Most św. Anioła
 Most św. Anioła | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Podstawowe dane | |
| Przeszkoda | |
| Liczba przęseł |
5 |
| Data budowy |
134 |
Położenie na mapie Rzymu  | |
Położenie na mapie Włoch  | |
Położenie na mapie Lacjum  | |
 41°54′06,00″N 12°27′59,25″E/41,901667 12,466458
| |
Most św. Anioła (wł. Ponte Sant'Angelo) – pięcioprzęsłowy most nad Tybrem w centrum Rzymu, przy Zamku Świętego Anioła.
Oddany w 134 roku n.e. most został zbudowany przez cesarza Hadriana jako dojście do wzniesionego na prawym brzegu Tybru cesarskiego mauzoleum[1][2]. Nazywano go początkowo mostem Eliusza (Pons Aelius) lub mostem Hadriana (pons Hadriani)[1]. Wzniesiona z peperynu i obłożona z zewnątrz trawertynem budowla liczyła oryginalne trzy przęsła o rozpiętości 18,39 m. Do mostu wiodły dwie rampy – na wschodnim brzegu z trzema przęsłami o rozpiętości 3, 3,5 i 7,59 m, na prawym z dwoma o rozpiętości 7,59 i 3,75 m[1]. Szerokość mostu wynosiła 10,5 m. Był to wówczas najwspanialszy most rzymski, starannie wykończony i bogato zdobiony[3].
Nazwa mostu została zmieniona na obecną podczas pontyfikatu Grzegorza I, jednocześnie z przemianowaniem Mauzoleum Hadriana na Zamek Świętego Anioła[4].
W 1450 roku doszło do tragedii, gdy napierający tłum pielgrzymów zmierzających do Watykanu przełamał balustrady na moście[1]. Zginęło wówczas ponad 200 osób[4]. W XVI wieku na polecenie Klemensa VII na moście ustawiono rzeźby św. Piotra i św. Pawła oraz dwunastu patriarchów, wykonane przez Raffaello da Montelupo[4]. Usunięto je w następnym stuleciu, zastępując zamówionymi przez papieża Klemensa IX figurami aniołów dłuta Berniniego i jego współpracowników[2][4].
W 1892 roku w związku z umocnieniem brzegów Tybru most przebudowano, usuwając wiodące nań rampy. Z oryginalnej starożytnej konstrukcji zachowały się tylko trzy środkowe przęsła[1][2].
Przypisy
- ↑ a b c d e L. Richardson jr: A New Topographical Dictionary of Ancient Rome. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 1992, s. 296. ISBN 0-8018-4300-6.
- ↑ a b c Amanda Claridge: Rome. Oxford: Oxford University Press, 1998, s. 411-413, seria: Oxford Archaeological Guides. ISBN 0-19-288003-9.
- ↑ A. Rosset: Starożytne drogi i mosty, Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1970, s. 158-159
- ↑ a b c d Lilian H. Zirpolo: Historical Dictionary of Baroque Art and Architecture. Lanham: Scarecrow Press, 2010, s. 414. ISBN 978-0-8108-6155-8.