Monaster Opieki Matki Bożej w Tołoczynie
 Widok ogólny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Miejscowość | |
| Kościół | |
| Rodzaj klasztoru | |
| Eparchia | |
| Klauzura |
nie |
| Typ monasteru |
żeński |
| Obiekty sakralne | |
| Cerkiew |
Opieki Matki Bożej |
| Fundator | |
| Styl | |
| Data budowy |
1769 |
| Data zamknięcia |
XIX w. |
| Data reaktywacji |
2004 (jako prawosławny) |
Położenie na mapie obwodu witebskiego  | |
Położenie na mapie Białorusi  | |
 54°24′24″N 29°42′01″E/54,406667 29,700278
| |
Monaster Opieki Matki Bożej – bazyliański, a następnie prawosławny klasztor w Tołoczynie (rejon tołoczyński obwodu witebskiego Białorusi).
Historia
Unicki klasztor w Tołoczynie został ufundowany w 1604 przez kanclerza wielkiego litewskiego Lwa Sapiehę[1]. W 1769 Sanguszkowie, nowi właściciele Tołoczyna, ufundowali nowy budynek klasztorny w stylu późnego baroku[2]. Przy klasztorze funkcjonowała szkoła bazyliańska[1].
Według różnych źródeł zamknięcie bazyliańskiego klasztoru nastąpiło w 1840[2] lub znacznie wcześniej, w 1796[1] lub 1804[3]. Konsekwentnie w źródłach pojawiają się różne daty adaptacji bazyliańskiej cerkwi na prawosławną – 1840 (tj. już po synodzie połockim, gdy na ziemiach zabranych unia została skasowana w ogóle)[2] lub jeszcze w 1804[1]. W dawnych budynkach klasztoru unickiego nie zorganizowano wspólnoty prawosławnej, a jedynie zaadaptowano unicką cerkiew do wymogów liturgii prawosławnej. Była to filia monasteru Zaśnięcia Matki Bożej w Orszy[1].
Świątynia pozostawała czynna również po rewolucji październikowej. Parafii odebrano wówczas budynki poklasztorne, nie zamykając samej cerkwi. W 1996 parafia odzyskała wymienione budynki i sąsiadujący z nimi teren. W 2004 w obiektach zorganizowany został żeński klasztor[1].
Architektura
Bazyliański klasztor w Tołoczynie jest zabytkiem architektury w stylu baroku wileńskiego. Budynek monasterski jest budynkiem dwukondygnacyjnym, został wzniesiony na planie prostokąta. Jego ściany zdobią pilastry i gzyms, szczyty zwieńczają trójkątne frontony[2].
Cerkiew monasterska jest trójnawową bazyliką z fasadą o łamanej linii, z naprzemiennie występującymi elementami wklęsłymi i wypukłymi. Między dwiema wieżami na elewacji głównej i na elewacji tylnej znajdują się efektownie dekorowane szczyty. Zwieńczenia obydwu wież zostały w XIX w. przebudowane. Nawy, rozdzielone filarami, kryją sklepienia krzyżowe. We wnętrzu przetrwały fragmenty polichromii z motywami florystycznymi i geometrycznymi[2].
Przypisy
- ↑ a b c d e f Толочин. Свято-Покровский женский монастырь
- ↑ a b c d e G. Rąkowski, Ilustrowany przewodnik po zabytkach kultury na Białorusi, Burchard Edition, Warszawa 1997, ISBN 83-904446-9-0, ss.248–249
- ↑ Покровский женский монастырь. [dostęp 2013-03-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-04)].