monastyr Trojański

Троянски манастир

Widok ogólny
Państwo	Bułgaria
Miejscowość	Oreszak
Kościół	Bułgarski Kościół Prawosławny
Eparchia	stauropigia
Klauzura	nie
Typ monasteru	męski
Obiekty sakralne
Cerkiew	Zaśnięcia Matki Bożej
Kaplica	św. Mikołaja
Styl	renesans bułgarski (oprócz cerkwi)
Materiał budowlany	wapień, cegła
Data budowy	przełom XVI i XVII w.
Położenie na mapie Bułgarii monastyr Trojański
42°51′45″N 24°46′50″E/42,862500 24,780556
Multimedia w Wikimedia Commons

Monastyr Trojański^[1] (bułg. Троянски манастир) – klasztor prawosławny pod wezwaniem Zaśnięcia Matki Bożej, w Oreszaku (10 km na południe od miasta Trojan) w Bułgarii.

Nie są znane szczegóły powstania monastyru ani dokładny czas tego wydarzenia. Według informacji zawartych w kronice spisanej w 1835 założycielem wspólnoty monastycznej był nieznany z imienia mnich prawosławny, który wybudował dla siebie pustelnię w pobliżu miasta Trojan. Miało to miejsce na przełomie XVI i XVII wieku. Pustelnik, cieszący się powszechnym szacunkiem, z czasem wzniósł również skromną cerkiew Zaśnięcia Matki Bożej, na miejsce przybywali również inni duchowni pragnący go naśladować.

Do 1830 monaster był kilkakrotnie burzony i odbudowywany na skutek toczonych w regionie wojen. W 1830 uzyskał również przywilej stauropigii, nadany po wizycie delegacji zakonników u patriarchy Konstantynopola z prośbą o wyjęcie klasztoru spod jurysdykcji eparchii łoweckiej. W czasie tureckich rządów w Bułgarii monaster był ośrodkiem ruchu niepodległościowego; mnisi udzielali schronienia poszukiwanym działaczom narodowym i sami angażowali się w działalność tajnych organizacji.

Monastyr jest ważnym celem pielgrzymkowym i turystycznym. Głównym celem pielgrzymek jest cudowna Trójręka Ikona Matki Bożej, według legendy podarowana przez mnicha udającego się z Góry Atos do klasztoru na terenie dzisiejszej Rumunii.

Monastyr położony jest na wzniesieniu 400 metrów nad poziomem morza. Jego zabudowania reprezentują styl renesansu bułgarskiego, chociaż główna cerkiew kompleksu, wielokrotnie burzona i odbudowywana, pochodzi dopiero z 1835 i nosi wezwanie Zaśnięcia Matki Bożej. Starsza od niej jest kaplica św. Mikołaja. Budynki monastyru wzniesione są z wapienia i cegły.

Pomieszczenia mieszkalne dla zakonników są cztero- lub trójkondygnacyjne, zestawione w czworobok otoczony wewnątrz krużgankiem. Sklepienia i ściany zewnętrzne w krużganku pokryte są freskami. Autorem zespołu fresków w głównym soborze jest Zachari Zograf, który wykonał również podobne dekoracje w monastyrze Rilskim. Ikony w cerkwi napisał jego brat Dimityr. Zachari Zograf wykonał m.in. ikonostas oraz fresk przedstawiający zebranych wszystkich 27 zakonników przebywających w czasie jego pracy w klasztorze, jak również symboliczne malowidło z wizerunkiem lwa i słonia – znaków siły narodu bułgarskiego.

• Historia monastyru