe lub białe. Kwiaty rurkowate są zwykle żółte, także dwuwargowe, z jedną wargą trójząbkową na końcu i drugą złożoną z dwóch równowąskich łatek z reguły skierowanych prosto ku górze[7]. W kwiatach obupłciowych pręcików jest 5. Zalążnia jest dolna, jednokomorowa, z pojedynczym słupkiem rozwidlonym na końcu[6].
Owoce
Niełupki wrzecionowate, bruzdowane, z ośćmi puchu kielichowego spłaszczonymi, pierzastymi, białymi lub szarawymi[7].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z podplemienia Mutisiinae (Cass.) Dumort. (1829), plemienia Mutisieae Cass. (1819). i podrodziny Mutisioideae w obrębie rodziny astrowatych (Asteraceae)[8].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-05-05] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-05-05] (ang.).
  3. ↑ a b c d Mutisia L.f.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-05-05].
  4. ↑ a b Mutisia L.f.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-05-05].
  5. ↑ a b c d David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 127, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  6. ↑ a b c d e f g h i j Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 453. ISBN 0-333-73003-8.
  7. ↑ a b c d e K. Kubitzki (red.), The Families and Genera of Vascular Plants. Vol. VIII. Flowering Plants. Eudicots: Asterales, Berlin, Heidelberg, New York: Springer-Verlag, 2007, s. 108-109, ISBN 978-3-540-31050-1.
  8. ↑ Genus Mutisia L. f.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2021-05-05]. (ang.).
Quelle: https://pl.wikipedia.org/wiki/Mutisia