Mosty i wiadukty w Toruniu – obiekty inżynierskie na terenie Torunia.

Główne mosty w Toruniu to przeprawy przez Wisłę. Ponadto istnieją mosty przez Drwęcę i inne rzeki, wiadukty drogowe i kolejowe oraz przejścia dla pieszych.

Najstarszym mostem w Toruniu był drewniany most oddany do użytku w 1500 roku (według innych źródeł zbudowany pomiędzy 1497–1500)^[1][2][3]. Zaczynał się na wysokości ulicy Mostowej, przechodził przez Kępę Bazarową, a kończył na lewym brzegu Wisły, przynależącym do Polski^[4][2]. Był to drugi (po krakowskim) stały most przez Wisłę^[1]. Jego długość jest szacowana pomiędzy 620 a 670 metrów^[4]. Most wielokrotnie był uszkadzany^[2]. Z racji zbudowania w latach 1870–1873 mostu stalowego przez Wisłę w Toruniu, po pożarze z lipca 1877 roku nie został odbudowany^[5].

W 1873 roku otwarto pierwszy, kolejowo-drogowy most przez Wisłę – most kolejowy im. Ernesta Malinowskiego o charakterze łukowym. Wiązało się to z budową linii kolejowej z Poznania do Olsztyna i Wystrucia. Początkowo posiadał po jednym pasie drogowym i kolejowym, konieczne więc były „mijanki” przed wjazdem. W 1934 roku zamknięto most kolejowy dla ruchu kołowego (z racji wybudowania mostu drogowego w centrum) i położono drugi tor kolejowy. Most został wysadzony w powietrze w 1939 roku przez wycofujące się wojska polskie, następnie ponownie w 1945 roku przez wycofujące się wojska niemieckie, a w 1948 roku odbudowany. W latach 80. XX wieku zamieniono pierwsze i ostatnie przęsło mostu na konstrukcje nowoczesne, płaskie. Most jest użytkowany do dziś^{[potrzebny przypis]}.

11 listopada 1934 roku otwarto most drogowy im. Józefa Piłsudskiego^[6][7]. Pochodził on z rozebranego w latach 1928–1928 mostu kolejowego w Opaleniu koło Kwidzyna^[7]. Most został wysadzony 7 września 1939 roku przez wycofujące się wojska polskie^[8], następnie ponownie 30 stycznia 1945 roku przez wycofujące się wojska niemieckie^[9], a w latach 1946–1949 odbudowany^[10]. Przez lata stanowił wąskie gardło komunikacyjne w Toruniu^[10]. W latach 2020–2022 był remontowany^[11][12].

9 grudnia 2013 roku oddano do użytku most drogowy imienia gen. Elżbiety Zawackiej. Most ma dwa przęsła łukowe po 270 m długości oraz 30 m szerokości. Przęsła są wsparte na jednej podporze na środku Wisły. Całkowita długość trasy mostowej wynosi 4,1 km długości. Prace nad mostem rozpoczęto w listopadzie 2010 roku. Pierwotnie obiekt miał być oddany do użytku 4 lipca 2013 roku, jednak okres realizacji wydłużono w wyniku niskiego stanu wody i niesprzyjających warunków atmosferycznych. Koszt budowy mostu wraz z trasami dojazdowymi wyniósł 753 mln złotych^[13].

W 1893 roku oddano do użytku most na Drwęcy, łączący osiedle Kaszczorek ze wsią Złotoria^[14]. Do lat 70. XX wieku pełnił funkcję drogowe. Ze względu na zły stan w 1999 roku został rozebrany i zbudowany od nowa^[15]. W 2024 roku z powodu uszkodzenia drewnianej konstrukcji obiekt został zamknięty^[16].

Poza wyżej opisanymi mostami przez Wisłę i Drwęcę oraz mniejszymi obiektami przez inne rzeki w Toruniu. Znajduje się tu 42 innych dużych wiaduktów drogowych i kolejowych, w tym cztery na dużych węzłach drogowych:

Zdjęcie	Nazwa	Rok otwarcia	Remont	Jezdnia	Chodniki	Przeszkoda	Lokalizacja	Osiedle
	bezimienny	1898	2008	1	1	linia kolejowa nr 353	plac Pokoju Toruńskiego	Stare Miasto
	Kościuszki	1980	2003–2004 i 2016	2	2	linia kolejowa nr 353	ul. Kościuszki	Mokre
	bezimienny	ok. 1960	2017 – 2018	2	1	linia kolejowa nr 18	ul. Łódzka	Stawki
	bezimienny	2005		1	1	ul. Szczęśliwa	ul. Ligi Polskiej	Kaszczorek
	bezimienny	2011		2	brak	linia kolejowa nr 27	ul. Szosa Lubicka	Na Skarpie
	bezimienny	2013		2	2	linia kolejowa nr 18	Trasa Wschodnia	Rudak

Zdjęcie	Nazwa	Rok otwarcia	Remont	Jezdnia	Chodniki	Przeszkoda	Lokalizacja	Osiedle
	Krowi Mostek	po 1930	2017	1	1	linia kolejowa nr 18, 353 i 743	ul. Wiślana	Piaski/Podgórz
	bezimienny	2013		2	brak	droga krajowa nr 15, 80 i 91	plac Daszyńskiego/Trasa Wschodnia	Rubinkowo

Zdjęcie	Nazwa	Rok otwarcia	Remont	Linia kolejowa	Ilość torowisk	Elektryfikacja	Przeszkoda	Osiedle
	bezimienny	ok. 1873		353	2	tak	linia kolejowa nr 18	Podgórz
	bezimienny	ok. 1873	2015-2016	353	2	tak	ul. Cierpicka	Podgórz
	bezimienny	ok. 1900		246	1	brak	droga prowadząca do nadleśnictwa Olek	Barbarka
	bezimienny	1861	2013-2014	18, 353, 734	7	tak	plac Armii Krajowej	Piaski/Podgórz
	bezimienny	1861		18 i 353	4	tak	ul. Kujawska	Piaski/Stawki
	bezimienny	1944	2015-2016	353	2	tak	linia kolejowa nr 736	Katarzynka
	bezimienny	ok. 1973	2015-2016	353	2	tak	ul. Gniewkowska	Glinki

Zdjęcie	Nazwa	Rok otwarcia	Remont	Linia kolejowa	Ilość torowisk	Elektryfikacja	Przeszkoda	Osiedle
	tzw. Brama Kolejowa	1884		353	1	tak	plac Pokoju Toruńskiego, droga krajowa nr 15 i 80	Stare Miasto

Zdjęcie	Nazwa	Rok otwarcia	Jezdnia	Chodniki	Przeszkoda	Osiedle
	im. Marka Sudaka	2011[17]	1	brak	plac Daszyńskiego	Rubinkowo
	bezimienna	2015	1	1	ul. Skłodowskiej-Curie, tory tramwajowe	Rubinkowo

• Most stalowy z 1884 roku^[18]

• BogusławB. Dybaś BogusławB., Die Thorner Weichselbrücke in der Frühen Neuzeitals Herausforderung für die Forschung, „Rocznik Toruński”, 47, 2020 [dostęp 2024-12-15] .
• MirosławM. Giętkowski MirosławM., ZbigniewZ. Karpus ZbigniewZ., WaldemarW. Rezmer WaldemarW., Twierdza Toruń, Toruń: Dom Wydawniczy Duet, 2004, ISBN 83-89706-12-1 .
• KatarzynaK. Kluczwajd KatarzynaK., Podgórz. Toruńskie przedmieścia sprzed lat, Łódź: Dom Wydawniczy Księży Młyn, 2018, ISBN 978-83-7729-452-9 .
• MarekM. Mistewicz MarekM., Mosty w traktatach architektonicznych na początku epoki nowożytnej, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki” (57.2), 2012 .
• PawełP. Nastrożny PawełP., Fortyfikacje Torunia, Warszawa 2022 .
• AdamA. Orłowski AdamA., TomaszT. Tupalski TomaszT., Most drogowy przez Wisłę w Toruniu–inwestycja na miarę XXI wieku, „Transport Miejski i Regionalny”, 9, 2013 .
• HubertH. Rabant HubertH. i inni, istoria powstania i obecne znaczenie transportowe mostów na Wiśle w województwie kujawsko-pomorskim, The history and current importance of the bridges over the Vistula river in kujawsko-pomorskie province, „Journal of Health Sciences” (3(14)), 2013, ISSN 1429-9623 [dostęp 2024-12-15] .